«Ο Cha Cha δεν σταμάτησε ποτέ να αγωνίζεται για τους απλούς ανθρώπους»

Την Παρασκευή (10/01/2025) πέθανε σε ηλικία 76 χρόνων ο José «Cha Cha» Jiménez, ακτιβιστής για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ο οποίος ήταν συνιδρυτής του Rainbow Coalition και πρόεδρος της οργάνωσης Young Lords.

Κατά τις δεκαετίας του ’60 και του ’70, ο Cha Cha επιδόθηκε σε έναν αγώνα για να μην «αναβαθμιστεί» (σύμφωνα με τους real estators) το Lincoln Park, συμμαχώντας με άλλες οργανώσεις στο Σικάγο για την προστασία των κοινοτήτων με χαμηλό εισόδημα, ενώ διεκδικούσε ένα ελεύθερο Πουέρτο Ρίκο.  «Η Οργάνωση των Young Lords έγινε πολιτική επειδή διαπιστώσαμε ότι το να δίνουμε απλώς δώρα δεν θα βοηθούσε τους ανθρώπους μας- έπρεπε να ασχοληθούμε με το σύστημα που τους καταπίεζε», δήλωσε κάποτε ο Jiménez.

Ο Bobby Rush, πρώην μέλος του Κογκρέσου, συνιδρυτής του Κόμματος των Μαύρων Πανθήρων του Ιλινόις και μακροχρόνιος φίλος του Jiménez, τον αποκάλεσε «κορυφαίο μαχητή», ο οποίος μπορούσε να μετακινήσει βουνά -πάντα για τους καταπιεσμένους- απλά μιλώντας, ακόμη και από νεαρή ηλικία.

«Ο Cha Cha δεν σταμάτησε ποτέ να αγωνίζεται για τους απλούς ανθρώπους», δήλωσε ο Rush στους Sun-Times. «Δεσμεύτηκε να προστατεύσει την κοινότητα των Πορτορικανών. Αρνήθηκε να τους αφήσει να εξευγενιστούν. Έκανε την κοινωνία μας και τον κόσμο μας καλύτερο. Ο Cha Cha ήταν ένας φάρος για όλους μας».

Η φυλακή και οι μωβ μπερέδες

Η οικογένεια του Jiménez βρέθηκε στο Σικάγο κατά τη διάρκεια ενός κύματος μετανάστευσης Πορτορικανών προς την ηπειρωτική χώρα την εποχή της «Επιχείρησης Bootstrap» -μια σειρά ομοσπονδιακών οικονομικών μεταρρυθμίσεων που ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1940 για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης στο νησί- και τελικά εγκαταστάθηκε στο Lincoln Park.

Ο Jiménez βοήθησε στην ίδρυση της συµµορίας Young Lords το 1959 και έγινε πρόεδρος το 1964, µετατρέποντας την σε οργάνωση αµοιβαίας βοήθειας και προστασίας.

Συνάντησε τον πρόεδρο του Κόμματος των Μαύρων Πανθήρων Fred Hampton στη φυλακή το 1968 και συζήτησαν για το έργο των επαναστατικών οργανώσεων τους, ενώ όσο βρισκόταν στην απομόνωση συνήθιζε να διαβάζει για τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και τον Μάλκολμ Χ.

«Σκέφτηκα ότι αυτό χρειαζόμαστε στην κοινότητα του Πουέρτο Ρίκο, μαχητικότητα όπως το Κόμμα των Μαύρων Πανθήρων για να αντιμετωπίσουμε την αστυνομική βία και τα στεγαστικά ζητήματα», δήλωσε ο Jiménez στο WBEZ το 2018. «Καταφέραμε να συμπεριλάβουμε και άλλους ανθρώπους στην κοινότητα. Χτίσαμε ένα κίνημα από μια συμμορία».

Φορώντας μωβ μπερέδες, η ομάδα διοργάνωσε αρκετές πορείες κατά της αστυνομικής βίας, με αφορμή τη δολοφονία του νεαρού Manuel Ramos, ο οποίος ήταν άοπλος όταν πυροβολήθηκε θανάσιμα από αστυνομικό εκτός υπηρεσίας στις 4 Μαΐου 1969.

«Δεν είναι τόσο φυλετικό, είναι περισσότερο οικονομικό»

Τον Ιούνιο του 1969, ο Jiménez και ο Hampton, μαζί με μέλη των Young Patriots -μια ομάδα λευκών κατοίκων του Uptown με χαμηλό εισόδημα- δημιούργησαν τη Rainbow Coalition για να διευρύνουν το πεδίο δράσης τους.

