Politica 89.8
Μαύρη Θάλασσα: Συμφωνία μεν, με πολλά αλλά δε – Οι αμφιβολίες του Κιέβου και οι έξτρα όροι της Ρωσίας
Ρωσία και Ουκρανία συμφώνησαν να προχωρήσουν σε εκεχειρία στη Μαύρη Θάλασσα και σε εκατέρωθεν παύση των επιθέσεων σε ενεργειακές υποδομές για 30 ημέρες μετά τις ξεχωριστές συζητήσεις με αμερικανικές αντιπροσωπείες στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας.
Οι αντιμαχόμενες πλευρές δεν κατέληξαν σε κοινή ανακοίνωση και έτσι οι ΗΠΑ εξέδωσαν δύο ξεχωριστές δηλώσεις με παρόμοια κείμενα σχετικά με τις συνομιλίες με τη Ρωσία και την Ουκρανία.
Στις ανακοινώσεις αυτές δεν είναι ξεκάθαρο ποια πρακτικά βήματα θα ακολουθηθούν για την εφαρμογή της συμφωνίας ούτε το πότε θα τεθεί σε ισχύ η κατάπαυση πυρός στη Μαύρη Θάλασσα.
Ακόμα, ενώ γίνεται λόγος για «τρίτες χώρες» που θα βοηθήσουν στην εφαρμογή της συμφωνίας δεν διευκρινίζεται ποιες είναι αυτές.
Επιφυλάξεις από Ουκρανία
Το ουκρανικό υπουργείο Άμυνας επιβεβαίωσε ότι επιτεύχθηκε συμφωνία για εκεχειρία στη Μαύρη Θάλασσα χωρίς όρους, αλλά στη συνέχεια το Κρεμλίνο εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία έθετε νέες προϋποθέσεις τονίζοντας ότι η συμφωνία του στην κατάπαυση πυρός εξαρτάται από την άρση κυρώσεων που έχουν επιβληθεί στη Ρωσία.
Αμερικανική πηγή με γνώση των συνομιλιών δήλωσε στο Axios ότι η έκδοση κοινής ανακοίνωσης Ρωσίας – Ουκρανίας απέτυχε εξαιτίας της επιμονής της Μόσχας να συμπεριληφθεί ο όρος της άρσης των κυρώσεων στο τελικό κείμενο.
Τελικά η ανακοίνωση του Λευκού Οίκου σχετικά με τις συνομιλίες με τη Ρωσία περιλάμβανε μια παράγραφο που ανέφερε ότι οι ΗΠΑ «θα βοηθήσουν στην αποκατάσταση της πρόσβασης της Ρωσίας στην παγκόσμια αγορά για τις εξαγωγές γεωργικών προϊόντων και λιπασμάτων, θα μειώσουν το κόστος ασφάλισης στη ναυτιλία και θα ενισχύσουν την πρόσβαση σε λιμάνια και συστήματα πληρωμών για τέτοιου είδους συναλλαγές», κάτι που υποδηλώνει, σύμφωνα με αναλυτές, την προσπάθεια των ΗΠΑ να συμμορφωθούν με τις ρωσικές απαιτήσεις.
Η Ουκρανία δεν κρύβει τις επιφυλάξεις της για την επιτυχία της συμφωνίας και υπογραμμίζει ότι χρειάζονται περισσότερες «τεχνικές διαβουλεύσεις» για το πώς θα εφαρμοστεί η συμφωνία.
Αναφορικά δε με τις παραχωρήσεις προς τη Ρωσία που περιλαμβάνει η αμερικανική ανακοίνωση ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι πρόκειται για «αποδυνάμωση των θέσεων». Είπε επίσης ότι η Ουκρανία θα πιέσει για περαιτέρω κυρώσεις κατά της Ρωσίας και περισσότερη στρατιωτική υποστήριξη από τις ΗΠΑ εάν η Μόσχα αθετήσει τις δεσμεύσεις της.
