Politica 89.8
Συνυπεύθυνη η Τουρκία για το αβέβαιο μέλλον της Συρίας, λέει Αμερικανός ειδικός
Το πρακτορείο Reuters μετέδωσε την Τρίτη 4 Φεβρουαρίου ότι η Τουρκία και η νέα κυβέρνηση της Συρίας επρόκειτο να συζητήσουν ένα κοινό αμυντικό σύμφωνο. Αν και δεν έχει επιβεβαιωθεί ακόμα, ωστόσο, δυτικοί αναλυτές βλέπουν με μεγάλη καχυποψία τον τουρκοσυριακό εναγκαλισμό.
Στην συνάντηση που είχε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον μεταβατικό πρόεδρο της Συρίας Άχμεντ αλ Σάρα, στην Άγκυρα, το κουρδικό, αλλά και πιθανή δημιουργία τουρκικών στρατιωτικών βάσεων στη Συρία είχαν κεντρική θέση.
«Συζητήσαμε τα βήματα που πρέπει να ληφθούν κατά της αυτονομιστικής τρομοκρατικής οργάνωσης στη βορειοανατολική Συρία και των υποστηρικτών της», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος αναφερόμενος στην κουρδική πολιτοφυλακή Μονάδες Προστασίας του Λαού.
«Οι ΗΠΑ δεν πρέπει να κάνουν στην Συρία το ίδιο λάθος που έκαναν με την Τουρκία, όταν τη δέχτηκαν κάποτε στον ΝΑΤΟ»
Ο Ερντογάν τόνισε την ετοιμότητα της Τουρκίας να παράσχει στη Συρία την απαραίτητη υποστήριξη στο θέμα αυτό, εκφράζοντας την ικανοποίησή του «για την ισχυρή βούληση του αδελφού Σάρα στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας».
Είναι ευθυγραμμισμένοι
Ωστόσο, αυτή η προσέγγιση ανησυχεί ιδιαίτερα Αμερικανούς -και όχι μόνο- ειδικούς.
«Οι ΗΠΑ δεν πρέπει να κάνουν στην Συρία το ίδιο λάθος που έκαναν με την Τουρκία, όταν τη δέχτηκαν κάποτε στον ΝΑΤΟ δίχως να είναι μια δημοκρατική χώρα».
Αυτό σημειώνει ο επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Τζορτζ Μέισον, Ντέιβιντ Φίλιπς, ο οποίος έχει εργαστεί στο Στειτ Ντιπάρτμεντ για κουρδικά ζητήματα.
Σχολιάζοντας τον ρόλο της Τουρκίας στην διαμόρφωση της μετα-μπααθικής Συρίας, ο ειδικός σε ανάλυσή του στο Euobserver τονίζει τον αρνητικό ρόλο που παίζει η Άγκυρα στις εξελίξεις, κόντρα στα αμερικανική συμφέροντα.
«Η Τουρκία και οι πληρεξούσιοί της είναι βαθιά εχθρικοί προς τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Οι ΗΠΑ πρέπει να παραμείνουν σε επαγρύπνηση» υπογραμμίζει, λέγοντας πως «δεν πρέπει να κάνουν το λάθος που έκαναν με την Τουρκία, καλωσορίζοντας μια αναπόδεικτη δημοκρατία στο ΝΑΤΟ».
Άθλιο παρελθόν
Ο ειδικός, περιγράφει το σκοτεινό ιστορικό του Αχμέντ αλ Σάρα, επικεφαλής ενός ισλαμιστικού συνασπισμού που ανέτρεψε τον Μπασάρ αλ Άσαντ, που διασυνδέεται άρρηκτα με την Άγκυρα.
«Ο αλ Σάρα μιλάει για πλουραλισμό, αλλά έχει ένα άθλιο υπόβαθρο» τονίζει ο Φίλιπς και λέει ότι «το Συριακό Δημοκρατικό Συμβούλιο (Κούρδοι), οι σύμμαχοι της Αμερικής που πολεμούν το Ισλαμικό Κράτος, είναι επιφυλακτικό σχετικά με την αντικατάσταση ενός δικτάτορα με έναν άλλο».
«Πριν ηγηθεί της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ, η οποία «απελευθέρωσε» τη Δαμασό» ο αλ Σάρα, «ήταν εξέχον μέλος της Αλ Κάιντα και του μετώπου Νούσρα. Οι ΗΠΑ άρουν την επιδότηση των 9,7 δισ. ευρώ στον Σάρα, αλλά η Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ χαρακτηρίζεται ως τρομοκρατική ομάδα».
Για τον Φίλιπς, η εξομάλυνση των σχέσεων ΗΠΑ-Συρίας θα πρέπει να βασίζεται στις ενέργειες του Σάρα, όχι μόνο στα λόγια του. «Μέχρι να αποδείξει ο Σάρα, η Ουάσιγκτον θα πρέπει να είναι επιφυλακτική για την εξομάλυνση των σχέσεων και την άρση των κυρώσεων».
