Παγκόσμια Ημέρα των Αστέγων: Οι αφανείς αλήθειες για την Ευρώπη

Η Παγκόσμια Ημέρα Αστέγων γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 10 Οκτωβρίου για να εφιστήσει την προσοχή στις ανάγκες των ανθρώπων που βιώνουν την έλλειψη στέγης. Η 10η Οκτωβρίου είναι επίσης η Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας. Αυτή η κοινή ημερομηνία προσφέρει μια σημαντική ευκαιρία να μιλήσουμε για το πώς συνδέονται αυτά τα ζητήματα.

 

Παγκόσμια Ημέρα των Αστέγων

Η ιδέα της «Παγκόσμιας Ημέρας Αστέγων» προέκυψε από διαδικτυακές συζητήσεις μεταξύ ανθρώπων που εργάζονται για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των αστέγων από διάφορα μέρη του κόσμου.

 

Για πρώτη φορά η Παγκόσμια Ημέρα Αστέγων γιορτάστηκε στις 10 Οκτωβρίου 2010.

Από την καθιέρωσή της, η Παγκόσμια Ημέρα Αστέγων έχει εορταστεί σε όλες τις ηπείρους (εκτός από την Ανταρκτική), σε περισσότερες από 100 χώρες.

«Ευρώπη 2020»

Η εξάλειψη του φαινομένου της αστεγίας αρχίζει με μια διαφορετική προσέγγιση πιο εξατομικευμένη θα μπορούσε κάποιος να πει, δεδομένου ότι δεν βιώνουν όλοι οι άστεγοι τις ίδιες συνθήκες και η αναγκαία κοινωνική επανένταξή τους απαιτεί διαφορετικά σε κάθε περίπτωση .

Σύμφωνα με το Social Europe, στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με πληθυσμό περίπου 450 εκατομμυρίων, 95 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε συνθήκες φτώχειας.

 

Η στρατηγική «Ευρώπη 2020» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είχε ως στόχο την έξοδο 20 εκατομμυρίων ανθρώπων από τη φτώχεια έως το 2020.

Όμως ο στόχος αυτός δεν επιτεύχθηκε ποτέ. Έτσι, στο πλαίσιο του Σχεδίου Δράσης του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων (EPSR), η Επιτροπή έθεσε νέο στόχο μείωσης της φτώχειας κατά τουλάχιστον 15 εκατομμύρια (συμπεριλαμβανομένων 5 εκατομμυρίων παιδιών) έως το 2030.

Η Ευρώπη δυστυχώς, δεν βρίσκεται σε πορεία επίτευξης ούτε αυτού του στόχου.

Η φτώχεια και το αυξανόμενο κόστος ζωής είναι οι κύριες αιτίες της έλλειψης στέγης, η οποία έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία δέκα χρόνια και εκτιμάται ότι φτάνει τα 895.000 άτομα .

 

Το 2021, η Διακήρυξη της Λισσαβόνας είχε ως στόχο τον τερματισμό της έλλειψης στέγης στην Ευρώπη έως το 2030.

Όμως, παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί σε μια μειοψηφία κρατών μελών (κυρίως στη Φινλανδία μέσω της πολιτικής «Πρώτα η στέγαση»), ο στόχος αυτός μοιάζει επίσης με χίμαιρα, παρόλο που σύμφωνα με το άρθρο 25 της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων η στέγαση αναγνωρίζεται ως ανθρώπινο δικαίωμα.

Προτεραιότητα στο άτομο

Το Person First, το οποίο ξεκίνησε το 2022, είναι ένα ερευνητικό πρόγραμμα Erasmus+ της ΕΕ που στοχεύει σε μια νέα, πιο αποτελεσματική προσέγγιση για την αντιμετώπιση της έλλειψης στέγης, η οποία περνάει από την απλή υλική βοήθεια στην προώθηση της συμμετοχής και της ένταξης στην κοινωνία.

Το έργο, το οποίο συντονίζεται από το δίκτυο SMES Europa με εταίρους σε εννέα χώρες, διεξήγαγε έρευνα σε 65 εγκαταστάσεις και πραγματοποίησε επιτόπιες επισκέψεις στη Ρίγα, τη Λιουμπλιάνα, την Αθήνα και το Ελσίνκι.

