Συρία: Μετά από μάχη λίγω ωρών έπεσε η Χομς

Οι συριακές κυβερνητικές δυνάμεις εγκατέλειψαν το Σάββατο την πόλη-κλειδί Χομς μετά από λιγότερο από μία ημέρα μαχών, αφήνοντας την 24χρονη διακυβέρνηση του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ στη Συρία να κρέμεται από μια κλωστή, ενώ οι αντάρτες προελαύνουν επίσης προς την πρωτεύουσα Δαμασκό.

Από την επέλαση των ανταρτών στο Χαλέπι πριν από μια εβδομάδα, η κυβερνητική άμυνα κατέρρευσε με ιλιγγιώδη ταχύτητα, καθώς οι αντάρτες κατέλαβαν μια σειρά από μεγάλες πόλεις και αναζωπύρωσαν την εξέγερση σε μέρη που φαινόταν από καιρό νεκρή.

Η πτώση της Χομς και η απειλή για την πρωτεύουσα συνιστούν πλέον άμεσο υπαρξιακό κίνδυνο για τη βασιλεία της δυναστείας Άσαντ επί πέντε δεκαετίες στη Συρία και τη συνεχιζόμενη επιρροή του κύριου περιφερειακού υποστηρικτή της, του Ιράν. Το ερώτημα είναι πλέον αν η Συρία θα γίνει μια δεύτερη Λιβύη με πολέμαρχους και οργανώσεις ή αν μπορεί να γίνει κάτι περισσότερο.

Ο ισχυρότερος ηγέτης των ανταρτών, ο τζιχαντιστής Αμπού Μοχάμεντ αλ Tζολάνι, δήλωσε σε ανακοίνωσή του ότι οι αντάρτες βρίσκονται στο κατώφλι της κατάληψης ολόκληρης της χώρας και ότι «το τέλος του εγκληματικού καθεστώτος είναι κοντά».

Στα πρόθυρα της κατάρρευσης η κυβέρνηση Άσαντ

Η κυβέρνηση του Άσαντ μπορεί να βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης, δήλωσαν ξένοι αξιωματούχοι στο Reuters υπό τον όρο της ανωνυμίας. Ένας Αμερικανός αξιωματούχος τοποθέτησε το πιθανό χρονικό διάστημα σε πέντε έως 10 ημέρες, ενώ ένας άλλος δήλωσε ότι ο Άσαντ θα μπορούσε να ανατραπεί την επόμενη εβδομάδα. Ένας δυτικός αξιωματούχος συμφώνησε με την τελευταία εκτίμηση.

Η κατάληψη της Χομς, ενός σημαντικού σταυροδρόμι μεταξύ της πρωτεύουσας και της Μεσογείου, αποκόπτει τη Δαμασκό από το παράκτιο προπύργιο της μειονοτικής σέκτας των Αλαουιτών του Άσαντ και από την αεροπορική και ναυτική βάση της Ρωσίας.

Ο συριακός στρατός και οι διοικητές των υπηρεσιών ασφαλείας αναχώρησαν το Σάββατο από τη Χομς με ελικόπτερο για την ακτή, ενώ μια μεγάλη στρατιωτική φάλαγγα αποσύρθηκε από την ξηρά, δήλωσε ανώτερος αξιωματικός του στρατού. Οι αντάρτες δήλωσαν ότι εισέρχονταν στο κέντρο της πόλης. Χιλιάδες άνθρωποι ξεχύθηκαν στους δρόμους εκεί για να γιορτάσουν, δήλωσαν οι κάτοικοι.

Κάτοικοι της Χομς και αντάρτες δήλωσαν ότι οι αντάρτες είχαν καταλάβει την κεντρική φυλακή και απελευθέρωναν χιλιάδες κρατούμενους. Είδηση που έχει επιβεβαιωθεί από πολλαπλές πηγές. Οι κάτοικοι είπαν ότι το προσωπικό της κρατικής ασφάλειας και των μυστικών υπηρεσιών είχε εκκενώσει τα γραφεία τους αφού έκαψαν έγγραφα.

Στα όρια ανοιχτής εξέγερσης η Δαμασκός

Υπογραμμίζοντας την πιθανότητα εξέγερσης στην πρωτεύουσα, διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους σε πολλά προάστια της Δαμασκού, σκίζοντας αφίσες του Άσαντ και γκρεμίζοντας ένα άγαλμα του πατέρα του, του πρώην προέδρου Χαφέζ αλ Άσαντ, χωρίς να αμφισβητηθεί από τον στρατό ή την αστυνομία.

Σε ορισμένους προστέθηκαν στρατιώτες που είχαν αλλάξει πολιτικά ρούχα και είχαν λιποτακτήσει, δήλωσαν κάτοικοι.

Ωστόσο, το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων ανέφερε ότι ο Άσαντ παρέμεινε στη Δαμασκό και ο στρατός δήλωσε ότι ενισχύεται γύρω από την πρωτεύουσα και νότια.

Νέα περιφερειακή αστάθεια – Οι μοναρχίες και αυταρχικές κυβερνήσεις της περιοχής δηλώνουν ανησυχία

Το Κατάρ, η Σαουδική Αραβία, η Ιορδανία, η Αίγυπτος, το Ιράκ (η μόνη χώρα με δημοκρατικές εκλογές χωρίς αποκλεισμούς), το Ιράν, η Τουρκία και η Ρωσία εξέδωσαν κοινή ανακοίνωση στην οποία ανέφεραν ότι η κρίση αποτελεί επικίνδυνη εξέλιξη και ζήτησαν πολιτική λύση. Αλλά δεν υπήρξε καμία ένδειξη ότι συμφώνησαν σε συγκεκριμένα βήματα, με την κατάσταση στο εσωτερικό της Συρίας να αλλάζει ώρα με την ώρα.

