Politica 89.8
Χάθηκαν 260.000 θέσεις εργασίας στη μεταποίηση – Συρρίκνωση της παραγωγικής βάσης
Οι δείκτες ανεργίας έχουν υποχωρήσει, οι θέσεις εργασίας αυξάνονται, τα ποσοστά απασχόλησης βρίσκονται στα υψηλότερα επίπεδα από την οικονομική κρίση και μετά. Τι κι αν έχουμε μισθούς Βουλγαρίας, τουλάχιστον κάποιοι από τους αριθμούς ευημερούν. Μην τα θέλουμε όλα δικά μας.
Ή μήπως δεν είναι ακριβώς έτσι; Η ενδιάμεση έκθεση του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ που παρουσιάσαμε χθες στο in, αναγνωρίζει όλα τα παραπάνω, διευκρινίζει ωστόσο και τα εξής:
Μπορεί τα ποσοστά απασχόλησης να έχουν αυξηθεί σε σύγκριση με την πρωτοφανή ανεργία των μνημονιακών ετών, παράλληλα όμως έχει μειωθεί ο όγκος απασχόλησης κατά 305.200 άτομα σε σύγκριση με το 2009.
Από τις 300.000 θέσεις εργασίας που έχουν χαθεί, το συντριπτικό ποσοστό προέρχεται από τον δευτερογενή τομέα, της μεταποίησης-βιομηχανίας. Ένα μικρότερο, αλλά σημαντικό κομμάτι προέρχεται από τον πρωτογενή τομέα της αγροτικής παραγωγής, ενώ υπάρχει μια μικρή άνοδος των θέσεων εργασίας στις υπηρεσίες.
Ειδικά για τη μεταποίηση οι απώλειες είναι αποκαρδιωτικές, καθώς μέχρι σήμερα εξακολουθούν να λείπουν πάνω από 260.000 θέσεις εργασίας (264,3 χιλ), σε σχέση με την περίοδο πριν την κρίση.
Η Ελλάδα έχει διαχρονικά από τα χαμηλότερα ποσοστά απασχολούμενων στη βιομηχανία στην ΕΕ
Χάθηκε η 1 στις 4 θέσεις εργασίας στη μεταποίηση
Το γ’ τρίμηνο το 2024 ο συνολικός αριθμός των θέσεων απασχόλησης στο δευτερογενή τομέα ανερχόταν μόλις στο 72,6% του αντίστοιχου αριθμού το γ’ τρίμηνο του 2009. Με άλλα λόγια σχεδόν η μία στις τέσσερις θέσεις εργασίας στον κατεξοχήν παραγωγικό κλάδο της μεταποίησης έχει χαθεί. Μεγάλο μέρος από αυτές τις απώλειες είναι πιθανόν να είναι οριστικό, αν λάβουμε υπόψιν τη συνεχή υποχώρηση του μεριδίου της μεταποίησης στο σύνολο της απασχόλησης, τόσο στην Ελλάδα όσο και πανευρωπαϊκά.
Η διαφορά μας με τις άλλες ευρωπαϊκές οικονομίες είναι ότι στην Ελλάδα η υποχώρηση αυτή είναι πολύ πιο έντονη, ενώ ήδη τα ποσοστά απασχόλησης στη μεταποίηση ήταν διαχρονικά από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη. Στον αντίποδα, το μερίδιο των θέσεων απασχόλησης στις υπηρεσίες ενισχύθηκε την τελευταία δεκαπενταετία και πλέον αποτελεί πάνω από το 73% του συνόλου των απασχολούμενων, από 67% το 2009.
Δηλαδή, πάνω από επτά στους δέκα εργαζόμενους στην Ελλάδα απασχολούνται στις υπηρεσίες – εκ των οποίων το μεγαλύτερο ποσοστό είναι στην εστίαση, τον τουρισμό και το εμπόριο. Πρόκειται για τρεις κλάδους που μαζί με τη βιομηχανία τροφίμων καλύπτουν πάνω από 53% των θέσεων μισθωτής εργασίας στην Ελλάδα.