«Ήταν μια ομάδα ανθρώπων που αγωνίζονταν δίπλα-δίπλα σε μια ένωση για την αλλαγή», δήλωσε ο Jiménez στο WBEZ το 2018. «Αλλά ήμασταν σε σύγκρουση με [τον δήμαρχο Richard J. Daley και τους αξιωματούχους της πόλης] επειδή ζούσαμε σε περιοχές με προνομιακά ακίνητα».

«Δεν είναι τόσο φυλετικό, είναι περισσότερο οικονομικό. … [Και] δεν είναι μόνο θέμα στέγασης, μας αφαιρούσαν τη φωνή. Υπήρχε πολλή καταπίεση».

Ο Rush είπε ότι η συνένωση κάτω από το ενιαίο λάβαρο έσωσε τις ομάδες και ότι η ενότητά τους ήταν αυτή που τις έκανε τόσο αποτελεσματικές, εμπνέοντας και άλλα προοδευτικά κινήματα.

«Ήμασταν η απαρχή», δήλωσε ο Rush. «Ο συνασπισμός Rainbow μας έσωσε. Καταφέραμε να δημιουργήσουμε ειρήνη και ενότητα και αγάπη και σεβασμό μέσα από αυτό το χάος, επειδή ήμασταν πρόθυμοι να συνεργαστούμε».

Κεντρική φωτογραφία θέματος: Ο Bobby Rush, αναπληρωτής υπουργός Άμυνας του Κόμματος Μαύρων Πανθήρων του Ιλινόις, διαβάζει μια δήλωση στις 4 Ιουνίου 1969, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου μετά από μια πρωινή επιδρομή στην έδρα των Πανθήρων του Σικάγο από πράκτορες του FBI, οι οποίοι συνέλαβαν οκτώ άτομα. Ο Rush αποκάλεσε την επιδρομή «… ένα τέχνασμα … για να επιτεθούν στο κόμμα». Αριστερά, ο José Cha Cha Jiménez, πρόεδρος της οργάνωσης Young Lords, μιας ομάδας για τα δικαιώματα των Πορτορικανών πολιτών της περιοχής του Σικάγο | WBEZ

Ο αγώνας

Πολλά από τα προγράμματα των Young Lords είχαν κοινά σημεία με εκείνα του Κόμματος των Μαύρων Πανθήρων: δωρεάν γεύματα, δωρεάν ιατρικές και οδοντιατρικές κλινικές και ένα δωρεάν κέντρο παιδικής φροντίδας, όλα στο υπόγειο της εκκλησίας Armitage Avenue στην 834 W. Armitage Ave. Το κέντρο παιδικής φροντίδας επέτρεψε στην ομάδα να υποδεχτεί περισσότερες γυναίκες, και μέλη της LGBTQ+ κοινότητας.

Η ομάδα πολέμησε την Ένωση Προστασίας του Lincoln Park, η οποία πίεζε για τον εξευγενισμό της περιοχής, και αντιμετώπισε επίσης ιδιοκτήτες και μεσίτες ακινήτων. Μάλιστα, πρότειναν σχέδια για κατοικίες για χαμηλά αμειβόμενους στο Τμήμα Αστικής Ανανέωσης – τελικά έχασαν από τα σχέδια της Lincoln Park Conservation Association για κατοικίες που προορίζονταν για την μεσαία τάξη.

Ο Omar López, υπουργός πληροφοριών των Young Lords, δήλωσε ότι η αγάπη του Jiménez για την κοινότητά του τον βοήθησε να παραμείνει πιστός στις πεποιθήσεις του, και η δύναμή του στην οργάνωση προήλθε από το πώς μπορούσε να εντοπίσει τι προκαλούσε ζημιά στην κοινότητά του – και να ενώσει τους ανθρώπους εναντίον όσων τους καταπίεζαν.

«Χάραξε μια νέα εικόνα στην ψυχή μιας ολόκληρης γενιάς νέων μέσω της πολιτικής του ανάλυσης της κοινότητας», δήλωσε ο 80χρονος Lopez. «Βοήθησε πραγματικά τους νέους άνδρες και τις γυναίκες να νιώσουν ίσοι στον πολιτικό αγώνα. … Ήταν ένα πρόσθετο εργαλείο στην αντίστασή μας».

*Με πληροφορίες από: Chicago Sun Times | Violet Miller