Το τραγούδι-ύμνος κατά της βίας που ανακάλυψε η Gen Z πενήντα χρόνια μετά

Τι ξέρει, άραγε, ο Μπίλι Τζόελ για το πώς είναι να είσαι έφηβη; Αρκετά, απ’ ό,τι φαίνεται, για να έχει γράψει έναν από τους αγαπημένους ύμνους της Gen Z κατά της βίας: Το «Vienna», ένα τραγούδι σχεδόν 50 ετών έχει υιοθετηθεί από τις ηλικίες κάτω των 30 για να περιγράψει τα ιδιαίτερα συναισθήματα της ανίας, αγανάκτησης και έκρηξης που νιώθουν μέσα τους.

(*Ο όρος που συμπυκνώνει όλες αυτές τις έννοιες είναι ennui και κατανοείται από τους μελετητές ως ένα σύγχρονο φαινόμενο που έχει πολιτιστική διάσταση).

Στο TikTok, νεαρές γυναίκες δημιουργούν τις ταυτότητές τους γύρω από το τραγούδι. Μια δημιουργός περιεχομένου δήλωσε ότι έκλεισε ένα ταξίδι στην αυστριακή πρωτεύουσα εξαιτίας του- άλλες κάνουν τατουάζ τους στίχους στο σώμα τους. «Θέλω να ονομάσω το παιδί μου Βιέννη, αλλά όλοι λένε ότι τους θυμίζει λουκάνικο», αναφέρει ένα σχόλιο σε ένα κλιπ όπου μια νεαρή γυναίκα συγχρονίζει τα χείλη της με τη μελωδία.

Το ρεφρέν του «slow down, you’re doing fine» (χαλάρωσε, τα πας μια χαρά) καταπραΰνει ένα συγκεκριμένο είδος ανησυχίας της Gen Z

«Κανείς δεν καταλαβαίνει μια γυναίκα στα 20 της όπως ο Μπίλι Τζόελ όταν έγραψε το Vienna»

«Κάθε έφηβη κοπέλα έχει την ανεξήγητη συναισθηματική της προσκόλληση σε αυτό το τραγούδι, κανείς δεν ξέρει γιατί, απλά είναι ένα κορυφαίο κομμάτι της κοριτσίστικης ηλικίας», έγραψε ένας χρήστης στη λεζάντα ενός βίντεο που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο και το οποίο έγινε like πάνω από 195 χιλιάδες φορές.

«Κανείς δεν καταλαβαίνει μια γυναίκα στα 20 της όπως ο Μπίλι Τζόελ όταν έγραψε το Vienna», αναφέρει ένα άλλο ποστ με πάνω από 424k likes.

Το Vienna, το B-side του single Just the Way You Are από το άλμπουμ The Stranger του 1977, έχει γίνει αγαπημένο των οπαδών του Μπίλι Τζόελ στις δεκαετίες που ακολούθησαν από την κυκλοφορία του. Είναι το τρίτο πιο πολυπαιγμένο τραγούδι του καλλιτέχνη στο Spotify με πάνω από 582 εκατ. ροές – μένει πίσω από τα Uptown Girl και Piano Man, αλλά ξεπερνά τα We Didn’t Start the Fire και She’s Always a Woman.

Ακούστε το Vienna

«Δεν μας το έχουν κάνει γαργάρα»

Ο ίδιος ο Τζόελ το θεωρεί ένα από τα καλύτερά του. Και, παρά τις τάσεις των κριτικών να απορρίπτουν τη δουλειά του ως ανόητη ή ανατριχιαστική, η Gen Z δεν έχει κανένα πρόβλημα με τους συναισθηματικούς στίχους – όπως αρμόζει, ίσως, σε μια ομάδα που της αρέσει να φοράει τα συναισθήματά της σαν κονκάρδα στο πέτο.

Το 2022, το περιοδικό Mel που έχει πλέον καταργηθεί, απέδωσε μέρος της επιτυχίας του τραγουδιού στο γεγονός ότι σε αντίθεση με τα πρότυπα του Τζόελ, όπως το Just the Way You Are ή το New York State of Mind, σπάνια παίζεται υπερβολικά και δεν θεωρείται τετριμμένο.

«Δεν μας το έχουν κάνει γαργάρα για όλη μας τη ζωή», έγραψε ο κριτικός Tim Grierson. «Το Vienna μοιάζει με κάτι που πρέπει να ανακαλύψετε μόνοι σας και στη συνέχεια να το διεκδικήσετε για τον εαυτό σας».

Η Gen Z πρέπει να χαλαρώσει

Ο Τζόελ έχει πει ότι το τραγούδι υπενθυμίζει στους ακροατές ότι «δεν χρειάζεται να στριμώχνεις όλη σου τη ζωή στα 20 και 30 σου προσπαθώντας να τα καταφέρεις, προσπαθώντας να πετύχεις το αμερικανικό όνειρο, μπαίνοντας στην κούρσα των αρουραίων και σκοτώνοντας τον εαυτό σου. Έχεις μια ολόκληρη ζωή για να ζήσεις».

Το ρεφρέν του «slow down, you’re doing fine» (χαλάρωσε, τα πας μια χαρά) καταπραΰνει ένα συγκεκριμένο είδος ανησυχίας της Gen Z, υπενθυμίζοντας στα παιδιά που μεγάλωσαν στην αμεσότητα των social media και στον ανήσυχο κύκλο ειδήσεων να κάνουν ένα βήμα πίσω.