Αποτελεί συνέχεια του Housing First θέτοντας τα άτομα στο επίκεντρο της χάραξης πολιτικής, καθώς ο πληθυσμός των αστέγων είναι όλο και πιο ποικιλόμορφος.

Περιλαμβάνει όχι μόνο ανθρώπους που ζουν σε συνθήκες φτώχειας, αλλά και μετανάστες χωρίς χαρτιά, πρώην παραβάτες, χρήστες ουσιών, νέους με προβλήματα ψυχικής υγείας, γυναίκες που διαφεύγουν από την ενδοοικογενειακή βία στο σπίτι, ψυχιατρικούς ασθενείς…

Δεν είναι δυνατόν να υπάρξει μια λύση που να ταιριάζει σε όλους, καταλήγουν οι ερευνητές.

Ποιός είναι ο άστεγος;

Όταν λέμε άστεγος, η πρώτη εικόνα που μας έρχεται αυθόρμητα στο μυαλό είναι ένας ηλικιωμένος άνδρας, ίσως αλκοολικός, ο οποίος κάθεται σε μία βρώμικη γωνία του δρόμου.

Ωστόσο συναντάται πλέον ένα πολύ διαφορετικό μοντέλο, για παράδειγμα, η περίπτωση μιας ομάδας νέων µε προβλήματα ψυχικής υγείας, που ζουν προσωρινά μαζί σε ένα μικρής κλίμακας στεγαστικό πρόγραμμα, όπου είναι υπεύθυνοι για τη διαχείριση της ζωής τους.

Απαιτείται μια ολιστική προσέγγιση που να περιλαμβάνει τους τέσσερις τομείς της αναγκαίας υποστήριξης: κοινωνική βοήθεια, σωματική και ψυχική υγεία, στέγαση, συμμετοχή και αποκατάσταση.

Κέντρα (α)φιλοξενίας

Στην έρευνα θίγονται τα εμπόδια στην είσοδο σε κέντρα φιλοξενίας που οδηγούν τους ανθρώπους να ζουν στους δρόμους.

Οι κανονισμοί και οι διατάξεις που ισχύουν συχνά αποκλείουν τα ζευγάρια, τα παιδιά, τα κατοικίδια ζώα, τους μετανάστες χωρίς χαρτιά και τους χρήστες αλκοόλ και άλλων ναρκωτικών.

Ορισμένοι από αυτούς μπορεί να είναι δικαιολογημένοι, για την προστασία των άλλων ενοίκων. Ωστόσο υπάρχουν και αρκετοί που βασίζονται σε στερεότυπα στα όρια του ρατσισμού και του κοινωνικού αποκλεισμού.

Οι ξενώνες θα πρέπει να είναι φιλόξενοι χώροι, οι οποίοι όχι μόνο προσφέρουν ένα κρεβάτι για τη νύχτα, αλλά προωθούν την επανένταξη.

Εχθρική Αρχιτεκτονική

Και ενώ η κατάσταση στους ξενώνες είναι κάθε άλλο παρά ιδανική, το να βρουν αυτοί οι άνθρωποι μία θέση στον δημόσιο χώρο ώστε να επιτελέσουν τις βασικές ανάγκες τους – όπως ο ύπνος- καθίσταται όλο και πιο δύσκολο.

Οι ευρωπαϊκές πόλεις γίνονται ολοένα και πιο αφιλόξενες καθότι την τελευταία δεκαετία έχει παρατηρηθεί η επέκταση αυτού που ονομάζεται «εχθρική αρχιτεκτονική».

Η εχθρική αρχιτεκτονική είναι μια στρατηγική αστικού σχεδιασμού που αποσκοπεί ακριβώς στο να εμποδίσει τους άστεγους να χρησιμοποιήσουν το δημόσιο χώρο με «ακατάλληλους» τρόπους.

Πρόκειται για μια τάση που εξαπλώνεται σε όλες τις μεγάλες πόλεις του κόσμου.

