Παλαιστίνιοι καλλιτέχνες διοργανώνουν τη δική τους Μπιενάλε – «Μια πράξη αντίστασης και επιβίωσης»

Λίγες ημέρες αφότου ολοκληρώθηκε η Μπιενάλε της Βενετίας, η οποία σημείωσε τη μεγαλύτερη προσέλευση επισκεπτών στην ιστορία της, πάνω από πενήντα καλλιτέχνες από τη Γάζα μοιράστηκαν την απόφασή τους να δημιουργήσουν τη δική τους εκδοχή του φεστιβάλ σύγχρονης τέχνης: τη Μπιενάλε της Γάζας.

«Η Μπιενάλε θα παρουσιάσει την παλαιστινιακή αφήγηση, την παλαιστινιακή ιστορία και την παλαιστινιακή υπόθεση», δήλωσε στο Hyperallergic η Tasneem Shatat, η 26χρονη καλλιτέχνις από το Khan Younis που ηγείται της προσπάθειας.

Η Μπιενάλε της Γάζας, είπε η Shatat, δίνει την ευκαιρία στους καλλιτέχνες της Γάζας να ακουστεί η φωνή τους στον κόσμο εν μέσω των συνεχιζόμενων επιθέσεων του Ισραήλ στην περιοχή.

«Θέλω ο κόσμος να δει αυτούς τους καλλιτέχνες», δήλωσε η Shatat. «Είναι μια ελπίδα γι’ αυτούς να δημιουργήσουν ξανά τέχνη».

Μπιενάλε της Γάζας: Το δύσκολο έργο των καλλιτεχνών

Oι καλλιτέχνες σχεδιάζουν να διοργανώσουν μια Μπιενάλε, η οποία θα πραγματοποιηθεί τόσο στην ίδια τη Λωρίδα της Γάζας όσο και -όπως ελπίζουν οι διοργανωτές- σε γκαλερί σε όλο τον κόσμο.

Λόγω της ισραηλινής κατοχής, η μεταφορά των έργων τέχνης δεν θα είναι εύκολη υπόθεση. Περίπου το ένα τέταρτο των συμμετεχόντων καλλιτεχνών είχε καταφέρει προηγουμένως να περάσει τα σύνορα, αλλά οι υπόλοιποι θα πρέπει να βασιστούν στην αποστολή των έργων τους ηλεκτρονικά, μέσω εργαζομένων σε ανθρωπιστικές οργανώσεις (στους οποίους επιτρέπεται περιστασιακά να διασχίζουν τα σύνορα) ή με την αναδημιουργία των έργων τους εξ αποστάσεως με τη βοήθεια καλλιτεχνών στη Δυτική Όχθη.

Μιλώντας στον Guardian, η  Shatat αναφέρθηκε στην απόφαση να ονομαστεί η εκδήλωση Μπιενάλε: «Oι μεγαλύτερες καλλιτεχνικές διοργανώσεις στον κόσμο ονομάζονται Μπιενάλε και φιλοξενούν τους σημαντικότερους καλλιτέχνες του κόσμου για να ασχοληθούν με τα σημαντικότερα πράγματα στον κόσμο μέσω της τέχνης τους», είπε.

«Για εμάς, οι πιο σημαντικοί καλλιτέχνες στον κόσμο αυτή την στιγμή είναι οι καλλιτέχνες της Γάζας», κατέληξε.

Αντίξοες συνθήκες

Οι διοργανωτές θέλουν η Μπιενάλε να είναι μια πράξη αντίστασης και επιβίωσης, η οποία εφιστά την προσοχή στον αγώνα του παλαιστινιακού λαού να επιβιώσει. Πολλά από τα έργα τέχνης που θα παρουσιαστούν έχουν δημιουργηθεί κάτω από αντίξοες συνθήκες, από κατοίκους που έχουν εκτοπιστεί από τις εστίες τους και έχουν υποστεί πάνω από ένα χρόνο σφοδρούς βομβαρδισμούς και εσκεμμένη στέρηση βασικών αγαθών, όπως τροφή, νερό και καύσιμα.

Από τις 7 Οκτωβρίου, το Ισραήλ έχει προκαλέσει μεγάλης κλίμακας καταστροφές στην πολιτιστική κληρονομιά της Γάζας, καταστρέφοντας μουσεία, κέντρα εικαστικών τεχνών, θρησκευτικά μνημεία και αρχαιολογικούς χώρους. Αλλά ενώ είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι οι καλλιτέχνες συνέχισαν να παράγουν έργο υπό τέτοιες συνθήκες, η Μπιενάλε στοχεύει επίσης να εξερευνήσει το πώς οι φωνές των επιζώντων μπορούν να ακουστούν πέραν του γεγονότος ότι είναι θύματα ενός πολέμου που σύμφωνα με την ειδική επιτροπή του ΟΗΕ «φέρει χαρακτηριστικά γενοκτονίας».

Το σχέδιο βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο και το αν θα καρποφορήσει εξαρτάται από τη συμμετοχή των καλλιτεχνικών ιδρυμάτων σε όλο τον κόσμο. Παράλληλα, το Al Risan Art Museum – ένας οργανισμός που ιδρύθηκε από Παλαιστίνιους καλλιτέχνες το 2021, γνωστός και ως το Απαγορευμένο Μουσείο – έχει ξεκινήσει έναν διαδικτυακό έρανο για την υποστήριξη του έργου, τα χρήματα από τον οποίο θα χρησιμοποιηθούν για την υποστήριξη των καλλιτεχνών στη Γάζα και την παραγωγή του έργου τους.

* Με πληροφορίες από: Hyperallergic | Dazed | James Greig | Κεντρική φωτογραφία θέματος: Under Surveillance» (2024) |  Hamada El Kept

---