Politica 89.8
ΗΠΑ: Λευτεριά στις… μάγισσες – Ένας συμβολικός και επίκαιρος αγώνας των γυναικών
Ήταν Φεβρουάριος του 1698 και η ασθένεια σάρωνε το Λέοναρνταουν, ένα μικρό χωριό στο νότιο Μέριλαντ. Οι ντόπιοι ήξεραν ποιον να κατηγορήσουν… τις μάγισσες. Έβαλαν φωτιά στην καλύβα της Μολ Ντάιερ, μιας ανύπαντρης γυναίκας που ζούσε μόνη της στην άκρη της πόλης και είχε θεωρηθεί και η ίδια μάγισσα.
Γλίτωσε από τους εξαγριωμένους πολίτες, μόνο για να πεθάνει στο παγωμένο δάσος, καθώς το σώμα της βρέθηκε προσκολλημένο σε έναν βράχο, στον οποίο τα γόνατα και τα χέρια της υποτίθεται ότι άφησαν αποτυπώματα.
Μία απόφαση για την εξιλέωση των γυναικών που θεωρήθηκαν μάγισσες
Η Ντάιερ, αναμφισβήτητα, ενέπνευσε μία από τις πιο διάσημες φανταστικές μάγισσες στην αμερικανική ποπ κουλτούρα, προσδίδοντας στο Μέριλαντ μια στοιχειωμένη φήμη.
Η Ντάιερ αποτελεί ένα από τα επτά άτομα που δικάστηκαν και καταδικάστηκαν για μαγεία στο Μέριλαντ τον 17ο και 18ο αιώνα. Μόνο μία εκτελέστηκε, η Ρεμπέκα Φάουλερ, μια χήρα που απαγχονίστηκε το 1685 αφού ένας υπηρέτης την κατηγόρησε για μαγεία. Όμως η φήμη όλων σπιλώθηκε για αιώνες.
Τώρα, η βουλευτής του Μέριλαντ Χέδερ Α. Μπάγκναλ, η οποία εκπροσωπεί ένα τμήμα της πολιτείας βόρεια της Αννάπολις, εισήγαγε ψήφισμα στη γενική συνέλευση για την απαλλαγή όλων αυτών των γυναικών από όσα τους είχαν προσάψει κατά το παρελθόν. Το προτεινόμενο ψήφισμα, το οποίο είχε μια πρώτη ακρόαση στην επιτροπή στις 10 Μαρτίου, έχει επικριθεί ως μη συμβατό με τις προτεραιότητες των κατοίκων του Μέριλαντ, αλλά η Μπάγκναλ αντιτάχθηκε σε κάθε υπόνοια ότι το μέτρο ήταν επιπόλαιο, αναφέρουν σε δημοσίευμά τους οι New York Times.
Σε συνέντευξή της είπε ότι εν μέρει παρακινήθηκε από την κατάρρευση της απόφασης Roe v. Wade, η οποία ακυρώθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο το 2022, και από τα μέτρα κατά των αμβλώσεων που ψηφίστηκαν σε πολιτείες όπως το Τέξας.
Το ψήφισμα ως συμβολικός αγώνας κατά των αναχρονιστικών αποφάσεων
«Έχω πραγματική όρεξη σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα, και όσο περισσότερο μιλάω γι’ αυτό, τόσο περισσότεροι άνθρωποι συνειδητοποιούν: ‘αυτό είναι σοβαρό’», δήλωσε η Μπάγκναλ. «Αυτό δεν είναι απλά μια επιπολαιότητα. Είναι επίκαιρο ακόμα και σήμερα».
Συγκρίνει τις εκστρατείες κατά των μαγισσών με εκείνες κατά των δικαιωμάτων των τρανσέξουαλ και των πρωτοβουλιών για τη φυλετική ποικιλομορφία, οι οποίες δέχθηκαν πρόσφατα συνεχείς επιθέσεις.
Κατά την αρχική ακρόαση την περασμένη εβδομάδα, η Μπάγκναλ συμμετείχε με υποστηρικτές της αθώωσης των μαγισσών, συμπεριλαμβανομένου ενός επισκοπικού ιερέα. Στη συνέχεια, το επιτελείο της ήταν ενθουσιασμένο αλλά αβέβαιο για το πότε ακριβώς το μέτρο θα μπορούσε να έρθει για πλήρη ψηφοφορία. Θα μπορούσαν να περάσουν μήνες, ακόμη και χρόνια, τονίζει το άρθρο.
«Είναι ένα θέμα κοινωνικής δικαιοσύνης», δήλωσε η Ελίζαμπεθ Πάγκλιες-Σο, δικηγόρος οικογενειακού δικαίου στα προάστια της Ουάσινγκτον. «Αυτοί οι άνθρωποι δεν θα έπρεπε ποτέ να είχαν κατηγορηθεί». Ενδιαφέρθηκε για την αθώωση των μαγισσών αφού έμαθε ότι άλλες πολιτείες το είχαν κάνει: Το 2022, η Μασαχουσέτη αθώωσε την Ελίζαμπεθ Τζόνσον Τζούνιορ, η καταδίκη της οποίας ήταν η τελευταία που έγινε από τις διαβόητες δίκες μαγισσών του Σάλεμ. Το Κονέκτικατ ακολούθησε με τις δικές του αθωώσεις μαγισσών το 2023.