 

Γνωστή και ως αμυντική αρχιτεκτονική, εχθρικός σχεδιασμός ή σχεδιασμός αποκλεισμού, σκοπός της είναι να αποτρέψει τους άστεγους από το να συγκεντρώνονται σε δημόσιους χώρους όπου η παρουσία τους θα μπορούσε να αναστατώσει τους ανθρώπους που συγχρωτίζονται, πήγαιναν στη δουλειά τους ή κάνουν τα ψώνια τους.

Από τους εκτοξευτήρες νερού και τα μυτερά τσιμεντένια κολωνάκια κάτω από τις γέφυρες μέχρι τις μεταλλικές αιχμές στο πεζοδρόμιο έξω από τα πολυκαταστήματα και τα μεταλλικά παγκάκια με τα συμπαγή μπράτσα που μόλις και μετά βίας αφήνουν χώρο για να καθίσει κανείς άνετα, το αστικό τοπίο σίγουρα αλλάζει.

 

Χωρίς να λείπουν όσοι μιλούν για θετική αλλαγή, καθώς κρατά τους άστεγους μακριά από τα μάτια και το μυαλό τους, για τους περισσότερους αποτελεί ένδειξη σκληρότητας και απανθρωπιάς απέναντι στους αστέγους.

Με την εχθρική αρχιτεκτονική, οι ελεύθεροι κοινωνικοί χώροι εξαφανίζονται, σαν να στήνονται αόρατοι φραγμοί, και οι άνθρωποι φαίνεται να επιτρέπεται να μένουν μόνο εν κινήσει στους δρόμους της πόλης αντί να σταματούν για να ξεκουραστούν ή να καθίσουν και να συζητήσουν δημόσια.

Από το Λονδίνο έως το Αμβούργο, οι πολεοδόμοι επανασχεδιάζουν τους δημόσιους χώρους για να περιορίσουν τον ανεπιθύμητο ύπνο, αλλά οι καλλιτέχνες και οι πολίτες αντιστέκονται στη λεγόμενη «εχθρική αρχιτεκτονική» σε μια μάχη για να γίνουν οι πόλεις πιο φιλικές προς τους ανθρώπους.

 

«Μπορούν (τα σχέδια) να είναι αρκετά αόρατα … γι’ αυτό και είναι αρκετά επικίνδυνα», δήλωσε ο Βρετανός καλλιτέχνης και επιμελητής Stuart Semple, προσθέτοντας ότι παρατήρησε για πρώτη φορά το “άσχημο υπόγειο ρεύμα” της εχθρικής αρχιτεκτονικής στη γενέτειρά του, το Μπόρνμουθ, όταν προστέθηκαν μεταλλικές μπάρες στα δημόσια παγκάκια.

Έλλειψη ψυχολογικής υποστήριξης

Το πρόγραμμα «Πρώτα ο άνθρωπος», το οποίο έληξε τον Ιούνιο, είχε συγκεντρώσει μια σειρά από συστάσεις, οι οποίες παρουσιάστηκαν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Μάρτιο του 2024.

Ζητούταν να σταματήσει η παρενόχληση των ανθρώπων που κοιμούνται στο δρόμο, καταδικάζοντας τις κινήσεις για την κατάσχεση των αντικειμένων τους ή την ποινικοποίησή τους.

 

Πολλοί άστεγοι έχουν υποστεί τραυματικές εμπειρίες. Αλλά υπάρχει μια κραυγαλέα έλλειψη υποστήριξης για την ψυχική υγεία.

Στο κοινοβούλιο, ο καθηγητής Ides Nicaise από το KH Leuven υπογράμμισε την «ανησυχητική» κατάσταση στους προσφυγικούς καταυλισμούς στην Ελλάδα, όπου η έλλειψη προσωπικού φροντίδας έχει επιτρέψει έναν κύκλο βίας και ανασφάλειας μεταξύ των οικογενειών.

Μάλιστα, η έρευνα διαπίστωσε ότι το 60% των αστέγων υποφέρουν από προβλήματα ψυχικής υγείας και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ψυχική περίθαλψη με βάση την κοινότητα είναι πιο ολιστική και λιγότερο δαπανηρή, ενώ διευκολύνει την κοινωνική επανένταξη.

