Politica 89.8
Ρωσία: Αφού έχασαν τα μέλη τους στον πόλεμο, βετεράνοι παλεύουν με τις κενές υποσχέσεις
Σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας, τουλάχιστον το 54% των στρατιωτών στη Ρωσία που έχουν αποκομίσει αναπηρία μετά τις μάχες στην Ουκρανία είναι ακρωτηριασμένοι. Ακόμη και κυβερνητικοί αξιωματούχοι αναγνωρίζουν την κλίμακα του ζητήματος, όπως υποστηρίζει το ρεπορτάζ των Moscow Times.
«Αυτό είναι πολύ. Δεν βλέπουμε αυτό το ποσοστό ακρωτηριασμών μεταξύ των πολιτών με αναπηρίες», δήλωσε ο Αλεξέι Βοβτσένκο, αναπληρωτής υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Προστασίας.
«Αν δεν υπάρχουν επιδόματα ή βραβεία αναπηρίας, μπορώ τουλάχιστον να έχω έναν παπαγάλο στον ώμο μου για να ταιριάζει στην εικόνα;», λέει ο Κονσταντίν, ένας πρώην Ρώσος στρατιώτης που έχασε το πόδι του κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία, σε σχόλιο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ο Κονσταντίν απευθύνεται στο κρατικό Ίδρυμα Υπερασπιστών της Πατρίδας, το οποίο βοηθά τους βετεράνους στη Ρωσία να επανενταχθούν στην πολιτική ζωή, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχασαν τα χέρια ή τα πόδια τους στην εισβολή πλήρους κλίμακας.
Το Ίδρυμα Υπερασπιστών της Πατρίδας
Το Ίδρυμα Υπερασπιστών της Πατρίδας, που δημιουργήθηκε το 2023 με προσωπικό διάταγμα του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, διευθύνεται από την αναπληρώτρια υπουργό Άμυνας Άννα Τσιβιλιόβα – σύμφωνα με πληροφορίες, συγγενής του Πούτιν.
Ξεκινώντας από το 2025, το ίδρυμα σχεδιάζει να προωθήσει την εικόνα των Ρώσων βετεράνων με αναπηρίες και ακρωτηριασμούς ως «ήρωες με αυξημένες ικανότητες», δήλωσε η Τσιβιλιόβα σε πρόσφατη συνάντηση. Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το ίδρυμα μοιράζεται ιστορίες βετεράνων που έλαβαν προσθετικά μέσα από τα προγράμματά του.
Αλλά στα σχόλια κάτω από αυτές τις ιστορίες, οι συγγενείς των στρατιωτών παραπονιούνται τακτικά για καθυστερημένες πληρωμές και χειρουργικές επεμβάσεις, για αναπάντητα αιτήματα προς το ίδρυμα και τους κυβερνητικούς αξιωματούχους και για τις προσπάθειες να βρεθούν αγνοούμενοι στρατιώτες. Και μακροπρόθεσμα, πολλοί από αυτούς τους άνδρες θα παλέψουν με το κοινωνικό στίγμα και την επαναπροσαρμογή στην πολιτική ζωή.
«Γιατί όλα είναι πάντα τόσο όμορφα ζωγραφισμένα στο διαδίκτυο, ενώ η πραγματική ζωή δεν είναι καθόλου έτσι; Υποβάλαμε έγγραφα στο ίδρυμα για πρόσθετες πληρωμές στις 25 Δεκεμβρίου 2024, τώρα είναι τέλη Μαρτίου 2025!», παραπονιέται ο συγγενής ενός τραυματισμένου στρατιώτη σε σχόλιο κάτω από μια ανάρτηση για τα δώρα αυτοκινήτων.
Ακρωτηριασμός στο στρατιωτικό νοσοκομείο και αποθεραπεία στη Ρωσία
Όταν ένας στρατιώτης τραυματίζεται στην πρώτη γραμμή του μετώπου, οι γιατροί τον απομακρύνουν από το πεδίο της μάχης. Σε περίπτωση σοβαρών τραυματισμών – όπως τραύματα από θραύσματα στο πόδι ή πάτημα σε νάρκη – οι γιατροί πεδίου στα στρατιωτικά νοσοκομεία συχνά πραγματοποιούν ακρωτηριασμούς επί τόπου.
