Politica 89.8
Ιράν: Σε θέση «πρωτοφανούς αδυναμίας» η Τεχεράνη – «Ο Άξονας της Αντίστασης, όπως τον ξέραμε, δεν υπάρχει πια»
Το Ιράν είναι από τους χαμένους μετά την πτώση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ στη Συρία.
Το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ κατέρρευσε μετά από 24 χρόνια
Μάλιστα, σε ανάλυση του το France 24 υποστηρίζει ότι η Τεχεράνη είναι σε θέση «πρωτοφανούς αδυναμίας».
Το γαλλικό μέσο σημειώνει ότι οι εικόνες από την εισβολή στην ιρανική πρεσβεία στη Δαμασκό σηματοδοτούν ένα σημείο καμπής.
Τα πορτρέτα του ανώτατου ηγέτη του Ιράν, Αλί Χαμενεΐ και του αγιατολάχ Χομεϊνί κείτονταν στο πάτωμα. Τα πορτρέτα που αποθέωναν τον Χασάν Νασράλα, τον ηγέτη της Χεζμπολάχ του Λιβάνου που σκοτώθηκε από το Ισραήλ τον Σεπτέμβριο και του Ιρανού στρατηγού Κασέμ Σολεϊμανί, ο οποίος σκοτώθηκε σε αμερικάνικο χτύπημα στο Ιράκ, επίσης αποκαθηλώθηκαν.
Ήταν σαφές ότι η Τεχεράνη, ο κύριος σύμμαχος του Μπασάρ αλ Άσαντ, δεν είχε πλέον τον έλεγχο.
Η πρεσβεία του Ιράν είχε εκκενωθεί
Οι εγκαταστάσεις της πρεσβείας του Ιράν είχαν εκκενωθεί από το προηγούμενο βράδυ.
Στρατιωτικοί διοικητές – συμπεριλαμβανομένων ανώτερων αξιωματικών της Δύναμης Κουντς, του κλάδου των Φρουρών της Επανάστασης που δρα στο εξωτερικό – και άλλο ιρανικό προσωπικό εγκατέλειψαν εσπευσμένα τη χώρα, μια αναγνώριση της αδυναμίας του Ιράν να συνεχίσει να στηρίζει το καθεστώς Άσαντ μπροστά στην αστραπιαία επίθεση των ανταρτών.
Δείτε σχετικό βίντεο:
The Iranian embassy in Damascus, the capital of Syria, was damaged following the collapse of President Bashar al-Assad’s government.#Syria #Damascus #Iran #Tehran
Read more: https://t.co/Ut31g2lc97 pic.twitter.com/0SOAXFOSIg
— Al Arabiya English (@AlArabiya_Eng) December 8, 2024
Ο τόνος της Τεχεράνης άλλαξε την παραμονή της πτώσης της Δαμασκού. Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν κάλεσε το Σάββατο τη συριακή κυβέρνηση «και τις νόμιμες ομάδες της αντιπολίτευσης» να προσέλθουν σε διαπραγματεύσεις. Ήταν μια σημαντική αλλαγή στην προσέγγισή της προς τη νέα ηγεσία στη Συρία, την οποία η Τεχεράνη προηγουμένως αποκαλούσε μόνο «τρομοκράτες».
Το ιρανικό υπουργείο έκανε ένα ακόμη βήμα την Κυριακή, λέγοντας ότι αναμένει ότι οι δεσμοί μεταξύ Τεχεράνης και Δαμασκού θα παραμείνουν ισχυροί με βάση μια «διορατική» προσέγγιση των σχέσεων και δήλωσε ότι το Ιράν είναι ανοιχτό σε συνομιλίες με τους νέους κυβερνήτες της Συρίας.
Οι στενοί δεσμοί της Τεχεράνης με την οικογένεια Άσαντ
Η οικογένεια Άσαντ ήταν ο κύριος περιφερειακός σύμμαχος του Ιράν από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979.
