Politica 89.8
Πώς o Τραμπ κάνει την Αμερική «Μικρή Ξανά» χτυπώντας την πηγή της ισχύος της
Από τους πρώτους ηλεκτρονικούς υπολογιστές μέχρι τη κατάκτηση του διαστήματος και την ανακάλυψη του διαδικτύου, όλα γεννήθηκαν στη κοιλάδα της Σίλικον Βάλεϊ πριν 80 χρόνια. Σήμερα όμως, το δίδυμο Ντόναλντ Τραμπ-Έλον Μασκ ενταφιάζουν τη συμμαχία που κατέστησε τιην Αμερική την τεχνολογική υπερδύναμη του 20ου αιώνα.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ διόρισε τον μεγιστάνα της τεχνολογίας Έλον Μασκ επικεφαλής ενός προγράμματος εξορθολογισμού – ψαλιδίσματος του δημόσιου τομέα.
Ωστόσο, όπως αναφέρει σε ανάλυσή του στο περιοδικό Foreign Policy, o καθηγητής Ιστορίας και Δημόσιων Πολιτικών στο Πανεπιστήμιο του Πρίνστον, Τζούλιαν Ζέλιζερ, η κυβέρνηση Τραμπ θέλει να κάνει την «Αμερική Μεγάλη Ξανά περιορίζοντας τον ρόλο του κράτους σε τομείς που ισχυροποίησαν τις ΗΠΑ, μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο.
«Ένας αναπτυσσόμενος τομέας υψηλής τεχνολογίας -ένα από τα σημαντικά επιτεύγματα της σύγχρονης οικονομίας- δεν θα είχε συμβεί χωρίς το διοικητικό κράτος που ο Τραμπ επιδιώκει να ξεριζώσει» λέει ο Ζέλιζερ, υπογραμμίζοντας την μεγάλη στήριξη του κράτους στη Σίλικον Βάλεϊ.
Έτσι, η ιστορία της Σίλικον Βάλεϊ. εκθέτει τους σοβαρούς κινδύνους που εγκυμονεί ο πόλεμος κατά της κυβέρνησης, λέει ο Ζέλιζερ. «Ο κίνδυνος είναι ότι ως αποτέλεσμα αυτής της ώθησης, ο Τραμπ καταφέρνει να διαλύσει το γάμο μεταξύ της Ουάσιγκτον και της τεχνολογικής βιομηχανίας που βοήθησε να γίνει η Αμερική σπουδαία».
Κάνοντας την αρχή τη δεκαετία του 1940
Ο δρόμος προς την υψηλή τεχνολογία άρχισε πραγματικά να χτίζεται κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Το 1945, ο Βάνεβαρ Μπους, ο οποίος είχε διευθύνει το Γραφείο Επιστημονικής Έρευνας και Ανάπτυξης των ΗΠΑ στη διάρκεια του πολέμου, είχε υποβάλει έκθεση στον πρόεδρο Χάρι Τρούμαν, εξηγώντας γιατί η κυβερνητική υποστήριξη για την έρευνα ήταν τόσο σημαντική για την εθνική ασφάλεια και την οικονομική ευημερία του κράτους.
«Η επιστήμη προσφέρει μια εν πολλοίς ανεξερεύνητη ενδοχώρα για τον πρωτοπόρο που έχει τα εργαλεία για το έργο του. Οι ανταμοιβές μιας τέτοιας εξερεύνησης τόσο για το Έθνος όσο και για το άτομο είναι μεγάλες. Η επιστημονική πρόοδος είναι ένα βασικό κλειδί για την ασφάλειά μας ως έθνος, για την καλύτερη υγεία μας, για περισσότερες θέσεις εργασίας, για υψηλότερο βιοτικό επίπεδο και για την πολιτιστική μας πρόοδο» έγραφε.
Τα επιτεύγματα
Πράγματι, όπως σημειώνει ο Ζέλιζερ, μεγάλο μέρος της ανάπτυξης των μεγάλων υπολογιστικών συστημάτων mainframe γεννήθηκε από αμυντικές ανάγκες. Το 1945 ο στρατός των ΗΠΑ ανέπτυξαν τον πρώτο μεγάλης κλίμακας προγραμματιζόμενος ηλεκτρονικός ψηφιακό υπολογιστή γενικής χρήσης (ENIAC).