Μετά τον ακρωτηριασμό, οι στρατιώτες μεταφέρονται σε νοσοκομεία στο Ροστόφ-ον-Ντον, την Αγία Πετρούπολη ή τη Μόσχα για περαιτέρω χειρουργική επέμβαση.
Από εκεί, υποβάλλονται σε αποκατάσταση σε κέντρο αποκατάστασης του Υπουργείου Άμυνας, το μεγαλύτερο από τα οποία είναι το Βοροβόνο, που βρίσκεται λίγο έξω από τη Μόσχα. Εξακόσιοι πρώην στρατιώτες νοσηλεύονται επί του παρόντος στο κέντρο, το οποίο κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Κόβιντ-19 το 2020.
Στο Βοροβόνο, οι βετεράνοι διαμένουν σε άνετα δίκλινα δωμάτια με ιδιωτικό ντους, τηλεοράσεις και πρόσβαση στο διαδίκτυο, αποκάλυψαν δημοσιογράφοι του ανεξάρτητου πρακτορείου Vyorstka.
Στους ανάπηρους στρατιώτες σερβίρονται γεύματα από την Vkusno i Tochka, την αλυσίδα fast-food που αντικατέστησε τα McDonald’s στη Ρωσία μετά την εισβολή, και τους επιτρέπεται να καπνίζουν. Ωστόσο, τα κτίρια αποκατάστασης δεν διαθέτουν επαρκείς ανελκυστήρες για να φιλοξενήσουν τους τραυματισμένους βετεράνους. Ούτε τα μέλη των οικογενειών επιτρέπεται να εισέρχονται στους χώρους των εγκαταστάσεων.
Αποζημίωση με κλίμακα για τους Ρώσους ανάπηρους πολέμου
Προηγουμένως, οι Ρώσοι στρατιώτες που τραυματίστηκαν στο πεδίο της μάχης δικαιούνταν εφάπαξ αποζημίωση 3 εκατομμυρίων ρουβλίων (35.300 δολάρια). Τον Νοέμβριο του 2024, ο Πούτιν ενέκρινε ένα κλιμακωτό σύστημα με βάση τη σοβαρότητα του τραυματισμού, που κυμαίνεται από 1 εκατομμύριο ρούβλια (περίπου 12.000 δολάρια) για ελαφρούς τραυματισμούς έως 3 εκατομμύρια ρούβλια για σοβαρούς τραυματισμούς.
Ενώ οι στρατιώτες υποβάλλονται σε αποκατάσταση και τους προσαρμόζονται προσθετικά, το υπουργείο Άμυνας συνεχίζει να καταβάλλει τους μισθούς τους, δήλωσε η Ολέσια Γερασιμένκο, ανεξάρτητη δημοσιογράφος και αρχισυντάκτρια του εκδοτικού οίκου Punctuation Marks.
«Μόλις λάβουν επίσημη κατάταξη αναπηρίας, δεν τους στέλνουν πίσω στην Ουκρανία αν ο τραυματισμός είναι σοβαρός. Αντ’ αυτού, τους προσφέρονται θέσεις σε στρατολογικά γραφεία, στρατώνες ή οπίσθιες μονάδες εντός της Ρωσίας» συμπληρώνει.
«Αλλά αυτό συνοδεύεται από έναν πολύ διαφορετικό μισθό, 40.000 έως 70.000 ρούβλια (437 έως 835 δολάρια), όχι τις 250.000 έως 300.000 (2.954 έως 3.571 δολάρια) που είχαν συνηθίσει», δήλωσε η Γερασιμένκο στους Moscow Times, αφού πήρε συνέντευξη από δεκάδες βετεράνους. «Ή το στρατιωτικό προσωπικό μπορεί να παραιτηθεί, να καταγγείλει τη σύμβασή του με το Υπουργείο Άμυνας και να αναζητήσει εργασία στην πολιτική ζωή», είπε.
Γολγοθά οι στρατιώτες, γραφειοκρατικό Γολγοθά οι σύζυγοι
Ενώ αυτοί οι στρατιώτες υποβάλλονται σε αποκατάσταση, οι σύζυγοί τους προσπαθούν να περιηγηθούν στη γραφειοκρατία, αναζητώντας κρατική αποζημίωση και βρίσκοντας τρόπο να αποστρατεύσουν επίσημα τους συζύγους τους από τη στρατιωτική υπηρεσία, ώστε να μην υπολογίζονται πλέον ως εν ενεργεία προσωπικό.
