Politica 89.8
Παγκόσμια αύξηση των γυναικών που οδηγούνται στη φυλακή – Οι άδικοι νόμοι, η φτώχεια και οι προκαταλήψεις
Με την άνοδο της ακροδεξιάς και τη διεθνή αντίδραση κατά των δικαιωμάτων των γυναικών, η έρευνα αναφέρει ότι υπάρχει κίνδυνος οι νόμοι να χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο για να στοχοποιούν τις γυναίκες, οδηγώντας όλο και περισσότερες πίσω από τα κάγκελα.
Περισσότερες από 733.000 γυναίκες βρίσκονται σε φυλακές σε όλο τον κόσμο και ο αριθμός τους αυξάνεται πολύ ταχύτερα από τα ποσοστά των φυλακισμένων ανδρών.
Από το 2000, ο αριθμός των γυναικών και των κοριτσιών που βρίσκονται στη φυλακή έχει αυξηθεί κατά 57%, σε σύγκριση με την αύξηση του ανδρικού πληθυσμού των φυλακών κατά 22%.
Τι δείχνει η έκθεση
Η πρώτη παγκόσμια έκθεση του είδους της, στην οποία ο Guardian είχε αποκλειστική πρόσβαση πριν από την παρουσίασή της στις 17 Μαρτίου, εξέτασε τον τρόπο με τον οποίο οι νόμοι ποινικοποιούν τις ενέργειες επιβίωσης.
Οι γυναίκες φυλακίζονταν δυσανάλογα συχνά για μικροκλοπές, όπως η κλοπή βρεφικής τροφής, για επαιτεία και για εργασία στην παραοικονομία.
Συχνά κρατούνταν επίσης για χρέη, κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου, αναφέρει η έκθεση της Διεθνούς Σωφρονιστικής Μεταρρύθμισης και της οργάνωσης Women Beyond Walls.
Η Sabrina Mahtani, από την οργάνωση Women Beyond Walls, δήλωσε:
«Η φυλακή δεν είναι ασφαλής χώρος για τις γυναίκες ή τα παιδιά τους. Ωστόσο, αντί να επενδύουν σε υπηρεσίες υποστήριξης και κοινοτικές λύσεις, οι χώρες συνεχίζουν να ποινικοποιούν τις περιθωριοποιημένες και ευάλωτες γυναίκες».
Η Sia Fatmata Deen, πρώην αστυνομικός και πρόεδρος του παραρτήματος του Moving Forward της Σιέρα Λεόνε, ενός δικτύου γυναικών που έχουν περάσει χρόνο στη φυλακή, κρατήθηκε το 2013 για περισσότερο από ένα χρόνο μετά από μια παρεξήγηση στη δουλειά.
Η ποινικοποίηση της φτώχειας
Πολλές γυναίκες που έχει γνωρίσει η Deen έχουν συλληφθεί, κρατηθεί και χαρακτηριστεί ως εγκληματίες για πράξεις που προέρχονται από τη φτώχεια.
Άλλες γυναίκες που φυλακίστηκαν βάσει του νόμου περιλάμβαναν θύματα ενδοοικογενειακής κακοποίησης και εκείνες που είχαν καταφύγει στην εργασία του σεξ ή στην πώληση ναρκωτικών για να συντηρήσουν τις οικογένειές τους.
Η Deen δήλωσε: «Περισσότερες γυναίκες πηγαίνουν στη φυλακή λόγω της φτώχειας. Αν έχεις χρήματα, δεν θα πας να πουλήσεις ναρκωτικά».
Γυναίκες σε όλο τον κόσμο εξακολουθούν να συλλαμβάνονται βάσει νόμων της αποικιοκρατικής εποχής, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ποινικοποιούν την άμβλωση, τις απόπειρες αυτοκτονίας και τις σχέσεις μεταξύ ατόμων του ίδιου φύλου.
Αν και πολλοί από αυτούς τους νόμους φαίνονται ουδέτεροι ως προς το φύλο, επηρεάζουν δυσανάλογα τις γυναίκες λόγω των πατριαρχικών προτύπων και των συστημικών διακρίσεων λόγω φύλου.
Η μαγεία και το «άσεμνο ντύσιμο»
Ταυτόχρονα, σε αρκετές χώρες, οι νόμοι που ποινικοποιούν τη «μαγεία» έπλητταν κυρίως τις γυναίκες που δεν συμμορφώνονταν με τα στερεότυπα των φύλων, αναφέρει η έκθεση, με τις ανύπαντρες γυναίκες, τις χήρες, τις διαζευγμένες ή τις άτεκνες -ιδιαίτερα τα ηλικιωμένα και φτωχότερα άτομα- να μπαίνουν ιδιαίτερα στο στόχαστρο, επαναλαμβάνοντας της ιστορία των Δικών του Σάλεμ.
Οι επιλογές των γυναικών σχετικά με το ντύσιμο και την εμφάνισή τους περιορίζονταν επίσης συχνά από τους νόμους.
Τον Μάιο του 2022, μια επιχειρηματίας και influencer από τη Ζάμπια, η Iris Kaingu, συνελήφθη και κατηγορήθηκε για «άσεμνο ντύσιμο», αφού συμμετείχε σε εκδήλωση μόδας φορώντας ένα διάφανο μαύρο φόρεμα.
Στο Ιράν, η μη χρήση χιτζάμπ αποτελούσε ήδη ποινικό αδίκημα βάσει του ισλαμικού ποινικού κώδικα, αλλά οι νέοι νόμοι περί ηθικής που θεσπίστηκαν πέρυσι επέτρεπαν σημαντικά πρόστιμα και μεγαλύτερες ποινές φυλάκισης έως και 15 χρόνια ή ακόμη και τη θανατική ποινή για «προώθηση της γύμνιας, της απρέπειας, της αποκάλυψης ή του ακατάλληλου ντυσίματος».
Η έκθεση προειδοποιεί ότι ο γυναικείος πληθυσμός των φυλακών θα μπορούσε σύντομα να ξεπεράσει το ένα εκατομμύριο και ζητά ευρύτερη συλλογή δεδομένων σχετικά με το θέμα, περισσότερες εναλλακτικές λύσεις αντί της φυλακής και αποποινικοποίηση των νόμων που παραβιάζουν τις βάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και το διεθνές δίκαιο.
