Οι big business του Ντόναλντ Τραμπ στα δυτικά Βαλκάνια – Φόβοι ακόμη και για αλλαγές συνόρων

Νεοεκλεγείς πια 47ος πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Ντόναλντ Τραμπ ισχυρίζεται ότι θα τελειώσει «μέσα σε ένα 24ωρο» τον πόλεμο στην Ουκρανία και ότι θέλει να φέρει «ειρήνη» στη Μέση Ανατολή, ενόσω ετοιμάζεται να εξαπολύσει σκληρό εμπορικό πόλεμο, πρωτίστως έναντι της Κίνας.

Με τη γεωπολιτική ατζέντα επικίνδυνα «θολή», στη συμμαχική στο ΝΑΤΟ Ευρώπη επικρατεί πλέον μέγας αναβρασμός.

Ένας πρόσθετος λόγος ανησυχίας θα μπορούσαν να γίνουν τα πολύπαθα και ασταθή Βαλκάνια. Και δη τα δυτικά…

Αν και πεδίο γεωπολιτικών ανταγωνισμών μεταξύ διεθνών και περιφερειακών παικτών, η περιοχή έμεινε εκτός συζήτησης κατά την τοξικά πολωμένη προεκλογική εκστρατεία στις ΗΠΑ.

Όπως και αλλού, έτσι και εν προκειμένω η ατζέντα της δεύτερης «Πρώτα η Αμερική» προεδρίας Τραμπ παραμένει εξαιρετικά θολή και ασαφής.

Παρ’ όλα αυτά, εθνικιστές Βαλκάνιοι ηγέτες έσπευσαν να πανηγυρίσουν την επάνοδό του στον Λευκό Οίκο, βλέποντας πρόδηλα στο πρόσωπο του πρώην και επόμενου προέδρου των ΗΠΑ έναν ισχυρό σύμμαχο στην εφαρμογή της δικής τους ατζέντας.

«Μαζί αντιμετωπίζουμε τις σοβαρές προκλήσεις που έχουμε μπροστά μας», σχολίασε για την επανεκλογή Τραμπ ο πρόεδρος της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς.

Για μια από τις σημαντικότερες εκλογικές νίκες παγκοσμίως μίλησε, φορώντας ένα καπέλο με το τραμπικό σύνθημα «Make America Great Again» ο ρωσόφιλος ηγέτης των Σερβοβόσνιων -θιασώτης της απόσχισης από τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη- Μίλοραντ Ντόντικ.

«Μπορεί να είναι κάτι καλό για την Ευρώπη» ήταν η θέση του Αλβανού πρωθυπουργού, Έντι Ράμα, για την αλλαγή σκυτάλης στην ηγεσία των ΗΠΑ.

«Αυτή η νίκη είναι επιβεβαίωση της βαθιάς πίστης του αμερικανικού λαού στις αρχές της ελευθερίας και της δημοκρατίας», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, Χρίστιαν Μίτσκοσκι.

Ειδικά εάν η παρέμβαση Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία σηματοδοτήσει εδαφικές παραχωρήσεις στη Ρωσία, αναλυτές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου μιας επικίνδυνης αποσταθεροποίησης στα Βαλκάνια στην εποχή Τραμπ 2.0, με επαναχάραξη του χάρτη.

«Διαίρει και βασίλευε»

«Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει πει ελάχιστα για τα Βαλκάνια, όμως ξέρουμε τι έκανε στην προηγούμενη θητεία του. Θα πρέπει να περιμένουμε τα ίδια και χειρότερα», έγραφε παραμονές των αμερικανικών εκλογών ο Αμερικανός πρώην διπλωμάτης Δρ. Ντάνιελ Σέργουερ, καθηγητής στη Σχολή Προηγμένων Διεθνών Σπουδών του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς και ειδικός σε θέματα Βαλκανίων.

Θεωρεί πιθανές άμεσες κινήσεις διαίρεσης της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και του Κοσόβου (τη μονομερή ανακήρυξη της ανεξαρτησίας του οποίου, το 2008, δεν αναγνωρίζουν πέντε μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας).

