Μοναξιά και φτώχεια: Η ζωή των επιζώντων του Ολοκαυτώματος σήμερα – Τα στατιστικά της ντροπής
Με μια επιθετική δήλωση, ο Ισραηλινός ηγέτης, Μπενιαμίν Νετανιάχου, για να τιμήσει τα θύματα του Ολοκαυτώματος, δήλωσε ότι το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο «μπορεί να ιδρύθηκε στην σκιά του Ολοκαυτώματος, όμως ντροπιάστηκε με τις αντισημιτικές του επιθέσεις κατά του Ισραήλ». Πως, λοιπόν, τιμά ο Νετανιάχου τους επιζήσαντες;
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του ισραηλινού Ιδρύματος για την Ευημερία των Θυμάτων (Σεπτ. 2024), σήμερα στο Ισραήλ ζουν 130.000 επιζώντες του Ολοκαυτώματος.
Ωστόσο, περίπου το 1/4 από αυτούς επιβιώνει μόνο με συντάξεις γήρατος και στήριξη, ζώντας σε de facto φτώχεια και δυσκολεύονται να γεράσουν με αξιοπρέπεια.
Ειδικότερα, έρευνα του Ιδρύματος του 2024, σχετικά με τη μοναξιά και την φτώχεια που ταλανίζει αυτή την μοναδική μερίδα της εβραϊκής κοινωνίας, έδειξε ότι πάνω από το 1/4 δυσκολευόταν να προμηθευτεί βασικά είδη διατροφής λόγω οικονομικών δυσκολιών ή κινητικών προβλημάτων. Το 36% είπε ότι χρειάζονται μεγάλη βοήθεια για να αγοράσει τρόφιμα για το σπίτι τους.
Πάνω από τους μισούς μάλιστα αδυνατεί να βγει από το σπίτι, κυρίως λόγω της ανάγκης τους για συνοδούς που θα τους βοηθήσουν.
Το 16% χρειάστηκε οικονομική βοήθεια για να εξασφαλίσει το… μνήμα του
Το 39% των επιζώντων του Ολοκαυτώματος δήλωσε ότι χρειαζόταν βοήθεια με τις οφθαλμολογικές εξετάσεις και την τοποθέτηση γυαλιών στο σπίτι και περίπου το 33% χρειαζόταν βοήθεια με οδοντιατρικές θεραπείες.
Το 1/4 των επιζώντων του Ολοκαυτώματος έπρεπε να εγκαταλείψει τις ιατρικές εξετάσεις ή τις θεραπείες και το 1/5 των ερωτηθέντων κατέθεσαν ότι έπρεπε να εγκαταλείψουν ιατρικά βοηθήματα ή μέσα πρόσβασης.
Το 7,6% δήλωσε ότι έπρεπε να εγκαταλείψει τη φαρμακευτική αγωγή, δεδομένου ότι εξαίρεσης από τη συνταγογράφηση φαρμάκων εάν πληρούν μία από τις προϋποθέσεις που θέτει το κράτος. Το 12% των επιζώντων του Ολοκαυτώματος δεν έχει πρόσβαση σε όλα τα δωμάτια στα σπίτια τους.
Οι μισοί από τους επιζώντες του Ολοκαυτώματος κατέθεσαν ότι δυσκολεύονταν να καλύψουν τα μηνιαία έξοδα του νοικοκυριού. Το 30,8% των ερωτηθέντων έπρεπε να εγκαταλείψει τα προϊόντα καθαρισμού και προσωπικής υγιεινής, το 23,3% έπρεπε να εγκαταλείψει ηλεκτρικά είδη και περίπου το 16% χρειάστηκε οικονομική βοήθεια για να εξασφαλίσει το… μνήμα του.
Ο 4 στους 10 νιώθουν μοναξιά
Η έρευνα δείχνει ότι το 35,8% των επιζώντων του Ολοκαυτώματος ζουν εντελώς μόνοι. Περίπου οι μισοί από τους επιζώντες του Ολοκαυτώματος θέλουν να βγαίνουν περισσότερο από το σπίτι και δεν μπορούν.
Ο κύριος λόγος για αυτό είναι ότι πρέπει να συνοδεύονται από άλλο άτομο. Το 41% είπε ότι νιώθει μοναξιά σε κάποιο βαθμό ή σε μεγάλο βαθμό.
Το 1/5 των επιζώντων του Ολοκαυτώματος είναι περιορισμένοι στα σπίτια τους και δεν βγαίνουν καθόλου έξω, ενώ μεταξύ των ανθρώπων που χρειάζονται τη βοήθεια άλλου ατόμου, το ποσοστό αυξάνεται στο 25%. Το 69% των ερωτηθέντων χρησιμοποιεί άλλο άτομο για να βγει από το σπίτι.
Το 61% των επιζώντων του Ολοκαυτώματος δήλωσε ότι παρουσίασε μείωση στην ποιότητα ζωής τους μετά τον πόλεμο. Ένας από τους κύριους λόγους για αυτό είναι ψυχολογικός στο 50% των ερωτηθέντων.