«Δεν έχουν γίνει ακόμη πληρωμές, η μονάδα αρνείται να μιλήσει με τον σύζυγό μου, κανείς δεν πρόκειται να τον απαλλάξει. Είναι ακόμα στο νοσοκομείο και χρειαζόμαστε χρήματα για την αποκατάστασή του», γράφει η σύζυγος ενός τραυματία στρατιώτη στο VKontakte, το ρωσικό Facebook.
Η κυβέρνηση έχει στραφεί στον αθλητισμό ως έναν τρόπο υποστήριξης αυτών των στρατιωτών που επιστρέφουν. Το Ίδρυμα Υπερασπιστές της Πατρίδας διοργανώνει πλέον αθλητικούς αγώνες για ακρωτηριασμένους βετεράνους, προσλαμβάνει γνωστούς παραολυμπιονίκες για να εκπαιδεύουν τραυματισμένους στρατιώτες και παρέχει προσθετικά και δώρα υψηλής ποιότητας, όπως αυτοκίνητα με χειροκίνητο έλεγχο.
«Ειδικότερα, ο πρόεδρος υποστήριξε την ιδέα της προώθησης των προσαρμοστικών αθλημάτων», δήλωσε η Άννα Τσιβιλιόβα μετά από πρόσφατη συνάντησή της με τον Πούτιν.
Το χόκεϊ με έλκυθρο ως επιλογή αθλητισμού για ακρωτηριασμένους βετεράνους.
Το χόκεϊ ως διέξοδος για τους ακρωτηριασμένους βετεράνους
Στα μέσα Μαρτίου, το ίδρυμα άρχισε να αγοράζει εξοπλισμό για το χόκεϊ με έλκηθρο, ένα άθλημα για άνδρες που έχασαν τα πόδια τους κατά τη διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία.
«Το χόκεϊ με έλκηθρο με επανέφερε σε μια γεμάτη ζωή – και ταυτόχρονα, τροφοδότησε την εσωτερική μου ορμή για νίκη!» λέει ο πρώην στρατιώτης Αμάν Αιμουχαμπέτοφ, αρχηγός της ομάδας χόκεϊ με έλκηθρο Omsk Wings.
Το χόκεϊ είναι ένα από τα αγαπημένα αθλήματα του Πούτιν, μαζί με το σάμπο, αλλά απέχει πολύ από τη μοναδική επιλογή για τους Ρώσους βετεράνους με αναπηρία. Το Ίδρυμα «Υπερασπιστές της Πατρίδας» προσφέρει επίσης στους βετεράνους μάχης εκπαίδευση στο αλπικό σκι, ακόμη και στο κέρλινγκ με αναπηρικό αμαξίδιο.
Αυτή την άνοιξη, 360 πρώην στρατιώτες από 60 περιοχές συμμετείχαν σε έναν αθλητικό διαγωνισμό που ονομάζεται Κύπελλο Υπερασπιστών της Πατρίδας.
Το πρόγραμμα αποκατάστασης μέσω του αθλητισμού
«Τα πνευμόνια σας σκάνε στο στήθος σας, αλλά πρέπει να το ξεπεράσετε», τραγουδά ο φιλοπόλεμος τραγουδιστής Όλεγκ Γκαζμάνοφ στους τραυματισμένους στρατιώτες στον ύμνο του διαγωνισμού. Τα σχόλια κάτω από την ανάρτηση του ιδρύματος για την προώθηση του νέου ύμνου έχουν απενεργοποιηθεί.
Παράλληλα με το Κύπελλο, το ίδρυμα εγκαινίασε ένα πρόγραμμα με την ονομασία «Αποκατάσταση μέσω του αθλητισμού», το οποίο παρέχει προσθετικά σε ακρωτηριασμένους στρατιώτες και στη συνέχεια τους στέλνει να προπονηθούν σε χιονοδρομικό κέντρο στην περιοχή Κεμέροβο της Σιβηρίας.
Η πρωτοβουλία υποστηρίζεται από την Rostec, τον κρατικό όμιλο που αναπτύσσει και εξάγει βιομηχανικά προϊόντα υψηλής τεχνολογίας, κυρίως για τον αμυντικό τομέα.
«Έχουμε πάνω από 40 εκδηλώσεις και διαγωνισμούς στο ημερολόγιο φέτος για βετεράνους με αναπηρία, σύμφωνα με τις οδηγίες του προέδρου μας», δήλωσε ο υπουργός Αθλητισμού Μιχαήλ Ντεγκτιάρεφ.