 

Η Fatima Awil από την Mental Health Europe επέκρινε την έλλειψη αναλυτικών δεδομένων -δεδομένης της ποικιλομορφίας του πληθυσμού των αστέγων- και υπογράμμισε τη σχέση μεταξύ ψυχικής και σωματικής (κακής) υγείας.

Κάνοντας έκκληση για πολιτικές με επίκεντρο τα άτομα, είπε ότι η παρακολούθηση και η υλοποίηση είναι το κλειδί.

Μετανάστες χωρίς χαρτιά

Η δεύτερη πρόκληση που διαφαίνεται σε μεγάλο βαθμό στην έρευνα είναι η δεινή θέση των μεταναστών χωρίς χαρτιά, οι οποίοι δεν έχουν δικαίωμα σε στεγαστική υποστήριξη. Στη Φλωρεντία, για παράδειγμα, τα άτομα χωρίς χαρτιά δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση σε καταφύγια.

Σύμφωνα με την Πλατφόρμα Διεθνούς Συνεργασίας για τους μετανάστες χωρίς χαρτιά (PICUM), οι πρόσφυγες ποινικοποιούνται και υπάρχουν κινήσεις σε ορισμένες χώρες που αναγκάζουν τους παρόχους υπηρεσιών να τους καταγγέλλουν στις αρχές.

Άνθρωποι που προσφέρουν καταφύγιο, τροφή ή υγειονομική περίθαλψη σε μετανάστες χωρίς χαρτιά έχουν επίσης διωχθεί ποινικά.

Ακόμη και πολίτες της ΕΕ μπορεί να αποκλειστούν από τη βοήθεια και να βρεθούν στους δρόμους.

Στο Βέλγιο, οργανώσεις όπως οι Infirmiers de rue (νοσοκόμες του δρόμου) υποστηρίζουν Πολωνούς και άλλους εργαζόμενους οι οποίοι, μετά τη λήξη των συμβάσεών τους, δεν έχουν δικαίωμα σε κοινωνικές παροχές.

Η ελεύθερη κυκλοφορία αποτελεί αρχή της ΕΕ και το συνδικάτο έχει την ευθύνη να προστατεύει τους μετακινούμενους εργαζόμενους.

Η κατάσταση στην Ελλάδα

Η έλλειψη κοινωνικής στέγασης στην Ελλάδα εξελίσσεται σε σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα, καθιστώντας την χώρα απλησίαστη για τα μεσαία νοικοκυριά, με μεγάλες ροές άγνωστων επενδυτών και ανύπαρκτη στεγαστική στρατηγική.

Σήμερα, η Ελλάδα είναι μία από τις 7 χώρες με το σοβαρότερο πρόβλημα αστέγων στην ΕΕ. Η εκτίναξη του κόστους κατασκευής και τα υπερκέρδη από τα ακίνητα, οι βραχυχρόνιες μισθώσεις και τα στρεβλά τουριστικά μοντέλα βαθαίνουν το πρόβλημα.

Μετά το 2020, οι άστεγοι στην Ελλάδα έχουν επηρεαστεί σημαντικά από διάφορους παράγοντες, όπως οι οικονομικές προκλήσεις, η πανδημία COVID-19 και η συνεχιζόμενη προσφυγική κρίση.

Η οικονομία της Ελλάδας, η οποία εξακολουθεί να ανακάμπτει από την κρίση χρέους, αντιμετώπισε πλήγματα λόγω της πανδημίας. Πολλοί άνθρωποι έχασαν τις δουλειές τους ή αντιμετώπισαν μειωμένο εισόδημα, οδηγώντας σε αυξημένη ευαλωτότητα και έλλειψη στέγης.

Τα κυβερνητικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένων των προσωρινών στεγαστικών λύσεων, βοήθησε κάποιους, αλλά συχνά δεν ήταν επαρκής για την αντιμετώπιση των ευρύτερων αναγκών.