Σε ομιλία του προς τους Ουκρανούς, ο Ζελένσκι κατηγόρησε το Κρεμλίνο για ψέματα όταν είπε ότι η κατάπαυση του πυρός στη Μαύρη Θάλασσα εξαρτάται από την άρση των κυρώσεων.
Σε ανακοίνωση του υπουργείου Άμυνας τονίζεται επίσης ότι «κάθε μετακίνηση από τη Ρωσία των στρατιωτικών πλοίων της εκτός του ανατολικού τμήματος της Μαύρης Θάλασσας θα αποτελεί παραβίαση του πνεύματος της συμφωνίας» και ότι σε μια τέτοια περίπτωση η Ουκρανία «θα έχει το πλήρες δικαίωμα να ασκήσει αυτοάμυνα».
Πιέζει για άρση των κυρώσεων η Ρωσία
Η Ρωσία από την πλευρά της αν και κάνει λόγο για ένα θετικό βήμα επιμένει στην άρση των κυρώσεων για την εφαρμογή της εκεχειρίας ενώ ζητά από τις ΗΠΑ να πιέσουν τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι να τηρήσει τις δεσμεύσεις του.
Οι δύο πλευρές αλληλοκατηγορούνται για την κατάρρευση της προηγούμενης συμφωνίας το 2023 που προέβλεπε την ασφαλή μεταφορά σιτηρών από τη Μαύρη Θάλασσα που είχε εφαρμοστεί για περίπου 120 ημέρες.
«Χρειαζόμαστε εγγυήσεις. Και με τη θλιβερή εμπειρία των συμφωνιών με το Κίεβο, οι εγγυήσεις μπορούν να είναι μόνο απόρροια εντολών από την Ουάσιγκτον προς τον Ζελένσκι και την ομάδα του να κάνουν αυτό και όχι εκείνο», ανέφερε ο Ρώσος ΥΠΕΞ, Σεργκέι Λαβρόφ.
Αναφορικά δε με την εκτίμηση του ειδικού απεσταλμένου της προεδρίας των ΗΠΑ, Στιβ Γουίτκοφ, ότι είναι πιθανή μία ευρύτερη κατάπαυση πυρός πολύ σύντομα, ο Λαβρόφ σημείωσε ότι η αισιοδοξία του αμερικανού μοιάζει να μην λαμβάνει υπόψη τους ευρωπαίους συμμάχους του Κιέβου.
Ο κ. Γουίτκοφ μοιάζει να «υπερτιμά τις ελίτ των ευρωπαϊκών χωρών», καθώς αυτές θα προτιμούσαν να «μην επιτρέψουν» στον ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να «ενδώσει», έκρινε ο επικεφαλής της ρωσικής διπλωματίας. Εξάλλου, ούτε ο κ. Ζελένσκι «θέλει να ενδώσει», πρόσθεσε.
Ο Λαβρόφ ανέφερε ακόμα ότι Μόσχα και Ουάσιγκτον συμμερίζονται την αντίληψη ότι οι διενέξεις ανάμεσα στις δύο μεγαλύτερες πυρηνικές δυνάμεις δεν μπορεί να επιτραπεί να κλιμακωθούν σε μεταξύ τους πόλεμο, αλλά συμπλήρωσε ότι η Ρωσία θα επαγρυπνεί ανεξαρτήτως της πορείας των διαπραγματεύσεων.
«‘Να εμπιστεύεσαι, αλλά να επαληθεύεις’ — αυτή ήταν η εντολή του (πρώην προέδρου των ΗΠΑ Ρόναλντ) Ρέιγκαν. Δεν θα την ξεχάσουμε», είπε χαρακτηριστικά.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ διαβεβαίωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε στο Newsmax χθες Τρίτη πως η Ρωσία θέλει να τελειώσει ο πόλεμος με την Ουκρανία, ωστόσο αναγνώρισε πως η Μόσχα πιθανόν κωλυσιεργεί.
«Νομίζω πως η Ρωσία θέλει να δει να τελειώνει αυτό, αλλά θα μπορούσε επίσης (να αληθεύει) πως σέρνει τα πόδια της», είπε ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος.