Αποτελεί κοινή πεποίθηση, παρατηρεί ο Αμερικανός αναλυτής, ότι η νέα κυβέρνηση Τραμπ θα επιδιώξει πιθανότατα την αναβίωση της λεγόμενης συμφωνίας της Ουάσιγκτον για την εξομάλυνση των οικονομικών σχέσεων Βελιγραδίου-Πρίστινα, που υπογράφηκε το φθινόπωρο του 2020.

Στην πράξη δεν εφαρμόστηκε ποτέ.

Στο παρασκήνιο, δε, η τότε κυβέρνηση Τραμπ υποστήριξε την ιδέα μιας «διόρθωσης των συνόρων», με ανταλλαγές εδαφών βάσει εθνοτικών «γραμμών».

Προοπτική, που θα μπορούσε να προκαλέσει ντόμινο στην «πυριτιδαποθήκη» των Δυτικών Βαλκανίων -ένα μεταπολεμικό «μωσαϊκό» πολυεθνικών κρατών.

Εάν «ανοίξει ξανά η επιλογή του εδαφικού διαμοιρασμού, θα εξαπλωθεί», προειδοποιεί τώρα ο Δρ. Ντάνιελ Σέργουερ.

«Πρώτα στη νότια Σερβία και στη συνέχεια στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη» με τους Σερβοβόσνιους, «στη Βόρεια Μακεδονία και στη νοτιοδυτική Σερβία», στο Σαντζάκ, όπου κατοικούν κυρίως Βόσνιοι μουσουλμάνοι.

«Θα υπάρξει μετακίνηση πληθυσμών και βία».

Σε αυτό το φόντο, θεωρείται κομβικός ο ρόλος του Ρίτσαρντ Γκρένελ, ανώτατου συμβούλου του Τραμπ σε θέματα εξωτερικής πολιτικής, πρώην ειδικού προεδρικού απεσταλμένου του στις διαπραγματεύσεις Βελιγραδίου-Πρίστινα, πρώην πρέσβη των ΗΠΑ στη Γερμανία και για ένα σύντομο χρονικό διάστημα το 2020 αναπληρωτή διευθυντή της Εθνικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (DNI) των ΗΠΑ.

Σήμερα το όνομα του Γκρένελ ακούγεται για διάφορα κομβικά πόστα της δεύτερης προεδρίας Τραμπ: του ΥΠΕΞ, του βοηθού ΥΠΕΞ για Ευρωπαϊκές και Ευρασιατικές Υποθέσεις ή -φημολογούμενη ως πιο πιθανή- τη θέση του Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου.

View this post on Instagram

A post shared by richardgrenell (@richardgrenell)

«Τα καλά και συμφέροντα»

Δημιουργώντας σε άλλα μέρη των Βαλκανίων φόβους και σε άλλα προσδοκίες, ο Ρίτσαρντ Γκρένελ -ων στο πλευρό του Ντόναλντ Τραμπ ως 47ου προέδρου των ΗΠΑ- αναμένεται να έχει κομβικό ρόλο στην επόμενη ημέρα.

Τα τέσσερα χρόνια άλλωστε που μεσολάβησαν από την προηγούμενη προεδρία Τραμπ, ο ίδιος εμβάθυνε πολυεπίπεδα στις ήδη στενές σχέσεις του στην ευρύτερη περιοχή.

Ειδικά με τον Αλβανό πρωθυπουργό Ράμα -που δεν έχει κρύψει τη φιλοδοξία του να μείνει στην ιστορία ως ο ιδρυτής ενός μεγάλου αλβανικού κράτους στα Βαλκάνια- και με τον Σέρβο πρόεδρο Βούτσιτς, ο οποίος του απένειμε πέρυσι ένα από τα ανώτερα κρατικά παράσημα.

Με αμφότερους ο Γκρένελ καταγγέλλεται εντός και εκτός των ΗΠΑ ότι χρησιμοποίησε τους πρώην κυβερνητικούς ρόλους του για την προώθηση επενδυτικών σχεδίων, εξυπηρετώντας πρωτίστως τα συμφέροντα της επιχειρηματικής «αυτοκρατορίας» του πρώην-επόμενου προέδρου των ΗΠΑ και δισεκατομμυριούχου μεγιστάνα των ακινήτων, Ντόναλντ Τραμπ.

