Πολλά «σύννεφα» θολώνουν την εικόνα της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν – Τι θα γίνει με το «Pfizergate»;

Με την ακρόαση ενώπιον βελγικού δικαστηρίου για το σκάνδαλο «Pfizergate», το οποίο βαρύνει πρωτίστως την επικεφαλής της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, να αναμένεται για τις 6 Δεκεμβρίου, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δέχθηκε άλλο ένα «χτύπημα», αυτή τη φορά, για τις διακοπές της στην Κρήτη στην εξοχική κατοικία του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Χαρακτηριστικό είναι πως το πόρισμα της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας, Έμιλι Ο’ Ράιλι, κάνει λόγο για ένα «δομικό κενό» στους κανόνες δεοντολογίας των ευρωπαϊκών θεσμών, τονίζοντας πως η ΕΕ καθυστέρησε πολύ να προσκομίσει τα απαραίτητα στοιχεία για το ταξίδι της προέδρου της Κομισιόν στα Χανιά.

Και μπορεί η υπόθεση να έκλεισε, ωστόσο, η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια υπογράμμισε ότι ο τρόπος με τον οποίο η Κομισιόν χειρίστηκε το αίτημά της, συμπεριλαμβανομένης της καθυστέρησης στη δήλωση ότι δεν υπήρχαν έγγραφα, ισοδυναμεί με «κακοδιοίκηση».

Δεν είναι η πρώτη φορά, άλλωστε, που η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δέχεται «πυρά» για τον τρόπο με τον οποίο ασκεί πολιτική από το «τιμόνι» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Αναμφίβολα, όμως, το πιο μελανό σημείο στην καριέρα της είναι το σκάνδαλο «Pfizergate», με την έρευνα να αφορά στον προσωπικό χειρισμό της φον ντερ Λάιεν για την παραγγελία των εμβολίων κατά του κοροναϊού, με επίκεντρο την άμεση επικοινωνία της, μέσω μηνυμάτων, με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, Άλμπερτ Μπουρλά.

 

Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνήθηκε να ανταποκριθεί σε αίτημα των New York Times για δημοσιοποίηση της επικοινωνίας μεταξύ της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και του CEO της Pfizer, σχετικά με τη σημαντική συμφωνία των δύο πλευρών για τα εμβόλια κατά τη διάρκεια της πανδημίας, εγείροντας ζητήματα διαφάνειας.

Ειδικότερα, η αμερικανική εφημερίδα είχε ζητήσει από το Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ να «πιέσει» για τη δημοσίευση των μηνυμάτων που αντάλλαξαν φον ντερ Λάιεν και Μπουρλά, προκειμένου να δοθούν περισσότερες λεπτομέρειες αναφορικά με το πώς επετεύχθη η συμφωνία πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ για τα εμβόλια το 2021.

Ωστόσο, το Δικαστήριο με έδρα τις Βρυξέλλες ανέφερε ότι, ενώ «δεν μπορεί να αρνηθεί» πως πράγματι υπήρξε σχετική επικοινωνία, καθώς τα ευρωπαϊκά κράτη προσπαθούσαν να εξασφαλίσουν όσο το δυνατόν περισσότερα εμβόλια, εντούτοις, δεν κρατήθηκε αρχείο των μηνυμάτων διότι δεν θεωρήθηκαν σημαντικά.

Όπως περιγράφει χαρακτηριστικά το Politico, «η ισχυρότερη γυναίκα της ΕΕ αντιμετωπίζει την ταπείνωση δικαστών και δικηγόρων» για τις προσωπικές της τηλεφωνικές επαφές σε μια δημόσια ακρόαση στο δικαστήριο.

Το ιστορικό της συναλλαγής με την Pfizer

Το 2020, καθώς ο αριθμός των θανάτων λόγω της πανδημίας του Covid-19 αυξανόταν και τα διαδοχικά lockdowns κόντευαν να παραλύσουν την ευρωπαϊκή οικονομία, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν προσπάθησε να εξασφαλίσει περισσότερα εμβόλια για τις κυβερνήσεις της ΕΕ, καθώς η διανομή των εμβολίων αρχικά υστερούσε σε σχέση με τις ΗΠΑ και άλλες περιοχές που κινήθηκαν γρηγορότερα από το ευρωπαϊκό μπλοκ.

Τον Μάιο του 2021, είχε ανακοινωθεί νέα σύμβαση για την προμήθεια μέχρι και 1,8 δισ. εμβολίων από την Pfizer, με άρθρο των New York Times να υποστηρίζει πως η συμφωνία επιτεύχθηκε μέσω… μηνυμάτων.

Οι ρυθμιστικές αρχές είχαν δηλώσει ότι δεν υπήρχε καταγραφή των μηνυμάτων, προτού η Ευρωπαία Διαμεσολαβήτρια, Έμιλι Ο’Ράιλι, ζητήσει από την Κομισιόν να αναζητήσει εκ νέου τις σχετικές επικοινωνίες και να εξετάσει αν πρέπει να αποκαλυφθούν.

Από την πλευρά της αμερικανικής εφημερίδας, η δικηγόρος Μποντίνε Κλούστρα σχολίασε πως η τελική άρνηση της Κομισιόν να δημοσιοποιήσει τα μηνύματα «εγείρει σημαντικές ανησυχίες ότι οι πολιτικές της παρακάμπτουν και υπονομεύουν τις υποχρεώσεις διαφάνειας της Επιτροπής. Η διαφάνεια και η δημόσια πρόσβαση στα κυβερνητικά έγγραφα παίζουν ζωτικό ρόλο στον δημοκρατικό έλεγχο», είχε υπογραμμίσει.

Πάντως, το Γενικό Δικαστήριο της ΕΕ θα εκδώσει την απόφασή του για την υπόθεση τους επόμενους μήνες.

Και… Piepergate μετά το Pfizergate

Και να ήταν μόνον αυτό; Πέραν των ερευνών που γίνονται για το «Pfizergate» από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν αντιμετωπίζει ακόμα ένα σκάνδαλο, καθώς κατηγορήθηκε από Επιτρόπους και πολλούς ευρωβουλευτές για τις «ευνοϊκές» προσλήψεις που έγιναν κατά την διάρκεια της πρώτης θητείας της στην ηγεσία της Κομισιόν.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με δημοσίευμα της γαλλικής εφημερίδας Liberation τον περασμένο Απρίλιο, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής διόρισε τον Γερμανό Χριστιανοδημοκράτη Μάρκους Πίπερ – εξ ου και Piepergate – σε θέση συμβούλου για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με μισθό 20.000 ευρώ μηνιαίως, παρόλο που ο ρόλος αυτός δεν προβλέπεται καν από τον εσωτερικό κανονισμό. ΙΝ

---