Ταυτόχρονα, η Ελλάδα αποτέλεσε χώρα εισόδου στην Ευρώπη για πολλούς πρόσφυγες, ιδίως από τη Συρία, το Αφγανιστάν και άλλες ζώνες συγκρούσεων.

Από το 2023, ο αριθμός των προσφύγων που ζουν σε κακές συνθήκες παρέμεινε υψηλός. Πολλοί βρίσκονται σε υπερπλήρεις καταυλισμούς ή άτυπους οικισμούς, επιδεινώνοντας το ζήτημα της έλλειψης στέγης.

Τέλος ο πληθωρισμός και η αύξηση του ενεργειακού κόστους έχουν επιβαρύνει άνισα την ελληνική κοινωνία, πλήττοντας περισσότερο τα ευάλωτα νοικοκυριά. Αυτό ήταν το βασικό συμπέρασμα της μελέτης που διεξήγαγε η Γεωργία Καπλάνογλου, επίκουρη καθηγήτρια Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, και η οποία ενσωματώθηκε στην ετήσια έκθεση του ΕΑΠΝ.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης, το 10% των φτωχότερων νοικοκυριών της χώρας έπρεπε να δαπανήσει 14% περισσότερα για να διατηρήσει ίσα επίπεδα κατανάλωσης τροφίμων και ενέργειας το 2023 σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Για τα πλουσιότερα νοικοκυριά, η αντίστοιχη αύξηση ήταν μόλις 5%.

Η μελέτη αποκάλυψε επίσης ότι από τις αρχές του 2022 έως τα μέσα του 2023, τα φτωχότερα νοικοκυριά είδαν την κατάστασή τους να επιδεινώνεται δραματικά, κυρίως λόγω της αύξησης του κόστους των τροφίμων.

«Χρησιμοποιώντας ως μέτρο τις τιμές τον Αύγουστο του 2023, μια τετραμελής οικογένεια, η οποία αποτελούσε τον μέσο όρο, χρειαζόταν επιπλέον 2.200 ευρώ ετησίως για να αγοράσει την ίδια ποσότητα τροφίμων με εκείνη του προηγούμενου έτους», σημειώνει η έκθεση.

Αόρατες Γυναίκες

Η γυναικεία έλλειψη στέγης στην Ευρώπη είναι ένα σημαντικό ζήτημα που συχνά υποβαθμίζεται. Οι γυναίκες αντιμετωπίζουν μοναδικές προκλήσεις σε σύγκριση με τους άνδρες συναδέλφους τους, συμπεριλαμβανομένου του υψηλότερου κινδύνου βίας και εκμετάλλευσης.

 

Οι παράγοντες που πρέπει να λάβουμε υπόψιν όταν μιλάμε για τη έλλειψη στέγης των γυναικών περιλαμβάνουν:

• Οικονομική τρωτότητα

Οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να βιώσουν τη φτώχεια λόγω παραγόντων όπως οι μισθολογικές ελλείψεις, η μερική απασχόληση και η μονογονεϊκότητα.

• Ενδοοικογενειακή βία

Πολλές γυναίκες μένουν άστεγες αφού ξεφύγουν από κακοποιητικές σχέσεις.

Τα καταφύγια μπορεί να είναι περιορισμένα και ορισμένες γυναίκες μπορεί να αποφεύγουν να αναζητήσουν βοήθεια λόγω φόβου για τον θύτη τους.

• Ψυχική υγεία και εθισμός

Οι γυναίκες που αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας ή κατάχρησης ουσιών μπορεί να δυσκολεύονται να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες υποστήριξης, οδηγώντας σε έναν κύκλο έλλειψης στέγης.

• Συστημικά εμπόδια

Μπορεί να υπάρχει έλλειψη στοχευμένων υπηρεσιών για τις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένης της επαρκούς στέγασης και της υποστήριξης της ψυχικής υγείας, καθώς και κοινωνικό στίγμα γύρω από τη γυναικεία έλλειψη στέγης.

• Σεξουαλική βία

Οι γυναίκες που βιώνουν την έλλειψη στέγης διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να πέσουν θύματα σεξουαλικής βίας.