Φαίνεται πώς η ρήση του Ανδρέα Παπανδρέου ότι «δεν θα γίνουμε τα γκαρσόνια της Ευρώπης», από το μακρινό 1981 διαψεύσθηκε πανηγυρικά. Άλλωστε οι εργαζόμενοι στο σέρβις – όρος που έχει αντικαταστήσει τη λέξη «γκαρσόνι» – είναι η μεγαλύτερη αριθμητικά ομάδα μισθωτών, με περισσότερους από 400.000 άμεσα απασχολούμενους την περίοδο εκτός σεζόν (οι θέσεις αυξάνονται το καλοκαίρι), με μέσο όρο αποδοχών κάτω από 600 ευρώ καθαρά. Ακολουθούν οι εμποροϋπάλληλοι με περισσότερους από 360.000 εργαζόμενους, και μέσο μισθό κάτω από 800 καθαρά.
Ποια επαγγέλματα έχουν μεγαλύτερη δυναμική
Σε σύγκριση με την περίοδο πριν την πανδημία, τη μεγαλύτερη αύξηση σε θέσεις εργασίας εμφανίζουν οι «επαγγελματικές-επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες» κατά 56.000 άτομα. Ακολουθούν οι «δραστηριότητες σχετικές με τη δημόσια υγεία» και οι «κατασκευές», κατά περίπου 44.000 άτομα αμφότερες.
Παρόμοια δυναμική εμφανίζει η μεταποίηση και οι υπηρεσίες μεταφορών-αποθήκευσης (logistics), περίπου κατά 33.000 θέσεις εργασίας – σε σύγκριση με το 2019.
Όπως διευκρινίζει η έκθεση του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, η αύξηση των θέσεων εργασίας στον κλάδο της μεταποίησης, αν και αναμφίβολα αποτελεί θετικό στοιχείο, δεν φαίνεται να ανατρέπει μια δυναμική ανακατανομής θέσεων εργασίας προς όφελος του τριτογενούς τομέα που καταγράφεται στη χώρα μας μετά την πανδημία.
Συμπληρώνει ωστόσο ότι η τάση αυτή δεν είναι σχετικά πρόσφατη, αλλά αποτελεί ένα εγγενές χαρακτηριστικό του ευρύτερου πλαισίου προσαρμογής και αναδιάρθρωσης της ελληνικής οικονομίας τουλάχιστον από το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης το 2009 έως σήμερα.
Συρρίκνωση παραγωγικής βάσης
Φαίνεται πώς η περίφημη αναμόρφωση του παραγωγικού μοντέλου της χώρας, που ευαγγελίζεται ο πρωθυπουργός, θεωρητικά με στόχο τη σύγκλιση των εισοδημάτων με την υπόλοιπη Ευρώπη, έχει πετύχει. Αλλά από την ανάποδη. Η αποβιομηχάνιση συνεχίζεται ακάθεκτη, η παραγωγική βάση της οικονομίας συρρικνώνεται, ο πρωτογενής τομέας, που θεωρητικά θα θωράκιζε την επισιτιστική ασφάλεια της χώρας υποβαθμίζεται.
Είμαστε δεύτεροι από το τέλος στους απασχόλουμενους σε κλάδους υψηλής τεχνολογίας
Στον πάτο στην τεχνολογία
Ο μόνος κλάδος που αναπτύσσεται είναι οι υπηρεσίες, μόνο που και σε αυτές κυριαρχεί η φτηνή, εποχική και επισφαλής απασχόληση, ενώ η ανάπτυξη στους δυναμκούς κλάδους υψηλής τεχνολογίας και έντασης γνώσης, είναι αναιμική.
Μόλις το 3,4 των εργαζομένων δουλεύουν σε κλάδους ή σε θέσεις που αξιοποιούν την υψηλή τεχνολογία, το χαμηλότερο ποσοστό πανευρωπαϊκά μετά τη Ρουμανία. Όσο για τη μεταποίηση υψηλής τεχνολογίας, αφορά μόνο το 0,8% του συνόλου των απασχολουμένων, ποσοστό που κατατάσσει την Ελλάδα στις τελευταίες θέσεις των καρτών της ΕΕ.
Ακόμα όμως και στις υπηρεσίες, που έχουν και το μεγαλύτερο μερίδιο στην απασχόληση, ελάχιστες είναι οι θέσεις εργασίας σε κλάδους υψηλής τεχνολογίας και έντασης γνώσης. Αφορούν μόλις το 2,6% της απασχόλησης, φέρνοντας την Ελλάδα στην προτελευταία θέση της ΕΕ.
in
