Τριμερής Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ: Ψηλά τα θέματα ενέργειας και διμερούς συνεργασίας

Στην Αθήνα πραγματοποιείται την Πέμπτη η τριμερής συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών, Ελλάδας – Κύπρου -Ισραήλ, με φόντο τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, τα όσα φέρνει η νέα θητεία του Ντόναλντ Τραμπ στο Λευκό Οίκο, αλλά και τη διμερή συνεργασία.
Η συνάντηση του Γιώργου Γεραπετρίτη με τους ομολόγους του Κωνσταντίνο Κόμπο και Γκιντεόν Σάαρ αναμένεται να πραγματοποιηθεί στη 1:30 το μεσημέρι της Πέμπτης και σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση «θα εστιασθεί στην ενίσχυση της τριμερούς συνεργασίας, καθώς και στις διεθνείς και περιφερειακές εξελίξεις με επίκεντρο την Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή».
Πριν την τριμερή, ο Γεραπετρίτης θα έχει διμερή συνάντηση με τον ισραηλινό ομόλογο του, ενώ στις 16:30 αναμένεται και το τετ α τετ με τον Κύπριο Υπουργό Εξωτερικών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η τελευταία συνάντηση στο πλαίσιο της τριμερούς ήταν το 2023, με τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και τον πόλεμο στη Γάζα να παίζουν σημαντικό ρόλο. Η νέα συνάντηση χαρακτηρίζεται ως μία δέσμευση Ελλάδας – Κύπρου και Ισραήλ στην τριμερή συνεργασία, την ενίσχυση της, την προώθηση των κοινών συμφερόντων, αλλά και της «σταθερότητας» στην περιοχή.
Το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης
Ψηλά στην ατζέντα της τριμερούς αναμένεται να είναι το καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου – Great Sea Interconnector (GSI) – το οποίο εξελίσσεται σε ένα γεωπολιτικό και οικονομικό σήριαλ, με το Ισραήλ να δηλώνει ότι έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ολοκλήρωση του έργου.
Ενδεικτική είναι η συνέντευξη του ισραηλινού πρεσβευτή στην Αθήνα Νόαμ Κατζ, στις 5 Μαρτίου, στην οποία ο ισραηλινός διπλωμάτης, σημείωσε ότι δεν έχει μεν χρονοδιάγραμμα, ωστόσο υπάρχει ισχυρή δέσμευση από την Ελλάδα, το Ισραήλ και την Κύπρο να προωθήσουν αυτή τη συμφωνία. Πρόκειται για ένα έργο που θα δημιουργήσει πραγματική σύνδεση. Σε σύγκριση με άλλες πρωτοβουλίες για διαδρόμους (σσ που αφορούν την ενέργεια), αυτή είναι πιο κοντά στην υλοποίηση, αν και απομένουν πολλά βήματα ακόμα να γίνουν. Υπάρχει τόσο κυβερνητική όσο και εμπορική δέσμευση και ελπίζω ότι θα υλοποιηθεί σύντομα».
My interview to #GeoTrends: “Hamas must no longer control Gaza. Iran and it’s nuclear ambition is the most serious threat in the region. Significant opportunities for further growth in #Israel – #Greece relations”. 🇮🇱🇬🇷
Link in the first comment 👇 pic.twitter.com/hVdac9fIhi— 🇮🇱 Noam Katz (@NoamKatz_) March 6, 2025
Η τοποθέτηση Κατζ για πολλούς ήταν μία προαναγγελία ενεργότερης ανάμειξης του Ισραήλ στο σχεδιασμό.
Υπενθυμίζεται ότι ΑΔΜΗΕ έχει παγώσει τις πληρωμές στη Nexans λόγω των αβεβαιοτήτων του έργου, ενώ το βλέμμα στο έργο έχει στρέψει από την αρχή και η Τουρκία, η οποία χωρίς να έχει πλησιάσει τα ερευνητικά σκάφη που πραγματοποιούσαν τις έρευνες, βρέθηκε στην ευρύτερη περιοχή, δίνοντας στίγμα των προθέσεων της.
Αξίζει αν σημειωθεί ότι η ελληνική κυβέρνηση διά στόματος και Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή, έχει αναφέρει ότι πρόθεση είναι το έργο να συνεχιστεί, αναγνωρίζοντας ωστόσο ότι πρόκειται για ένα «σύνθετο πρότζεκτ», με πολλές παραμέτρους, οικονομικές και γεωπολιτικές.