Οι γυναίκες αυτές είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε πολλαπλές μορφές διαπροσωπικής θυματοποίησης, συμπεριλαμβανομένης της σεξουαλικής βίας από γνωστούς, αγνώστους, σωματέμπορους και στενούς συντρόφους, ενώ βρίσκονται στο δρόμο, σε επικίνδυνες συνθήκες στέγασης ή σε καταφύγιο.

• Υγιεινή:

Έρευνα του Πανεπιστημίου του Σαουθάμπτον έχει εντοπίσει κοινά ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι άστεγες γυναίκες όταν έχουν περίοδο.

Η λεγόμενη «φτώχεια της περιόδου» αποτελεί παγκόσμιο πρόβλημα

Μια ανασκόπηση της έρευνας που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Women and Health διαπίστωσε ότι οι άστεγες γυναίκες αντιμετώπιζαν πρακτικές προκλήσεις στη διαχείριση της εμμήνου ρύσεως παράλληλα με αισθήματα αμηχανίας και ντροπής, ενώ πολλές από αυτές μόλις που «τα έβγαζαν πέρα» λόγω ανεπαρκών παροχών.

 

Η Dr Stephanie Barker , διδάσκουσα στο Πανεπιστήμιο του Σαουθάμπτον, δήλωσε: «Η λεγόμενη «φτώχεια της περιόδου» αποτελεί παγκόσμιο πρόβλημα. Τα ευρήματά μας υπογραμμίζουν την ανάγκη να σταματήσουν οι φραγμοί και ο περιορισμός της πρόσβασης σε προϊόντα υγείας της περιόδου. Πρόκειται τόσο για ζήτημα δημόσιας υγείας όσο και για ζήτημα ανθρωπίνων δικαιωμάτων».

 

Η αντιμετώπιση της έλλειψης στέγης των γυναικών απαιτεί εξατομικευμένες προσεγγίσεις που λαμβάνουν υπόψη αυτές τις προκλήσεις.

Υπάρχει λύση;

Με την επανεκλογή της Ursula Von der Leyen στην ηγεσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ευρώπη φαίνεται να αντιλαμβάνεται το πρόβλημα της στεγαστικής κρίσης.

Αν και πολλά σημεία μένει να διευκρινιστούν, η στρατηγική για την επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2024-2029, που δημοσίευσε η πρόεδρος την επομένη της εκλογής της, υποδηλώνει μια σημαντική δέσμευση για το θέμα αυτό με διάφορα μέτρα που ανακοινώθηκαν.

 

Κάποια από αυτά είναι: ένα πρωτοποριακό ευρωπαϊκό σχέδιο για την προσιτή στέγαση, διορισμός ενός Επιτρόπου αρμόδιου για την στέγαση, μια ευρωπαϊκή πλατφόρμα επενδύσεων για την προσιτή και βιώσιμη στέγαση και διπλασιασμό των κονδυλίων που διατίθενται για την προσιτή στέγαση στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής.

Ωστόσο αυτο δεν είναι αρκετό καθότι δεν φαίνεται να δίνεται έμφαση στα προβλήματα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι άστεγοι ως υποκείμενα και ανάλογα με τις ξεχωριστές συνθήκες στις οποίες βρίσκεται ο καθένας.

Συθέμελη αλλαγή

Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Εθνικών Οργανώσεων που εργάζονται με τους αστέγους FEANTSA αναγνωρίζει την ανάγκη για «ρεαλισμό» στην εφαρμογή των συστάσεων του έργου.

Αλλά σύμφωνα με τον Fernando Chironda του Ευρωπαϊκού Δικτύου κατά της Φτώχειας, η Ευρώπη χρειάζεται μια πιο ριζική επανεκτίμηση των οικονομικών και κοινωνικών μοντέλων της και των βαθύτερων αιτιών της φτώχειας.

Το σημερινό σύστημα διαιωνίζει την ανισότητα και εμποδίζει τους ανθρώπους να εξέλθουν από τη φτώχεια, διατηρώντας έτσι έναν κύκλο ενοχής, ντροπής και κακής ψυχικής υγείας.in.gr

---