Το Κογκρέσο έδωσε τεράστια ποσά για την κατασκευή αυτού που θα γινόταν ο πρώτος υπολογιστής γενικής χρήσης. Η πιο σημαντική αρχική λειτουργία του ENIAC, η οποία ολοκληρώθηκε το 1946 από τους μελετητές του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, ήταν η ικανότητά του να παρέχει υπολογισμούς αιχμής σχετικά με τις τροχιές των όπλων. Πριν τελειώσει το έργο, η κυβέρνηση ανακάλυψε τρόπους να χρησιμοποιήσει το ENIAC για ένα ευρύ φάσμα εργασιών, συμπεριλαμβανομένης της προηγμένης πρόβλεψης καιρού.
Ο πρώτος ψηφιακός υπολογιστής ENIAC.
Τις δεκαετίες του 1940 και του 1950, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση διοχέτευσε πόρους στην παραγωγή γνώσης. Το 1944 η κυβέρνηση με νόμο παρείχε δυνατότητα σε βετεράνους να φοιτήσουν σε πανεπιστήμια καλύπτοντας βασικά κόστη για τις σπουδές.
Το 1950, ο Τρούμαν υπέγραψε νομοθεσία δημιουργώντας το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών, ένα ίδρυμα που συμπλήρωνε τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας βοηθώντας την ιατρική επιστήμη και τη μηχανική. Η κοινή τους αποστολή ήταν να «προωθήσουν την πρόοδο της επιστήμης, να προωθήσουν την εθνική υγεία, την ευημερία και να εξασφαλίσουν την εθνική άμυνα».
Στις αρχές της δεκαετίας του 1960, με ουσιαστική βοήθεια από την κυβέρνηση, τα πανεπιστήμια των Η.Π.Α. άνθησαν και θεωρούνταν από τα καλύτερα ιδρύματα μάθησης οπουδήποτε στον κόσμο.
Χωρίς τη σύνδεση κυβέρνησης-βιομηχανίας που προέκυψε από αυτήν την εποχή, δεν θα υπήρχε διαδίκτυο, λέει ο Ζέλιζερ τονίζοντας ότι χάρη στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση υπάρχει σήμερα διαδίκτυο.
Οι πρωτοπόροι του Internet
Η Defense Advanced Research Projects Agency (DARPA), που ιδρύθηκε το 1958, ανέλαβε έρευνα υψηλού κινδύνου, μεγάλης κλίμακας, σε συνεργασία με ιδιωτικές εταιρείες. Η DARPA ήταν κεντρική στο Δίκτυο Οργανισμών Προηγμένων Ερευνητικών Έργων (ARPANET) στα τέλη της δεκαετίας του 1960, το οποίο αποτέλεσε το πρώτο προηγμένο δίκτυο υπολογιστών. Μεγάλο μέρος της ώθησης για τον στρατό ήταν η επιθυμία για ένα λειτουργικό δίκτυο που θα μπορούσε να επιβιώσει από μια πυρηνική επίθεση. Το ARPANET ήταν η βάση για το σύγχρονο διαδίκτυο.
Τα δολάρια της DARPA διευκόλυναν την κατασκευή του ποντικιού από το Ινστιτούτο Ερευνών του Στάνφορντ, μια τεχνολογία που διευκόλυνε τη διασύνδεση με υπολογιστές για ένα άτομο χωρίς μεγάλη τεχνική εξειδίκευση.
Το 1991, το Κογκρέσο ψήφισε τον νόμο περί Υπολογιστών Υψηλής Απόδοσης για να χρηματοδοτήσει μια ομάδα προγραμματιστών στο Εθνικό Κέντρο Εφαρμογών Υπερυπολογιστών του Πανεπιστημίου του Ιλινόις που βοήθησε στην τεράστια επέκταση του Διαδικτύου. Όπως θα έλεγε το 2000 ο μηχανικός λογισμικού Μαρκ Αντρίσεν «Αν είχε αφεθεί στην ιδιωτική βιομηχανία, δεν θα είχε συμβεί, τουλάχιστον, παρά μόνο χρόνια αργότερα».
