Politica 89.8
Ηνωμένο Βασίλειο: Κύπελλο από ανθρώπινο κρανίο χρησιμοποιούσαν ακαδημαϊκοί – Η άγνωστη ιστορία του
Ακαδημαϊκοί της Οξφόρδης έπιναν επί δεκαετίες από ένα δισκοπότηρο φτιαγμένο από ανθρώπινο κρανίο, όπως αποκαλύπτει ένα βιβλίο που διερευνά τη βίαιη αποικιακή ιστορία των λεηλατημένων ανθρώπινων λειψάνων.
Το κύπελλο
Το κύπελλο, κατασκευασμένο από ένα πριονισμένο και γυαλισμένο κρανίο, στολισμένο με ασημένιο χείλος και βάση, χρησιμοποιούνταν τακτικά σε επίσημα δείπνα στο Worcester College της Οξφόρδης μέχρι το 2015, σύμφωνα με τον καθηγητή Dan Hicks, έφορο παγκόσμιας αρχαιολογίας στο Μουσείο Pitt Rivers του πανεπιστημίου.
Ο Hicks, του οποίου το επερχόμενο βιβλίο, Every Monument Will Fall, παρακολουθεί την «επαίσχυντη ιστορία του κρανίου», δήλωσε ότι το κύπελλο χρησιμοποιήθηκε επίσης για να σερβίρει σοκολάτες αφού άρχισε να στάζει κρασί, αναφέρει δημοσίευμα του Guardian.
Ο αρχαιολόγος δήλωσε ότι η αυξανόμενη ανησυχία μεταξύ των συναδέλφων και των επισκεπτών έβαλε τέλος στο τελετουργικό του ανώτερου κοινού δωματίου και, το 2019, το κολέγιο κάλεσε τον Hicks να διερευνήσει την προέλευση του κρανίου και πώς έγινε αυτό που αποκαλεί «κάποια αρρωστημένη ποικιλία επιτραπέζιων σκευών».
Ο ρόλος της αποικιοκρατίας
Ο Hicks είπε ότι οι συζητήσεις σχετικά με την κληρονομιά της αποικιοκρατίας συνήθως επικεντρώνονται στο πώς οι επιφανείς Βρετανοί που επωφελήθηκαν από αυτήν, όπως ο Cecil Rhodes ή ο Edward Colston, έχουν μνημονευθεί με αγάλματα, αντικείμενα ή ιδρύματα που φέρουν τα ονόματά τους.
Ήθελε όμως να δείξει πώς οι ταυτότητες των θυμάτων της αποικιοκρατίας είχαν συχνά διαγραφεί από την ιστορία επειδή, λόγω των ρατσιστικών ιδεών της βρετανικής πολιτιστικής και λευκής υπεροχής, δεν θεωρούνταν αξιόλογες. «Η απάνθρωπη συμπεριφορά και η καταστροφή των ταυτοτήτων ήταν μέρος της βίας», πρόσθεσε ο αρχαιολόγος.
Ο Hicks δεν βρήκε κανένα στοιχείο για το άτομο από τα λείψανα του οποίου κατασκευάστηκε το κρανίο-κύπελλο, αν και η χρονολόγηση με άνθρακα έδειξε ότι το κρανίο είναι ηλικίας περίπου 225 ετών. Το μέγεθός του και τα περιστασιακά στοιχεία υποδηλώνουν ότι προέρχεται από την Καραϊβική και πιθανώς ανήκε σε μια σκλαβωμένη γυναίκα, πρόσθεσε.
Η ιστορία του αντικειμένου
Αντίθετα, οι πληροφορίες για τους Βρετανούς ιδιοκτήτες του δισκοπότηρου ήταν καλά τεκμηριωμένες. Το κύπελλο δωρήθηκε στο Worcester College το 1946 από έναν πρώην μαθητή, τον George Pitt-Rivers, το όνομα του οποίου αναγράφεται στο ασημένιο χείλος του. Είχε φυλακιστεί από τη βρετανική κυβέρνηση κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου λόγω της υποστήριξής του προς τον φασίστα ηγέτη Oswald Mosley.
Το κύπελλο αποτελούσε μέρος της λιγότερο γνωστής δεύτερης ιδιωτικής συλλογής του παππού του, του βικτοριανού Βρετανού στρατιώτη και αρχαιολόγου Augustus Henry Lane Fox Pitt Rivers, ο οποίος ίδρυσε το Μουσείο Pitt Rivers το 1884.
Ο πρεσβύτερος Pitt Rivers αγόρασε το κύπελλο σε δημοπρασία του οίκου Sotheby’s την ίδια χρονιά. Η καταχώρηση δείχνει ότι τότε είχε μια ξύλινη βάση με ένα σελίνι της βασίλισσας Βικτώριας ένθετο από κάτω. Οι ασημένιες σφραγίδες δείχνουν ότι κατασκευάστηκε το 1838, τη χρονιά της στέψης της.
Ο πωλητής ήταν ο Bernhard Smith, δικηγόρος και απόφοιτος του Oriel College της Οξφόρδης, ο οποίος συνέλεγε κυρίως όπλα και πανοπλίες. Ο Hicks υπέθεσε ότι το έλαβε ως δώρο από τον πατέρα του, ο οποίος υπηρετούσε στο Βασιλικό Ναυτικό στην Καραϊβική.
Η φύλαξη του κυπέλλου
Ο βουλευτής των Εργατικών Bell Ribeiro-Addy, πρόεδρος της διακομματικής κοινοβουλευτικής ομάδας για τις αφρικανικές αποζημιώσεις, δήλωσε: «Είναι αηδιαστικό να σκέφτεται κανείς ότι οι ακαδημαϊκοί της Οξφόρδης, που κάθονται σε αυτό το προπύργιο προνομίων, το οποίο και το ίδιο έχει πλουτίσει από τα έσοδα αιώνων αποικιοκρατικής βίας και εξόρυξης, πίνουν ποτό από ένα ανθρώπινο κρανίο που μπορεί να ανήκε σε έναν σκλαβωμένο άνθρωπο και έχει εκτιμηθεί τόσο λίγο, που έχει μετατραπεί σε αντικείμενο».
Εκπρόσωπος του Worcester College δήλωσε: «Τον 20ό αιώνα, το αντικείμενο εκτίθετο μερικές φορές μαζί με την ασημένια συλλογή του κολεγίου και χρησιμοποιούνταν ως επιτραπέζιο σκεύος. Το κολλέγιο δεν διαθέτει αρχεία για το πόσο συχνά συνέβαινε αυτό, αλλά περιορίστηκε σημαντικά μετά το 2011 και το αγγείο απομακρύνθηκε εντελώς πριν από 10 χρόνια».
Αφού έλαβε επιστημονικές και νομικές συμβουλές, το διοικητικό όργανο του κολεγίου αποφάσισε ότι το κρανίο-κύπελλο θα πρέπει να φυλάσσεται στο αρχείο του «με σεβασμό, όπου η πρόσβαση σε αυτό θα είναι μόνιμα απαγορευμένη», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος.
Φωτογραφία: University of Oxford / Worcester College
