Politica 89.8
Οι χαλεποί καιροί απαιτούν μέτρα που θεωρούνται ακόμα και αδιανόητα και αυτό φαίνεται να χρειάζεται η Ευρώπη αυτή τη στιγμή. Αυτό πιστεύει ο πρώην Πρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, προτείνοντας, όμως μέτρα, που στην πραγματικότητα… αλλάζουν την ιστορία της Δύσης.
Παρατηρώντας την πολιτική του προέδρου των ΗΠΑ έναντι της Ευρώπης –τερματισμός πολέμου στην Ουκρανία, απευθείας συνομιλίες με Μόσχα, παρακάμπτοντας τις Βρυξέλλες- ο Κισόρ Μαχμπουμπάνι, στέλεχος του Ερευνητικού Ινστιτούτου Ασίας στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης και πρώην Πρόεδρος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, δίνει τρεις επιλογές για να αποκατασταθεί η γεωπολιτική θέση της Ευρώπης.
Πρώτον, η Ευρώπη θα πρέπει να ανακοινώσει την προθυμία της να αποχωρήσει από το ΝΑΤΟ, λέει ο διπλωμάτης στο Foreign Policy. Μια Ευρώπη που αναγκάζεται να ξοδέψει 5% για την άμυνα είναι μια Ευρώπη που δεν χρειάζεται τις ΗΠΑ. Το 5% του συνδυασμένου ΑΕΠ ΕΕ και Ηνωμένου Βασιλείου το 2024 ανέρχεται σε 1,1 τρισ., συγκρίσιμο με τις αμυντικές δαπάνες των ΗΠΑ 824 δισ. δολ. το 2024.
Για μια ήπειρο που έβγαλε Μέτερνιχ, Ταλεϋράνδο και Κίσινγκερ, οι Ευρωπαίοι επέδειξαν σχεδόν νηπιακή στρατηγική σκέψη για την Ουκρανία και τις συνέπειές της
Μόνο μια αξιόπιστη απειλή των Ευρωπαίων θα αναγκάσει την Ουάσιγκτον να αντιμετωπίσει με σεβασμό τους Ευρωπαίους, σύμφωνα με τον Μαχμπουμπάνι. «Αντίθετα, η επιμονή των Ευρωπαίων να παραμείνουν στο ΝΑΤΟ μετά τις προκλητικές ενέργειες του Τραμπ δίνει στον κόσμο την εντύπωση ότι γλείφουν τις μπότες που τους κλωτσάνε στο πρόσωπο».
Ο Μαχμπουμπάνι εκπλήσσεται από το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι παραβίασαν έναν βασικό κανόνα της γεωπολιτικής: Δεν ήταν προετοιμασμένοι για τα χειτότερα. «Μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, όλη η ευρωπαϊκή στρατηγική σκέψη βασίστηκε στο καλύτερο σενάριο, οι ΗΠΑ να είναι ένας απολύτως αξιόπιστος σύμμαχος, παρά το γεγονός ότι έζησε την πρώτη θητεία του Τραμπ και τις απειλές του να αποχωρήσει από τη μεγαλύτερη στρατιωτική συμμαχία στον κόσμο».
Επιλογή Νο 2: Τι θα έκανε ο Μέτερνιχ
Η δεύτερη εναλλακτική που προτείνει ο ειδικός, είναι να επεξεργαστούν οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι μια απευθείας νέα μεγάλη στρατηγική συμφωνία με τη Ρωσία. Όπως λέει, μάλιστα, χαρακτηριστικά είναι μια κίνηση που θα την επέλεγαν ο Μέτερνιχ ή Σαρλ ντε Γκωλ.
Ο Μαχμπουμπάνι μάλιστα επικρίνει όσους Ευρωπαίους ισχυρίζονται ότι η Ρωσία αποτελεί πραγματική απειλή για την ασφάλειά τους.
«Αλήθεια; Ποιος είναι ο πιο βασικός στρατηγικός αντίπαλος της Ρωσίας, η ΕΕ ή η Κίνα; Με ποιον έχει τα μεγαλύτερα σύνορα; Και με ποιον έχει αλλάξει τόσο πολύ η σχετική του δύναμη; Οι Ρώσοι είναι γεωπολιτικοί ρεαλιστές πρώτης τάξης» λέει ο ειδικός προσθέτοντας ότι γνωρίζουν ότι ούτε τα στρατεύματα του Ναπολέοντα ούτε τα τανκς του Χίτλερ πρόκειται να προχωρήσουν ξανά στη Μόσχα.
Στη συνέχεια παρατηρεί την αντίφαση των Ευρωπαίων από τη μία να μιλάνε για την αδυναμία της Ρωσίας να νικήσει την Ουκρανία των 38 εκατ. κατοίκων και ΑΕΠ περίπου 189 δισ. και από την άλλη να λένε ότι η Ρωσία είναι η πραγματική απειλή για την Ευρώπη των 744 εκατ. και ΑΕΠ 27 τρισ.
