Η Ρωσία φλέγεται: Δεκάδες εμπρηστικές επιθέσεις από συνταξιούχους – Τι κρύβεται από πίσω
Ένα κύμα εμπρηστικων επιθέσεων σαρώνει τη Ρωσία, με στόχους ΑΤΜ κρατικών τραπεζών, αστυνομικά οχήματα, ταχυδρομεία και κυβερνητικά κτίρια. Το αξιοπερίεργο είναι ότι οι δράστες δεν ταιριάζουν στο προφίλ του αντιπολιτευόμενου ακτιβιστή ή του «μπαχαλάκια», αλλά είναι φιλήσυχοι πολίτες, κυρίως ηλικιωμένοι.
Το φαινόμενο έχει απασχολήσει το Κρεμλίνο, που κάνει λόγο για επιχειρήσεις δολιοφθοράς και ψυχολογικού πολέμου από την Ουκρανία. Η αιτία είναι ότι οι περισσότεροι εμπρηστές που συλλαμβάνονται, αναφέρουν ότι εξωθήθηκαν στην πράξη αυτή από διαδικτυακούς απατεώνες που τους υπόσχονταν χρήματα ή τους εκβίαζαν παγιδεύοντας τους τραπεζικούς τους λογαριασμούς.
Σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο Τass, oι απόπειρες εμπρησμού πύκνωσαν στο τέλος του χρόνου, με δεκάδες επιθέσεις σε μεγάλες πόλεις στη Ρωσία, κυρίως στη Μόσχα και στην Αγία Πετρούπολη, σε διάστημα λίγων ημερών.
Πλάνα στα social media
Τα πλάνα που κυκλοφόρησαν στα social media, δείχνουν τους επίδοξους εμπρηστές να χρησιμοποιούν τα κινητά τους για να βιντεοσκοπήσουν τα αποτελέσματα της ενέργειάς τους. Πολλές απόπειρες ήταν αποτυχημένες, ενώ τα μέσα που χρησιμοποιούσαν ήταν ερασιτεχνικά, από αυτοσχέδιες μολότοφ μέχρι βεγγαλικά. Η πλειονότητα των συλληφθέντων ήταν συνταξιούχοι, ανέφερε το Τass. Όσοι οδηγούνται στη δικαιοσύνη αντιμετωπίζουν σοβαρές κατηγορίες για τρομοκρατικές ενέργειες και τιμωρούνται με αυστηρές ποινές φυλάκισης.
Η υπηρεσία ασφαλείας της Ρωσικής Ομοσοποδνίας FSB έχει προειδοποιήσει στο παρελθόν τους Ρώσους ότι Ουκρανοί απατεώνες, που υποδύονται τους υπεύθυνους ασφάλειας, τηλεφωνούν στους ηλικιωμένους – μέσω εφαρμογών στο κινητό – ζητώντας τους να πραγματοποιήσουν εμπρηστικές επιθέσεις με αντάλλαγμα χρηματικά ποσά ή για να ανακτήσουν πρόσβαση σε μπλοκαρισμένους λογαριασμούς.
Δεν υπήρξε καμία αντίδραση από το Κίεβο στο κύμα των εμπρηστικών επιθέσεων ούτε στις κατηγορίες ότι ενορχηστρώνονται από το ουκρανικό έδαφος.
💥 Russia: 3 attacks on Sberbank branches in Moscow on the same day.
Partisan set off an explosive at a bank on Yana Rainis Boulevard.
Molotov cocktail attacks on banks on Korovinskoe highway and Klyazminskaya street. pic.twitter.com/szxbib2bcw— Igor Sushko (@igorsushko) December 20, 2024
Συνταξιούχοι «τρομοκράτες»
O Economist προσπάθησε να ερμηνεύσει το περίεργο αυτό φαινόμενο, ξεκινώντας με την υπόθεση του Αλεξάντερ Νικφόροφ, ο οποίος κατηγορείται για τρομοκράτης. Ο ηλικιωμένος άντρας συνελήφθη σε προάστιο της Πετρούπολης, επειδή μεταξύ 20 και 21 Δεκεμβρίοιυ επιχείρησε να κάψει τρία διαφορετικά ΑΤΜ, τη μία φορά ανεπιτυχώς, χρησιμοποιώντας μια εφημερίδα λουσμένη με οινόπνευμα, βιντεοσκοπώντας τη δράση του με smpartphone.
🇺🇦🇷🇺 A Russian man also threw Molotov cocktails at a post office in the Leningrad region of Russia. Russian authorities claim that Ukraine is involved in the series of arson attacks in Russia, though have not presented any evidence. https://t.co/8FMmMMFhbL pic.twitter.com/4hCllgI8lr
— Conflict Dispatch (@ConflictDISP) December 21, 2024
Ο κύριος Νικιφόροφ ισχυρίζεται ότι δεν ενεργούσε με πολιτικά κίνητρα, αλλά υπό τις οδηγίες άγνωστων τηλεφωνικών απατεώνων.
Η διαφορά με το 2022
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Ρωσία αντιμετωπίζει εμπρηστικές επιθέσεις από τότε που ξεκίνησε την στρατιωτική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022. Τον πρώτο χρόνο του πολέμου, τα γραφεία στρατολόγησης και τα αστυνομικά τμήματα ήταν συχνοί στόχοι. Σύμφωνα με έρευνα της Mediazona, ενός ανεξάρτητου ρωσικού φορέα μέσων ενημέρωσης, μέχρι σήμερα έχουν σημειωθεί 280 εμπρηστικές επιθέσεις. Αλλά αν το πρώτο κύμα επιθέσεων είχε τα χαρακτηριστικά διαμαρτυρίας κατά του πολέμου ή κατά της επιστράτευσης, αυτό δεν ισχύει πλέον. Οι τελευταίες επιθέσεις, οι οποίες κορυφώθηκαν το δεύτερο μισό του Δεκεμβρίου, είναι μάλλον αποτέλεσμα χειραγώγησης και εξαναγκασμού. Οι δράστες, συχνά συνταξιούχοι, ισχυρίζονται ότι εξαπατήθηκαν για να μεταφέρουν μεγάλα ποσά μετρητών, πριν πειστούν ότι πρέπει να κάψουν ΑΤΜ για να ανακτήσουν τα χρήματά τους.