Πράγματι, η Silicon Valley δεν θα είχε γίνει αυτό που είναι σήμερα χωρίς την κυβέρνηση, λέει ο καθηγητής στο Πρίστον. Τα κρατικά χρήματα τροφοδότησαν τη μεταμόρφωση μιας πρώην νυσταγμένης περιοχής, όπως ήταν η δημιουργία του Ερευνητικού Πάρκου του Στάνφορντ.
Καινοτομίες χάρη σε κρατικά χρήματα
Είναι πολύ αυτοί που θα έπρεπε να ευχαριστήσουν το κράτος, σύμφωνα με την ανάλυση στο Foreign Policy. Η συνεχής επένδυση της NASA στα ολοκληρωμένα κυκλώματα που παρήγαγε η ίδια και άλλες εταιρείες επέτρεψε το κόστος να γίνει προσβάσιμο και να εμφανιστεί η βιομηχανία ημιαγωγών.
Ομοσπονδιακά δολάρια κατά τη διάρκεια των δεκαετιών του 1980 και του 1990 που συνδέθηκαν με προγράμματα όπως η Στρατηγική Αμυντική Πρωτοβουλία του Προέδρου Ρόναλντ Ρίγκαν –τον Πόλεμο των Άστρων- είχαν ως αποτέλεσμα κάθε είδους καινοτομίες υπολογιστών που δεν είχε οραματιστεί η κυβέρνηση.
«Από τις μαρμάρινες αίθουσες της Ουάσιγκτον και τα τσιμεντένια φαράγγια της Wall Street», γράφει η Ιστορικός Μάργκαρετ Ο Μάρα, η Σίλικον Βάλεϋ κατασκευάστηκε από πολλά χέρια. Άλλες «πόλεις γνώσης», συμπεριλαμβανομένου του Κέιμπριτζ της Μασαχουσέτης, Φιλαδέλφεια και η Ατλάντα, ήταν επίσης δικαιούχοι κυβερνητικής βοήθειας
Ο Μασκ ήταν μετανάστης, το ξεχάσατε;
Ο Ζέλιζερ τέλος, υπενθυμίζει πως πέραν της κρατικής χρηματοδότησης, η πρόοδος στις ΗΠΑ επιτεύχθηκε χάρη σε πολιτικές που επέτρεψαν σε μετανάστες να εγκατασταθούν στις ΗΠΑ και να κάνουν θραύση.
Ένας εξ αυτών είναι και ο… Έλον Μασκ. Πράγματι, όπως αναφέρει και ο Ζέλιζερ, ο Μασκ μπόρεσε να ολοκληρώσει την εκπαίδευσή του στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια με φοιτητική βίζα και να μείνει στις ΗΠΑ λόγω βίζας τύπου H1-B.
Ο συνιδρυτής της Yahoo, Τζέρι Γιανγκ, μετανάστευσε με την οικογένειά του από την Ταϊβάν το 1978. Ο νόμος κινήτρων για επενδύσεις μικρών επιχειρήσεων (1980) παρείχε πολύτιμα δολάρια σε εταιρείες της Σίλικον Βάλεϋ όταν αγωνίζονταν να κάνουν όνομα. Πράγματι, η εταιρεία του Μασκ, Tesla, επωφελήθηκε από την κρατική βοήθεια το 2009, λαμβάνοντας 465 εκατομμύρια δολάρια σε δάνεια χαμηλού επιτοκίου.
«Οι μεταρρυθμίσεις για τη μετανάστευση, για παράδειγμα, που άνοιξαν τις πόρτες σε μετανάστες που γεννήθηκαν στο εξωτερικό είχαν ως αποτέλεσμα την άφιξη ανθρώπων που βοήθησαν στη δημιουργία των υπολογιστικών προϊόντων από τα οποία εξαρτάται ολόκληρος ο κόσμος σήμερα» υπογραμμίζει ο Ζέλιζερ.
Έτσι καταλήγει πως η ιστορία της υψηλής τεχνολογίας περιστρέφεται γύρω από μια γνήσια συνεργασία μεταξύ αγορών και κυβέρνησης, όχι της μίας ή της άλλης και για τον ίδιο «η καταστροφή της εταιρικής σχέσης απειλεί να καταστρέψει αυτό που έχει κάνει την οικονομία των ΗΠΑ σπουδαία».