«Οι Ρώσοι πιθανότατα θα ήταν ευτυχείς να καταλήξουν σε έναν δίκαιο συμβιβασμό με την ΕΕ, σεβόμενοι τα σημερινά σύνορα μεταξύ Ρωσίας και ΕΕ και έναν ρεαλιστικό συμβιβασμό για την Ουκρανία που δεν απειλεί τα βασικά συμφέροντα καμίας πλευράς» υπογραμμίζει, πιστεύοντας ότι μακροπρόθεσμα, η Ουκρανία θα μπορούσε σταδιακά να χρησιμεύσει ως γέφυρα μεταξύ ΕΕ και Ρωσίας και όχι ως μήλο της έριδος, σύμφωνα με την ανάλυση στο Foreign Policy.
Για παράδειγμα, «εάν η Ένωση Κρατών της Νοτιοανατολικής Ασίας, ένας σχετικά πιο αδύναμος περιφερειακός οργανισμός, μπορεί να δημιουργήσει μια μακροπρόθεσμη σχέση εμπιστοσύνης με μια ανερχόμενη δύναμη όπως η Κίνα, σίγουρα η ΕΕ μπορεί να τα πάει καλύτερα με τη Ρωσία» λέει.
Επιλογή Νο 3: Βρείτε με την Κίνα
Σαν τρίτη αδιανόητη επιλογή, ο Μαχμπουμπάν προτείνει μια νέα στρατηγική συμφωνία με την Κίνα, λόγω της γεωγραφίας. Ενώ η γεωγραφία -σε συνδυασμό με την παρόρμηση της Ουάσιγκτον για πρωτοκαθεδρία- καθιστά τις ΗΠΑ αντίπαλες με την Κίνα πέρα από τον Ειρηνικό Ωκεανό, η Ευρώπη δεν αντιμετωπίζει ανάλογες γεωπολιτικές πιέσεις ώστε να τα σπάσει με την Κίνα.
«Οι Ευρωπαίοι πίστευαν ανόητα ότι μια δουλική πίστη στις αμερικανικές γεωπολιτικές προτεραιότητες θα τους οδηγούσε σε πλούσια γεωπολιτικά μερίσματα. Αντίθετα, τους έχουν κλωτσήσει στο πρόσωπο» εξηγεί.
Για τον Μαχμπουμπάν η Κίνα μπορεί να βοηθήσει την ΕΕ να αντιμετωπίσει τον πραγματικό της μακροπρόθεσμο γεωπολιτικό εφιάλτη: τη δημογραφική έκρηξη στην Αφρική. Δεδομένου ότι μέχρι το 2100, η Αφρική θα έχει εξαπλάσιο πληθυσμό από την Ευρώπη, ο Μαχμπουμπάν προειδοποιεί πως αν δεν αναπτυχθεί η Αφρική, θα υπάρξει κύμα Αφρικανών μεταναστών στην Ευρώπη.
«Εάν οι Ευρωπαίοι πιστεύουν ότι η Ευρώπη δεν θα δημιουργήσει ποτέ ηγέτες όπως ο Τραμπ, είναι ξεκάθαρα φαντασιόπληκτοι. Ο Έλον Μασκ δεν είναι ο μόνος δισεκατομμυριούχος που υποστηρίζει ακροδεξιά κόμματα στην Ευρώπη» τονίζει ο Ασιάτης διπλωμάτης.
Για να διατηρήσουν μια Ευρώπη που διοικείται από κεντρώα κόμματα, οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να καλωσορίζουν κάθε ξένη επένδυση στην Αφρική που δημιουργεί θέσεις εργασίας και κρατά τους Αφρικανούς στην πατρίδα τους. Αντίθετα, οι Ευρωπαίοι πυροβολούν τα πόδια καταπολεμώντας τις κινεζικές επενδύσεις στην Αφρική, λέει.
Μόνο αυτή η πράξη δείχνει πόσο αφελής έχει γίνει η μακροπρόθεσμη ευρωπαϊκή στρατηγική σκέψη. Οι Βρυξέλλες θυσιάζουν τα δικά τους στρατηγικά συμφέροντα για να εξυπηρετήσουν τα αμερικανικά συμφέροντα με την ελπίδα ότι η γεωπολιτική υποτέλεια θα οδηγούσε σε ανταμοιβές».
Αυτόνομος παράγοντας
Συνεπώς, βλέποντας η Ευρώπη τον Τραμπ να βάζει πάνω από τους ίδιους τα συμφέροντα της πατρίδας του, δεν πρέπει απλώς να επικρίνει τον Τραμπ, αλλά να τον μιμηθεί: «Να δηλώσει ότι από εδώ και στο εξής θα είναι ένας στρατηγικά αυτόνομος παράγοντας στην παγκόσμια σκηνή που θα θέτει πρώτα τα δικά του συμφέροντα. Ο Τραμπ μπορεί τελικά να δείξει κάποιο σεβασμό για την Ευρώπη αν το κάνει» καταλήγει το στέλεχος του Ερευνητικού Ινστιτούτου Ασίας στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σιγκαπούρης.