«Η Συρία ήταν η μόνη αραβική χώρα που υποστήριξε το Ιράν κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράν – Ιράκ από το 1980 έως το 1988, ενώ όλες οι άλλες αραβικές χώρες υποστήριξαν το Ιράκ», σημειώνει ο Σιαβός Γαζί, ανταποκριτής του France 24 στην Τεχεράνη. Το Ιράν συνέχισε να υποστηρίζει το καθεστώς του Άσαντ μετά το ξέσπασμα του συριακού εμφυλίου πολέμου το 2011, παρά την αντίθεση άλλων αραβικών χωρών.
«Ο Άξονας της Αντίστασης, όπως τον ξέραμε, δεν υπάρχει πλέον»
Η Συρία ήταν ο διάδρομος του Ιράν για την παροχή υλικοτεχνικής και ένοπλης υποστήριξης στη Χεζμπολάχ και στη Χαμάς στη Γάζα, γεγονός που συνέβαλε στην εξασφάλιση της ασφάλειας των δυνάμεων του «Άξονα της Αντίστασης», ενώ επέτρεπε στο Ιράν να ασκήσει την επιρροή του – και τις αποτρεπτικές του ικανότητες – μακριά από τα δικά του σύνορα.
«Η Συρία αποτελούσε εφαλτήριο για το ιρανικό καθεστώς να προβάλλει την επιρροή του μέχρι τη Μεσόγειο και αυτό έχει εξαφανιστεί», σημειώνει ο Τζόναθαν Πίρον, ιστορικός και ειδικός στο Ιράν στο ερευνητικό κέντρο Etopia στις Βρυξέλλες.
«Ο Άξονας της Αντίστασης όπως τον ξέραμε δεν υπάρχει πλέον», λέει.
«Με την ισραηλινή επιχείρηση στον Λίβανο, η Χεζμπολάχ δεν υπάρχει πια. Η ικανότητά της για δράση έχει μειωθεί σημαντικά, σε κάθε περίπτωση. Τώρα, ούτε η Συρία του Άσαντ δεν υπάρχει πια. Οι βασικοί πυλώνες του Άξονα της Αντίστασης έχουν εξαφανιστεί. Τι έχει απομείνει; Οι Χούθι (σ.σ. στην Υεμένη, αλλά έχουν τη δική τους ατζέντα και βρίσκονται μακριά από την Τεχεράνη.
Και οι ιρακινές πολιτοφυλακές, οι οποίες αρνήθηκαν να επέμβουν τις τελευταίες ημέρες στο συριακό έδαφος για να βοηθήσουν τον Μπασάρ αλ Άσαντ», υποστηρίζει ο ίδιος.
Ο Χασάν Νασράλα, ηγέτης της Χεζμπολάχ, της στενότερης συμμάχου του Ιράν, δολοφονήθηκε από το Ισραήλ.
Πώς ο πόλεμος του Ισραήλ στη Γάζα έπαιξε τον ρόλο του
Η καταστροφή του «Άξονα της Αντίστασης» είναι άμεση συνέπεια των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου υπό την ηγεσία της Χαμάς και της επακόλουθης επίθεσης του Ισραήλ, λέει ο Νταβίντ Ριγκουλέ-Ροζ, συνεργάτης ερευνητής και ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής στο Γαλλικό Ινστιτούτο Διεθνών και Στρατηγικών Υποθέσεων.
«Η πρώτη αντίδραση ήταν ο πόλεμος στη Γάζα εναντίον της Χαμάς ως άμεση απάντηση στην τραγωδία της 7ης Οκτωβρίου», σημειώνει ο ίδιος, κάνοντας λόγο για ένα ευρύτερο σχέδιο.
«Η δεύτερη ήταν ο πόλεμος φθοράς κατά της Χεζμπολάχ του Λιβάνου, η οποία έγινε ο πρώτος ιρανικός πληρεξούσιος που παρενέβη, εκτοξεύοντας ρουκέτες στο Ισραήλ σε αλληλεγγύη με τη Χαμάς, αρχής γενομένης από τις 8 Οκτωβρίου», λέει.