Η Παραολυμπιακή Επιτροπή της Ρωσίας συμμετέχει επίσης άμεσα στην υποστήριξη των τραυματισμένων στρατιωτών. Η εκστρατεία της «Είμαστε μαζί. Sport» έχει λάβει προεδρική χρηματοδότηση από το 2023. Στις αρχές του 2025, η πρωτοβουλία έλαβε άλλη μια κυβερνητική επιχορήγηση ύψους 12,5 εκατομμυρίων ρουβλίων (σχεδόν 150.000 δολάρια).
Τα τελευταία δύο χρόνια, 750 τραυματίες συμμετέχοντες στην εισβολή στην Ουκρανία έχουν υποβληθεί σε αποκατάσταση μέσω του αθλητισμού.
Οι Ρώσοι ανάπηροι πολέμου βρίσκονται ξαφνικά χωρίς διεξόδους.
«Οι στρατιώτες αισθάνονται εγκαταλελειμμένοι»
Για να συμμετάσχουν σε προπονήσεις με παραολυμπιονίκες, οι βετεράνοι πρέπει να συμπληρώσουν ένα ειδικό ερωτηματολόγιο. Εκτός από το ύψος και το μέγεθος των παπουτσιών, οι άνδρες καλούνται να περιγράψουν λεπτομερώς πώς τραυματίστηκαν, να αναφέρουν τα βραβεία και τους στρατιωτικούς βαθμούς τους και να αναφέρουν την ταξινόμηση της αναπηρίας τους.
Το ηλεκτρονικό έντυπο δεν μπορεί να υποβληθεί χωρίς επίσημο αριθμό ταυτότητας βετεράνου μάχης ο οποίος λαμβάνεται μέσω μιας μακράς, πολύπλοκης διαδικασίας.
Παρά τις καλύτερες προσπάθειες της προπαγάνδας και των ιδρυμάτων που υποστηρίζονται από το κράτος, οι βετεράνοι που επιστρέφουν στην πατρίδα τους με αναπηρίες ή ακρωτηριασμούς συχνά δυσκολεύονται να προσαρμοστούν στην πολιτική ζωή.
«Αυτοί οι στρατιώτες αισθάνονται εγκαταλελειμμένοι», δήλωσε η Γερασιμένκο στους Moscow Times. «Δεν έτυχαν του θαυμασμού και του σεβασμού από τους πολίτες που η κρατική προπαγάνδα τους είχε κάνει να περιμένουν. Κάποιοι είπαν ότι οι άνθρωποι στα λεωφορεία απέκρουαν σωματικά από αυτούς όταν έβλεπαν κάποιον με στολή να του λείπει ένα πόδι».
Πολλοί στρατιώτες δεν είχα κοσμοθεωρία για τον κόσμο – Πλέον έχουν
Πέρα από το κοινωνικό στίγμα που αντιμετωπίζουν, πολλοί από αυτούς τους άνδρες αδυνατούν να οραματιστούν ένα μέλλον για τους εαυτούς τους εκτός πολέμου, δήλωσε η Γερασιμένκο. «Ακόμη και πριν από τον πόλεμο, πολλοί στρατιώτες συμβασιούχοι δεν είχαν σαφή κοσμοθεωρία», εξήγησε η Γερασιμένκο.
«Αυτός είναι ένας από τους λόγους που κατέληξαν στην πρώτη γραμμή του μετώπου. Η υπογραφή συμβολαίου με το υπουργείο Άμυνας ήταν μια από τις λίγες σημαντικές αποφάσεις στη ζωή τους, μια προσπάθεια να βρουν κάποιο σκοπό.
«Συνήθως ξέρουν ακριβώς πώς θα ξοδέψουν τα χρήματα: καταναλωτικά αγαθά, από νέες παιχνιδομηχανές μέχρι αυτοκίνητα και διαμερίσματα, ειδικά αν έχουν οικογένεια», δήλωσε η Γερασιμένκο.
«Αλλά πέρα από αυτό – τι δουλειά θα κάνουν, πώς θα εντάξουν την αναπηρία τους στην καθημερινή ζωή, τι είδους οικογενειακό μέλλον τους περιμένει – δεν έχουν ιδέα. Δεν έχουν κανένα όραμα για το μέλλον»…