Ο IMEC στην ατζέντα της τριμερούς
Στο πεδίο ενέργεια αναμένεται να συζητηθεί και το σχέδιο του IMEC, του οικονομικού διαδρόμου Ινδίας – Μέσης Ανατολής – Ευρώπης. Ένας εναλλακτικός διάδρομος που φιλοδοξεί να συνδέσει την Ασία με την Ευρώπη και στον οποίο η Ελλάδα θα λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος. Να σημειωθεί ότι με ανάρτηση του στο Truth Social ο Τραμπ κοινοποίησε άρθρο του Breitbart News που αναφέρεται στη στρατηγική αξία του διαδρόμου IMEC που θα συνδέει την Ινδία με την Ευρώπη. Ένα άρθρο στο οποίο γίνεται ειδική αναφορά στον καθοριστικό ρόλο που θα παίξει η Ελλάδα και η Κύπρος ως «συνδετικός κρίκος» που θα ενώσει αυτές τις απόμακρες περιοχές με την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω ενός «θαλασσίου διαδρόμου».
Ο Γεραπετρίτης αναμένεται να κάνει αναφορά και στη συνάντηση του με το Μάρκο Ρούμπιο, στην Ουάσιγκτον, κατά την οποία το θέμα του IMEC ήταν επίσης στην ατζέντα.
Στα θέματα της ατζέντας αναμένεται να είναι και το «East Mediterranean Gas Forum – EMGF» – το Φόρουμ Φυσικού Αερίου της Ανατολικής Μεσογείου – το καταστατικό του οποίου υπεγράφη το 2020, με ιδρυτικά μέλη την Αίγυπτο, την Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, Ιταλία, Ιορδανία, Παλαιστίνη), που θα μπορούσε να τεθεί ως ένα μοντέλο συνεργασίας σε μία ευαίσθητη περιοχή, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές στο in. Το κατά πόσο μπορεί να υπάρξει επανενεργοποίηση του στην παρούσα φάση και αν τελικά θα συζητηθεί, μένει να επιβεβαιωθεί.
Στην ατζέντα των διμερών σχέσεων που οι τρεις Υπουργοί Εξωτερικών θα θέσουν στο τραπέζι των συνομιλιών τους είναι επίσης ζητήματα περιβάλλοντος, κυβερνοασφάλειας, τουρισμού και πολιτικής προστασίας.
Η τριμερής θα εξετάσει και «περιφερειακά» θέματα
Σύμφωνα με πληροφορίες του in η κατάσταση στη Γάζα, ο Λίβανος, αλλά και οι τελευταίες εξελίξεις στη Συρία θα απασχολήσουν τις συνομιλίες.
Αρμόδιες πηγές υπενθυμίζουν ότι με πρωτοβουλία Γεραπετρίτη το Φεβρουάριο είχε πραγματοποιηθεί αεροδιακομιδή δέκα παιδιών, ασθενών και σοβαρά τραυματισμένων, από τη Λωρίδα της Γάζας στην Ελλάδα, μαζί με 17 συνοδούς τους, τα οποία νοσηλεύονται σε ιατρικές δομές της χώρας.
Με την Αθήνα να προετοιμάζεται να θέσει για μία ακόμα φορά το ζήτημα της ανθρωπιστικής βοήθειας, αλλά και της ανάγκης για βιώσιμη εκεχειρία, που θα οδηγήσει σε ειρήνευση στην περιοχή.
Όσον αφορά τη Συρία, η ελληνική πλευρά θα καταδικάσει για μία ακόμα φορά τις «φρικαλεότητες που διαπράχθηκαν σε βάρος αθώων αμάχων, συμπεριλαμβανομένων των Χριστιανών και των Αλαουιτών», καθώς και να εκφράσει την απαίτηση από τις μεταβατικές αρχές να λάβουν όλα τα απαραίτητα μέτρα για να σταματήσει η βία. Με την Αθήνα να υπογραμμίζει σε πρόσφατη ανακοίνωση της ότι «παρακολουθεί στενά την κατάσταση στη Συρία και χαιρετίζει τα βήματα που πραγματοποιούνται με στόχο την επίτευξη αποκλιμάκωσης και εθνικής συμφιλίωσης».
Στην ατζέντα αναμένεται να είναι και το Κυπριακό, ενόψει της άτυπης Πενταμερούς στη Γενεύη, η οποία έχει ανακοινωθεί ότι θα λάβει χώρα στις 17 και 18 Μαρτίου, υπό το ΓΓ του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες. Στο θέμα εκτιμάται ότι θα αναφερθούν οι τρεις Υπουργοί Εξωτερικών, στο πλαίσιο της τριμερούς, αλλά θα συζητηθεί και εκτενέστερα στη διμερή συνάντηση Κόμπου – Γεραπετρίτη.