«Η πτώση του Μπασάρ αλ Άσαντ θα μπορούσε να θεωρηθεί ως το τρίτο στάδιο, το οποίο πυροδοτήθηκε από τα δύο προηγούμενα», σημειώνει.
Η δήλωση Νετανιάχου μετά την επίθεση της Χαμάς
Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου μπορεί να είχε προβλέψει αυτό το αποτέλεσμα ή τουλάχιστον να ήλπιζε σε αυτό, σύμφωνα με τον Ριγκουλέ-Ροζ, ο οποίος σημειώνει ότι ο Ισραηλινός πρωθυπουργός άρχισε να μιλάει για μια μεγάλη αναδιάταξη της περιοχής από πολύ νωρίς.
«Αυτό που θα βιώσει η Χαμάς θα είναι δύσκολο και τρομερό… Θα αλλάξουμε τη Μέση Ανατολή», δήλωσε ο Νετανιάχου στις 9 Οκτωβρίου, μόλις δύο ημέρες μετά την επίθεση στο Ισραήλ.
Η πτώση του Άσαντ μπορεί εν μέρει να αποδοθεί στην αποδυνάμωση του Ιράν, η οποία προκλήθηκε από τη στρατηγική παρακώλυση των πληρεξούσιών του – πρώτα και κύρια της Χεζμπολάχ, θεωρεί ο Ριγκουλέ-Ροζ.
«Συνήθως η Χεζμπολάχ είναι αυτή που μαχόταν για να υπερασπιστεί τα ιρανικά συμφέροντα προστατεύοντας τον Μπασάρ αλ Άσαντ», σημειώνει ο Ριγκουλέ-Ροζ.
«Αλλά η Χεζμπολάχ έπρεπε να επαναπατρίσει πολλά από τα στρατεύματά της στον Λίβανο για τη μάχη με το Ισραήλ. Έτσι ο Άσαντ βρέθηκε λίγο σαν ‘γυμνός βασιλιάς’, ειδικά από τη στιγμή που η Ρωσία δεν ήταν πλέον σε θέση να σώσει το συριακό καθεστώς λόγω της εμπλοκής της στην Ουκρανία», θεωρεί ο ίδιος.
Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου.
«Το ιρανικό καθεστώς θα πρέπει να επανεξετάσει τα της ασφάλειάς του»
Για πολλά χρόνια, η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν οικοδόμησε την αποτρεπτική της ικανότητα με ένα δίκτυο συμμαχιών που εκτεινόταν από την Τεχεράνη μέχρι τη Βηρυτό στη Μεσόγειο Θάλασσα. Αυτό διεύρυνε σημαντικά την επιρροή του Ιράν, επιτρέποντάς του να προβάλλει την απειλή αντιποίνων από τη Χεζμπολάχ ή τις ιρακινές σιιτικές πολιτοφυλακές έναντι οποιασδήποτε πιθανής επίθεσης, ιδίως από τον νούμερο ένα εχθρό Ισραήλ, τονίζει το France 24.
«Το Ιράν βρίσκεται σε μια άνευ προηγουμένου θέση αδυναμίας – η περίμετρος ασφαλείας του περιορίζεται πλέον στα πραγματικά του σύνορα», λέει ο Πίρον.
«Το ιρανικό καθεστώς θα πρέπει να επανεξετάσει τα της ασφάλειάς του», σημειώνει.
Και αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει ακόμη περισσότερες νέες δυναμικές στην περιοχή. Δεδομένων των νέων συνθηκών στις οποίες βρίσκεται τώρα το Ιράν, η Τεχεράνη μπορεί να επιδιώξει να επιταχύνει την ανάπτυξη πυρηνικών όπλων για να διασφαλίσει ότι το καθεστώς της δεν θα έχει την ίδια τύχη με αυτό του Άσαντ, εκτιμά το France 24.