Ίσως το πιο αξιοσημείωτο είναι ότι η Σκωτία ζήτησε συγγνώμη για τις δίκες μαγείας που οδήγησαν στον βασανισμό και την εκτέλεση χιλιάδων γυναικών από τον 16ο έως τον 18ο αιώνα. «Όποιος δεν ταίριαζε στο καλούπι του τι περίμενε ο κόσμος, γινόταν στόχος», δήλωσε η Μαρλίσα Ρος. Όπως και η Μπάγκναλ, η Δρ Ρος δήλωσε ότι είδε έναν παραλληλισμό μεταξύ του πανικού της μαγείας και των αυξανόμενων κοινωνικών εχθροτήτων σήμερα. «Ήταν ένας τρόπος για να έχουν όλοι έναν κοινό εχθρό», είπε.
Οι γυναίκες ως αποδιοπομπαίοι τράγοι
Στις πουριτανικές αποικίες της Νέας Αγγλίας, η μαγεία ήταν μια γενική κατηγορία που εκτοξεύονταν εναντίον των γυναικών για διάφορους λόγους: έλλειψη συζύγου, ιδιορρυθμίες της προσωπικότητας, ενδιαφέρον για τη βοτανοθεραπεία ή τον τοκετό.
«Οι κατηγορίες στρέφονται συνήθως κατά των ξένων μέσα στην κοινότητα», δήλωσε ο Ντάνιελ Τ. Χάουλετ, ο οποίος ολοκληρώνει τις διδακτορικές του σπουδές στη θρησκεία και την αναπηρία στις αμερικανικές αποικίες στο Πανεπιστήμιο George Mason στη Βιρτζίνια. Ο Χάουλετ είναι συγγενής της Μαίρη Μπράντμπερι, η οποία καταδικάστηκε για μαγεία στις δίκες του Σάλεμ. «Το να είσαι μάγισσα σήμαινε ότι είχες υπογράψει συμφωνία με τον διάβολο στις περισσότερες ευρωπαϊκές παραδόσεις», είπε.
Συχνά, οι γυναίκες ήταν απλώς βολικοί αποδιοπομπαίοι τράγοι. Η Μπεθ Μ. Καρούζο, η οποία ηγήθηκε της προσπάθειας αθώωσης στο Κονέκτικατ, έχει γράψει τρία μυθιστορήματα για τις δίκες μαγισσών της πολιτείας. Το ενδιαφέρον της κεντρίστηκε όταν έμαθε για τη μοίρα της Αλς Γιανγκ, που πιστεύεται ότι ήταν η πρώτη γυναίκα που απαγχονίστηκε για μαγεία στις αμερικανικές αποικίες το 1647. Όπως και η Ντάιερ, η Γιανγκ κατηγορήθηκε για μια επιδημία ασθένειας. «Το μέρος όπου ζούσε ήταν ακριβώς δίπλα σε ένα σύμπλεγμα παιδικών θανάτων», είπε η Καρούζο. «Οπότε ήταν απολύτως λογικό να την κατηγορήσουν».
Η κατάλληλη στιγμή είναι τώρα
Η τρέχουσα πολιτιστική στιγμή μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευοίωνη. Οι μάγισσες απολαμβάνουν κάτι σαν αναβίωση, και όχι μόνο λόγω του «Wicked», της επιτυχημένης μουσικής ταινίας με πρωταγωνίστριες τις Ariana Grande και Cynthia Erivo. Το hashtag «witchtok» στο TikTok έχει εκατομμύρια αναρτήσεις, καθώς οι χρήστες συρρέουν στη μελαγχολική αισθητική της μαγείας, καθώς και στην έμφαση που δίνει στην εναλλακτική θεραπεία και την πνευματικότητα με επίκεντρο τη φύση.
«Μέρος της έλξης που μας προσελκύει στη μαγεία είναι η αποδοχή και ο εορτασμός της προσωπικής μας ταυτότητας, του σώματός μας, της σωματικής αυτονομίας, η αγάπη για τον πλανήτη μας και, σε πολλές περιπτώσεις, η θεραπεία από προηγούμενα θρησκευτικά τραύματα», έγραψε σε ένα email ο Ντέβιν Χάντερ, ο οποίος διαχειρίζεται την ιστοσελίδα Modern Witch. «Για παράδειγμα, πολλοί από εμάς είναι γυναίκες, μέλη της LGBTQIA+ κοινότητας και είναι μέλη άλλων υποβαθμισμένων κοινοτήτων. Όπως κι εμείς, όσοι καταδικάστηκαν και δικάστηκαν για μαγεία ήταν συχνά ευάλωτοι άνθρωποι που ζούσαν στο περιθώριο της κοινωνίας».
Αυτό που προκαλεί εντύπωση είναι ότι σε ορισμένες χώρες και περιοχές, οι γυναίκες εξακολουθούν να διώκονται για μαγεία.