Ο ίδιος, σε συνεντεύξεις του, επέμεινε ότι δεν υπήρχε τίποτα κακό με ανάλογες συμφωνίες την περίοδο που ήταν πια ιδιώτης.

Αλλά τώρα, επισημαίνει ο Δρ. Ντάνιελ Σέργουερ, «το δίδυμο Τραμπ-Γκρένελ θα ευνοήσει τη βαλκανική περιουσία του [προεδρικού] γαμπρού Τζάρεντ Κούσνερ.

»Αυτό σημαίνει περισσότερο κατευνασμό του Σέρβου προέδρου Βούτσιτς και του Αλβανού πρωθυπουργού Ράμα.

»Και οι δύο προσπάθησαν να γεμίσουν τις τσέπες του Τραμπ με συμφωνίες στον κτηματομεσιτικό τομέα.

»Αναμφίβολα θα κερδίσουν επίσης, πολιτικά αν όχι οικονομικά»…

Όλα είναι… business

Πρωταγωνιστής στα εν λόγω επενδυτικά σχέδια είναι ένα επενδυτικό ταμείο που διαχειρίζεται -ή επί επί το ακριβέστερον- συνδιαχειρίζεται ο Τζάρεντ Κούσνερ, γαμπρός του Ντόναλντ Τραμπ και πρώην ανώτερος σύμβουλός του κατά την πρώτη θητεία του στον Λευκό Οίκο.

Με τη στήριξη σημαντικών κεφαλαίων κυρίως από το Δημόσιο Ταμείο Επενδύσεων της Σαουδικής Αραβίας και, κατά πληροφορίες, δευτερευόντως  από τα αντίστοιχα κρατικά επενδυτικά ταμεία των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και του Κατάρ, η Affinity Partners με έδρα το Μαϊάμι προωθεί μεγάλα έργα ακινήτων στο Βελιγράδι και στις αλβανικές ακτές στην Αδριατική.

Ιδρυθείσα το 2021 από τον Κούσνερ -μετά την αποχώρηση του πεθερού του από τον Λευκό Οίκο- η εταιρεία επικεντρώνεται σε επενδύσεις σε αμερικανικές και ισραηλινές εταιρείες «που αναζητούν ευκαιρίες διεθνούς επέκτασης», σύμφωνα με το Reuters.

Επικαλούμενο πηγές, το διεθνές πρακτορείο ανέφερε ότι στόχος του Κούσνερ ήταν η Affinity Partners να λειτουργήσει ως «επενδυτικός διάδρομος» μεταξύ της Σαουδικής Αραβίας και του Ισραήλ.

Τα βαλκανικά του σχέδια είναι πολυσχιδή.

Αφορούν στην κατασκευή πολυτελών θερέτρων στις αλβανικές ακτές στην Αδριατική, με την κυβέρνηση Ράμα να έχει ήδη αλλάξει το νόμο για τις επενδύσεις σε προστατευόμενες ζώνες.

Περιλαμβάνουν επίσης την ανέγερση πολυτελούς ξενοδοχείου, συγκροτήματος διαμερισμάτων και ενός μουσείου στη θέση του πρώην αρχηγείου του στρατού της Γιουγκοσλαβίας, το οποίο βομβαρδίστηκε από το ΝΑΤΟ το 1999.

Σύμφωνα με τους New York Times, ρόλο στη διευθέτηση της συμφωνίας είχε ο Ρίτσαρντ Γκρένελ.

Ήταν παρών επίσης στην προ μηνών επίσκεψη του Τζάρεντ Κούσνερ και της συζύγου του Ιβάνκα Τραμπ στα Τίρανα, όπου τους υποδέχθηκε ο Έντι Ράμα.

Στο μεσοδιάστημα ο μεγαλύτερος γιος του Ντόναλντ Τραμπ, ο Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ, είχε επαφές με Σέρβους επιχειρηματίες στο Βελιγράδι για να συζητήσουν επενδυτικές ευκαιρίες.

---