Ο εμφύλιος πόλεμος στη Συρία, ο οποίος ξέσπασε το 2011 ως εξέγερση κατά της εξουσίας του Άσαντ, παρέσυρε μεγάλες εξωτερικές δυνάμεις, δημιούργησε χώρο για τους τζιχαντιστές μαχητές να σχεδιάζουν επιθέσεις σε όλο τον κόσμο και έστειλε εκατομμύρια πρόσφυγες σε γειτονικά κράτη.

Στο νότο, η ταχεία κατάρρευση του κυβερνητικού ελέγχου θα μπορούσε να επιτρέψει μια συντονισμένη επίθεση στην πρωτεύουσα, την έδρα της εξουσίας του Άσαντ, όπου οι κάτοικοι δήλωσαν ότι το Σάββατο διακόπηκε η ηλεκτροδότηση. Η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ δήλωσε ότι είχε καθήκον να προστατεύσει τα κυβερνητικά, τα διεθνή και τα γραφεία του ΟΗΕ στη Συρία.

Ο συριακός στρατός υποχώρησε μέχρι τη Σάσα, 30 χιλιόμετρα από τη Δαμασκό, για να ανασυνταχθεί, δήλωσε αξιωματικός του συριακού στρατού. Στο νότιο προάστιο της πόλης Τζαρμάνα, οι διαδηλωτές γκρέμισαν ένα άγαλμα του Χαφέζ αλ Άσαντ, του πατέρα του προέδρου. Στρατιώτες λιποτάκτησαν στο πρώην προπύργιο των ανταρτών Νταράγια και στη Μεζέχ, κοντά σε μια σημαντική αεροπορική βάση, όπως δήλωσαν κάτοικοι στο Reuters.

Οι σύμμαχοι του Άσαντ και οι δυνατότητές τους

Ο Άσαντ βασιζόταν επί μακρόν σε συμμάχους για να υποτάξει τους αντάρτες. Ρωσικά πολεμικά αεροσκάφη διεξήγαγαν βομβαρδισμούς, ενώ το Ιράν έστειλε συμμαχικές δυνάμεις, συμπεριλαμβανομένης της Χεζμπολάχ του Λιβάνου και της ιρακινής πολιτοφυλακής, για να ενισχύσουν τον συριακό στρατό και να εισβάλουν σε προπύργια των ανταρτών. Έχουν βρεθεί επίσης νεκροί Ιρανοί στρατιώτες.

Αλλά η Ρωσία έχει επικεντρωθεί στον πόλεμο στην Ουκρανία από το 2022 και η Χεζμπολάχ έχει υποστεί μεγάλες απώλειες στον δικό της εξαντλητικό πόλεμο με το Ισραήλ, περιορίζοντας σημαντικά την ικανότητά της ή εκείνη του Ιράν να ενισχύσει τον Άσαντ.

Η Ρωσία διαθέτει μια ναυτική βάση και μια αεροπορική βάση στη Συρία, οι οποίες δεν ήταν σημαντικές μόνο για την υποστήριξή της στον Άσαντ, αλλά και για την ικανότητά της να προβάλλει την επιρροή της στη Μεσόγειο και την Αφρική. Η Μόσχα έχει υποστηρίξει τις κυβερνητικές δυνάμεις με έντονες αεροπορικές επιδρομές, αλλά δεν ήταν σαφές αν θα μπορούσε εύκολα να εντείνει αυτή την εκστρατεία.

Το Ιράν σκέφτεται ακόμα και τώρα να στείλει στρατό στη Συρία

Το Ιράν δήλωσε ότι θα εξέταζε το ενδεχόμενο να στείλει δυνάμεις στη Συρία, αλλά οποιαδήποτε άμεση πρόσθετη βοήθεια θα εξαρτιόταν πιθανότατα από τη Χεζμπολάχ και τις ιρακινές πολιτοφυλακές. Η λιβανέζικη ομάδα έστειλε κάποιες «εποπτικές δυνάμεις» στη Χομς την Παρασκευή, αλλά οποιαδήποτε σημαντική ανάπτυξη θα κινδύνευε να εκτεθεί σε ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές, δήλωσαν δυτικοί αξιωματούχοι.

Αν το Ιράν χάσει τη Συρία, κινδυνεύει να αποκοπεί ο «Άξονας της Αντίστασης» με αποτέλεσμα η Χεζμπολάχ, η πιο σημαντική δύναμη του Άξονα στο έδαφος να μην μπορεί να δράσει εκτός συνόρων. Σε αυτό το σενάριο το Ιράν θα χάσει ένα μεγάλο μέρος της δύναμής του.

Οι ιρακινές πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από το Ιράν βρίσκονται σε κατάσταση συναγερμού, με χιλιάδες βαριά οπλισμένους μαχητές έτοιμους να αναπτυχθούν στη Συρία, πολλοί από τους οποίους έχουν συγκεντρωθεί κοντά στα σύνορα. Το Ιράκ δεν επιδιώκει στρατιωτική επέμβαση στη Συρία, δήλωσε κυβερνητικός εκπρόσωπος την Παρασκευή.

Η Βρετανία προειδοποίησε τον Άσαντ ότι οποιαδήποτε χρήση χημικών όπλων αποτελεί κόκκινη γραμμή και θα αντιμετωπιστεί με «κατάλληλα μέτρα».

---