Είναι ευθύνη της κυβέρνησης
Το Ίδρυμα για την Ευημερία των Θυμάτων του Ολοκαυτώματος είναι σήμερα ο μεγαλύτερος μη κερδοσκοπικός οργανισμός του είδους του στο Ισραήλ, επωμιζόμενο την ευθύνη της υποστήριξης 81.000 επιζώντων ετησίως. Ωστόσο, οι δωρεές έχουν μειωθεί λόγω οικονομικών αλλαγών και μεταρρυθμίσεων.
Ο πληθωρισμός που μαστίζει το Ισραήλ είχε σαν αποτέλεσμα να εκτοξευτούν οι τιμές στα προϊόντα πρώτης ανάγκης όπως τα αυγά, το ψωμί και τα φρέσκα προϊόντα. «Προσθέστε σε αυτό το αυξανόμενο κόστος των υπηρεσιών κοινής ωφέλειας, και το τεράστιο μέγεθος της κρίσης γίνεται εμφανές» είχε δηλώσει στη The Jerusalem Post, ο κοινωνικός λειτουργός στο Πανεπιστήμιο Μπαρ Ίλαν, Νόαμ Φούχτερ.
«Σήμερα, οι ανάγκες των επιζώντων του Ολοκαυτώματος αλλάζουν διαρκώς», αναφέρει ο Φούχτερ. «Οι πόροι τους είναι πολύπλοκοι και πολύπλευροι και απαιτούν συνολική προσέγγιση. Οι ΜΚΟ διαδραματίζουν ζωτικό ρόλο στην αντιμετώπιση αυτών των αναγκών, καθώς είναι συχνά καλύτερα εξοπλισμένες για να ανταποκριθούν στις μοναδικές και συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες των επιζώντων του Ολοκαυτώματος».
Όπως όμως είχε επισημάνει ο ίδιος, «σε τελική ανάλυση, είναι ευθύνη της κυβέρνησης να διασφαλίσει ότι οι πόροι είναι διαθέσιμοι για την κάλυψη των αναγκών των επιζώντων του Ολοκαυτώματος, καθώς είναι επίπονο στην ηλικία τους να αντέχουν οικονομικά αυτές τις υπηρεσίες και τα προγράμματα ανεξάρτητα».
Βοηθήματα κινητικότητας εγκατεστημένα σε διαμερίσματα, μακροχρόνια νοσηλευτική φροντίδα και άλλες βασικές υπηρεσίες, είναι απαραίτητα σε χιλιάδες ηλικιωμένους όπως η Πολωνοεβραία επιζήσασα Raya Rozensweig, η οποία μόλις το 2019 κατάφερε να της εγκαταστήσουν ακουστικά στα αυτιά της.
Σύμφωνα με την οργάνωση Aviv for Holocaust Survivors ακόμη και οι επαγγελματίες και οι εθελοντές που εργάζονται με επιζώντες του Ολοκαυτώματος συχνά δεν είναι ενημερωμένοι για τα βασικά δικαιώματά τους και επομένως δεν είναι εξοπλισμένοι για να τους καθοδηγήσουν στον γραφειοκρατικό λαβύρινθο. Οι ηλικιωμένοι επιζώντες του Ολοκαυτώματος μένουν με πολλές ερωτήσεις και λίγες απαντήσεις.
Αναμένοντας ακόμα για στέγαση
«Ποτέ δεν έλαβα τα χρήματα που δικαιούμουν. Ο πρώτος που έφτασε στο Ισραήλ έπαιρνε τα πάντα. Αλλά επειδή εγώ δεν ήρθα έγκαιρα, δεν πήρα τίποτα», έχει αναφέρει παλαιότερα σε ρεπορτάζ του France24, η Raya Rozensweig.
Μέχρι το 1953 ένας επιζών μπορούσε να πάρει στο Ισραήλ έως και 2500 ευρώ μηνιαίως, ενώ μετά το ποσό του επιδόματος κατρακύλησε σε λιγότερο από 500 ευρώ μηνιαίως! Σε πολλές περιπτώσεις οι δικηγόροι φρόντιζαν να παίρνουν πολλά από τα χρήματα που δικαιούνταν αυτοί οι άνθρωποι.
Σύμφωνα με την οργάνωση Aviv for Holocaust Survivors, χιλιάδες από τους επιζώντες δεν εκμεταλλεύονται όλα τα δικαιώματά τους, είτε αυτά τους παραχωρούνται βάσει νόμου, είτε από διάφορα προγράμματα, όπως του υπουργείου Οικονομικών του Ισραήλ, τις γερμανικές Αρχές ή άλλα ιδρύματα για τα θύματα του Ολοκαυτώματος.
To 2022, περίπου 7.700 είχαν μπει στη λίστα της κυβέρνησης για δημόσια στέγαση, αλλά η αναμονή ήταν τόσο μεγάλη που πολλοί από αυτούς μπήκαν σε οίκους ευγηρίας ή… έφυγαν από τη ζωή. Τον Απρίλιο του 2023, 6.000 Ισραηλινοί επιζώντες του Ολοκαυτώματος περιμένουν δημόσια στέγαση, με το 38% από αυτούς για πάνω από 15 χρόνια, σύμφωνα με την Haaretz.
Πράγματι, η διαχείριση αυτών των χιλιάδων θυμάτων του ναζισμού, είναι δύσκολη και άβολη υπόθεση για έναν καταζητούμενο για εγκλήματα πολέμου.