Russia is being set aflame by hundreds of arson attacks https://t.co/GZxDN0GqQD #europe
— European News (@EuropeanNews2) January 15, 2025
Ουκρανικός δάκτυλος
Η Ρωσία κατηγορεί την Ουκρανία για την ασυνήθιστη εκστρατεία, επικαλούμενη τόσο τα κίνητρα όσο και τα μέσα. Πράγματι, η Ουκρανία είναι παγκόσμιος ηγέτης στη βιομηχανία της τηλεφωνικής απάτης, με εκατοντάδες σκοτεινά τηλεφωνικά κέντρα που λειτουργούν από πόλεις όπως το Κίεβο και το Ντνίπρο (πρώην Νντιπνοπετρόφσκ). Εδώ και πάνω από μία δεκαετία, από τότε που οι ουκρανικές διωκτικές αρχές διέκοψαν κάθε συνεργασία με τη Ρωσία μετά την πρώτη εισβολή στην Ουκρανία, οι Ρώσοι πολίτες αποτελούν πρωταρχικούς στόχους της εγκληματικής δραστηριότητας. Το γεγονός ότι η Ουκρανία είναι δίγλωσση και το υψηλό επίπεδο διαφθοράς στη Ρωσία, που οδηγεί σε μαζική διάθεση δεδομένων προς πώληση στο darkweb, καθιστούν τις απάτες αυτού του τύπου ιδιαίτερα επικερδείς. σκοτεινό δίκτυο, την έχουν καταστήσει μια επικερδή επιχείρηση.
Πηγή από την αστυνομία της Ουκρανίας αναφέρει ότι τέτοια τηλεφωνικά κέντρα μπορεί να έπαιξαν ρόλο στο τελευταίο κύμα επιθέσεων. «Έχουν εξειδικευμένους ψυχολόγους που μπορούν να χειραγωγήσουν τους ευάλωτους», λέει. «Έχουν ως κύριο κίνητρο τα μετρητά, αλλά μπορεί περιστασιακά να υπηρετούν και την πατρίδα».
Ορισμένες πηγές στις μυστικές υπηρεσίες, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι υπάρχει άμεση κρατική εμπλοκή. «Οι ειδικές υπηρεσίες της Ουκρανίας βρίσκονται επί ποδός», λέει ένας από αυτούς. «Πρόκειται για μια επιχείρηση ρουτίνας». Η ίδια πηγή υποβαθμίζει την άποψη ότι οι εμπρηστές της Ρωσίας δεν ήξεραν τι έκαναν. «Όταν οι άνθρωποι συλλαμβάνονται, λένε οτιδήποτε, ότι ήπιαν κάτι, ότι τους τάισαν κάτι ή ότι τους έκαναν ένεση με κάτι. Αλλά μπορείς να πείσεις μια γιαγιά να πετάξει μια μολότοφ σε ένα στρατιωτικό γραφείο ή όπου αλλού θέλεις -αν η τιμή σου είναι σωστή».
Πώς απάντησε η Ρωσία
Η μέθοδος της τηλεφωνικής εξαπάτησης ή χειραγώγησης δεν είναι προνόμιο μόνο των Ουκρανών. Τον περασμένο χρόνο οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες χρησιμοποίησαν κατά πάσα πιθανότητα παρόμοιες μεθόδους για να διεξάγουν μια εκστρατεία εμπρησμών κατά ουκρανικών στρατιωτικών οχημάτων. Σύμφωνα με την αστυνομική υπηρεσία της Ουκρανίας, 341 οχήματα πυρπολήθηκαν μόνο το 2024. Η ίδια ουκρανική πηγή υποστηρίζει ότι οι δράστες ήταν ως επί το πλείστον αφελείς και όχι ιδεολογικά καθοδηγούμενοι. Τις περισσότερες φορές, είχαν ως κίνητρο υποσχέσεις για αμοιβές περίπου 1000 δολάρια, σε μετρητά που σπάνια παραδίδονταν. Συνολικά κατηγορήθηκαν 184 άτομα.
Οι ρωσικές αρχές δεν έχασαν χρόνο για να απαντήσουν στην προφανή ουκρανική επιχείρηση. Μπλόκαραν την προβολή βίντεο στο youtube, ενώ ανακοίνωσαν ότι θα απαγορεύσουν τα τηλεφωνήματα μέσω διαδικτύου. Όμως ακόμα και αν η Ρωσία εμμέσως αναγνωρίζει ότι οι συνταξιούχοι εμπρηστές ήταν θύματα μιας εξελιγμένης εκστρατείας χειραγώγησης, αυτό δεν πρόκειται να λειτουργήσει ως ελαφρυντικό στο δικαστήριο. Μόνο το 0,26% των κατηγορουμένων αθωώνεται. Ο κ. Νικοφόροφ και οι εκατοντάδες σαν κι αυτόν που θα κατηγορηθούν για τρομοκρατικά εγκλήματα έχουν έτσι λίγες πιθανότητες να αποφύγουν μια σοβαρή ποινή φυλάκισης.