Ωστόσο, ο ίδιος δεν μπορεί να μην βλέπει το δάσος: «Ο Σάρα και ο Ερντογάν είναι ιδεολογικά και πολιτικά ευθυγραμμισμένοι» υπογραμμίζει και ως εκ τούτου αναρωτιέται «πώς θα διαχειριστεί η Σάρα τη μετάβαση της Συρίας;».
Δεν είναι άγγελος
Έτσι, ο Αμερικανός ειδικός υπογραμμίζει πως ο Σάρα «δεν είναι άγγελος». «Έγινε εμίρης της αλ-Νούσρα το 2011, γνωστός ως Ο Σάρα τότε ήταν γνωστό γνωστός από τον ονομαστή του, Αμπού Μοχάμεντ αλ Γκολάνι, οργάνωσε αντίσταση στην κατοχή των ΗΠΑ στο Ιράκ. Ως μέλος της Αλ Κάιντα, συμμετείχε στην ιρακινή εξέγερση κατά των αμερικανικών δυνάμεων. Φυλακίστηκε το 2006 στο στρατόπεδο Μπούτσα, το οποίο χρησίμευε ως χώρος εκπαίδευσης για μια ολόκληρη γενιά ισλαμιστών τρομοκρατών».
«Πέντε χρόνια αργότερα» συνεχίζει ο Φίλιπς, «ο Σάρα, προσχώρησε στον Αμπού Μπακρ αλ-Μπαγκντάντι, ηγέτη του Ισλαμικού Κράτους και έγινε προστατευόμενος του Αϊμάν αλ-Ζαουάχρι που ηγήθηκε της Αλ Κάιντα μετά τον Οσάμα Μπιν Λάντεν. Ο Σάρα εδραίωσε την εξουσία του στη Συρία ενορχηστρώνοντας δολοφονίες αντίπαλων ισλαμιστικών φατριών. Το Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ απέκτησε τον έλεγχο πάνω από το 80% της επαρχίας Ιντλίμπ».
Σύγκλιση συμφερόντων Τουρκίας-Σάρα
Ο κοινός τόπος τρομοκρατών και Τουρκίας κρατάει αρκετά χρόνια, σύμφωνα με την ανάλυση του Φίλιπς.
«Η Τουρκία υποστήριξε τις επιθέσεις του Ισλαμικού Κράτους στο Κομπάνι το 2014. Μετά την άνοδο του Σάρα, οι ισλαμιστές πληρεξούσιοι της Τουρκίας ανανέωσαν τις επιθέσεις στα βορειοανατολικά της Συρίας, εξαπολύοντας επίθεση στη Μανμπίτζ, ανατολικά του Ευφράτη και στη συνέχεια στοχεύοντας το Κομπάνι. Στη συνέχεια, τουρκικά πολεμικά αεροσκάφη επιτέθηκαν σε κουρδικές θέσεις κοντά στο φράγμα Tishrin στην περιοχή Ayn al-Arab.
Μέχρι τα τέλη του 2017, ο Σάρα βρήκε κοινό σκοπό με τον τουρκικό στρατό στην Επιχείρηση Ασπίδα του Ευφράτη.
Αυτή η συνεργασία συνέπεσε με εντατικές επιθέσεις στο Συριακό Δημοκρατικό Συμβούλιο, τον σύμμαχο των ΗΠΑ που πολεμά το Ισλαμικό Κράτος και τον υποστηριζόμενο από την Τουρκία Συριακό Εθνικό Στρατό (SNA). Τουλάχιστον 12.000 μέλη του Συριακού Δημοκρατικού Συμβουλίου σκοτώθηκαν και 25.000 τραυματίστηκαν πολεμώντας το Ισλαμικό Κράτος.
Ο Φίλιπς θυμίζει ότι Τούρκοι και ισλαμιστές Τρομοκράτες συνεργάστηκαν για να σκοτώσουν Κούρδους ηγέτες, όπως της Hevrin Khalaf, αρχηγού του κόμματος «Μελλοντική Συρία», η οποία εκτελέστηκε από μαχητές της Ahrar al-Sharqiya που υποστηρίζονται από την Τουρκία στη διάρκεια της διασυνοριακής επιχείρησης της Τουρκίας «Πηγή Ειρήνης».
«Η Khalaf πυροβολήθηκε στο κεφάλι και τέσσερις φορές στο στήθος της. Το στήθος της κόπηκε και το σώμα της ακρωτηριάστηκε. Υπάρχει ένα βίντεο ενός στρατιώτη που υποστηρίζεται από Τούρκους να στέκεται από πάνω της. Κλοτσάει το σώμα και λέει: «Αυτό είναι το πτώμα ενός γουρουνιού».
Συνεπώς, για να γίνει μια σωστή μεταφορά της εξουσίας από τον στρατό του Άσαντ στο νέο καθεστώς θα χρειαστεί ένα σύστημα μεταβατικής δικαιοσύνης, υποστηρίζει ο Φίλιπς και «αυτό θα είναι δύσκολο σε μια χώρα χωρίς εμπειρία στη διαχείριση του κράτους δικαίου». Και η Τουρκία του Ερντογάν, σίγουρα δεν μπορεί παίξει θετικό ρόλο σε αυτό…