 

«Ηρέμησε τρελό παιδί»

Το 2018, ο Τζόελ απέδωσε την παράξενη μεταγενέστερη ζωή του τραγουδιού στη συμπερίληψή του σε μια κομβική σκηνή στο «Ξαφνικά… 30» – μια ρομαντική κωμωδία της Τζένιφερ Γκάρνερ  από το 2004, όπου μια έφηβη επιθυμεί να γίνει ενήλικη, μόνο για να απογοητευτεί από τις υποσχέσεις της γυναικείας φύσης αφού ξυπνήσει ως μια τριαντάρα συντάκτρια περιοδικού με υψηλές επιδόσεις.

Το Vienna παίζει καθώς φεύγει από την πόλη αναζητώντας την άνεση των γονιών της και το πατρικό της σπίτι.

«Αυτή είναι μια ταινία που ήταν δημοφιλής στα κορίτσια, και τα κορίτσια είναι αυτά από τα οποία προέρχεται ο περισσότερος ενθουσιασμός για το τραγούδι», δήλωσε ο Τζόελ, προσθέτοντας. «Είναι ένα τραγούδι ενηλικίωσης. ‘Ηρέμησε, τρελό παιδί’. Οπότε υποθέτω ότι έχει απήχηση στους νεότερους ανθρώπους».

«Αυτό το τραγούδι μιλάει για τον μακρύ δρόμο και για το να κοιτάς μπροστά στα πράγματα που θα πετύχεις, αντί να μετανιώνεις για τα πράγματα που δεν κατάφερες να πετύχεις»

«Πάρε το αυτί από το ακουστικό»

Η Λιβ Κίτον ανακάλυψε τη μουσική του Μπίλι Τζόελ όταν ήταν 11 ετών, αφού βρήκε ένα αντίγραφο του Greatest Hits στη συλλογή CD των γονιών της. Είναι θαυμάστρια ολόκληρου του έργου του, αλλά αφού πάτησε τα είκοσι, το τραγούδι Vienna έγινε το «μάντρα» της.

«Υπάρχει μεγάλη πίεση για να πετύχεις ορισμένα πράγματα σε ορισμένα σημεία της ζωής σου», δήλωσε η Κίτον, η οποία είναι 22 ετών και ζει στη Νότια Καρολίνα. «Αλλά αυτό το τραγούδι μιλάει για τον μακρύ δρόμο και για το να κοιτάς μπροστά στα πράγματα που θα πετύχεις, αντί να μετανιώνεις για τα πράγματα που δεν κατάφερες να πετύχεις».

Κατά τη διάρκεια του κρεσέντο του τραγουδιού, ο Τζόελ τραγουδάει: «Ηρέμησε, τρελό παιδί / Πάρε το αυτί από το ακουστικό και εξαφανίσου για λίγο / Δεν πειράζει, μπορείς να χάσεις μια ή δύο μέρες». Καλή συμβουλή το 1977, ίσως, αλλά όχι εντελώς εφικτή το 2024.

Δεν υπάρχει τρόπος να «εξαφανιστείς για λίγο»

«Αυτή είναι μια πραγματικά ρομαντική σκέψη, επειδή δεν μπορείς να το κάνεις αυτό στις μέρες μας», είπε η Κίτον. «Μπορείς να απενεργοποιήσεις το τηλέφωνό σου, σίγουρα, αλλά τα μηνύματα θα εξακολουθούν να σε περιμένουν. Δεν υπάρχει τρόπος να ‘εξαφανιστείς για λίγο’, αλλά αυτό είναι κάτι που πολλοί από εμάς θα θέλαμε να μπορούσαμε να κάνουμε, να αποκλείσουμε τον κόσμο και να μην ανησυχούμε ότι θα χάσουμε κάτι».

Η Κάλι Σίρλεϊ άκουσε για πρώτη φορά το Vienna όταν ήταν 16 ετών. Σε όλη της τη νεαρή ζωή, ανυπομονούσε για την ανεξαρτησία που συνοδεύει την εφηβεία, αλλά η πανδημία του Covid έκλεισε το σχολείο της και έβαλε την κοινωνική της ζωή σε αναμονή για ένα χρόνο.

«Νόμιζα ότι τα 16 θα ήταν τόσο διασκεδαστικά», είπε η Σίρλεϊ, που τώρα είναι 20 ετών και ζει στο Χιούστον. «Και μετά ο κόσμος έκλεισε. Το Vienna με άγγιξε, γιατί παρόλο που το τραγούδι είναι τόσο προσωπικό, οι άνθρωποι που νιώθουν ευάλωτοι για οποιονδήποτε λόγο μπορούν να ταυτιστούν με αυτό».

«Δεν είμαστε μόνοι μας»

Για την Ελίζαμπεθ ΜακΝτέρμοντ, μια 23χρονη που ζει στη Νέα Υόρκη, το Vienna στρέφεται κατά της στερεοτυπικής παραδοχής ότι τα είκοσι χρόνια ενός ατόμου είναι τα καλύτερα χρόνια της ζωής του.

«Η γενιά Z έχει ένα μοναδικό σύνολο προβλημάτων και κατά κάποιο τρόπο αισθάνεται ότι ο κόσμος είναι πιο τρομακτικός από ποτέ», είπε.

«Αλλά το Vienna γράφτηκε πριν από δεκαετίες και επιβεβαιώνει το γεγονός ότι δεν είμαστε μόνοι μας σε αυτά τα συναισθήματα. Γνωρίζοντας ότι τόσοι πολλοί άνθρωποι από τη γενιά Z ταυτίζονται με αυτό το τραγούδι, αλλά και οι γονείς μας, είναι ένα είδος αντίδοτου στην απομόνωση».

*Με στοιχεία από theguardian.com