H Ευρώπη γυρνά την πλάτη στη Σάμο

Αυτοκτονίες, βία, άθλιες συνθήκες διαβίωσης. Όλα αυτά ισχύουν ακόμη για τον προσφυγικό καταυλισμό της Σάμου. Τι κάνει για όλα αυτά η πλούσια Ευρώπη;

Σε ρεπορτάζ του από τη Σάμο, το Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων DPA περιγράφει τη σημερινή κατάσταση στον προσφυγικό καταυλισμό της Σάμου χωρίς περιστροφές. Δυσωδία που σε πνίγει, σκουπίδια, περιττώματα εν μέσω πρόχειρων σκηνών και πλαστικών. Κάποιοι πρόσφυγες προσπαθούν να βρουν αυτοσχέδιους τρόπους προστασίας από το κρύο, τη βροχή, τον καλοκαιρινό καύσωνα γιατί γνωρίζουν ότι εδώ, στην εσχατιά της Ευρώπης, ενδέχεται περάσουν μήνες ή περισσότερο από ένα χρόνο.

Στο Βαθύ, τουριστικό θέρετρο της Σάμου με 7.000 κατοίκους, ζουν πλέον παγιδευμένοι και 4.500 πρόσφυγες και μετανάστες έξω από τα συρματοπλέγματα τoυ περιβόητου hotspot, το οποίο έχει χωρητικότητα μόνο για 650 ανθρώπους. Έξω από αυτό δεν υπάρχουν τουαλέτες και το νερό είναι μολυσμένο. Οι πρόσφυγες προσπαθούν μόνοι να μαζέψουν τα σκουπίδια. Ο στρατός τους προμηθεύει κατεψυγμένα τρόφιμα. Ο χώρος μοιάζει με γκέτο. Παιδιά, ηλικιωμένοι, έγκυες, άρρωστοι. Κι όλα αυτά στην Ευρώπη, σε ένα νησί που θεωρούνταν παράδεισος για τις διακοπές των Ευρωπαίων. «Πολλοί πρόσφυγες υποφέρουν από ψυχικά προβλήματα, έχουν άγχος και κρίσεις πανικού» αναφέρει ο Αντώνης Ρήγας που διευθύνει τη δράση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στη Σάμο. Κάνει λόγο για αυτοκτονίες, απόπειρες αυτοκτονίας, κρούσματα βίας. Πολλοί από τους πρόσφυγες στις πατρίδες τους έπεσαν θύματα διώξεων, βασανιστηρίων, επιδημιών. «Οι προσφυγικές ροές έχουν πάλι αυξηθεί, η κατάσταση είναι εκτός ελέγχου» αναφέρει ο ίδιος.

Η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας τρία χρόνια μετά

Πρόσφατα η εφημερίδα Welt αποκάλυψε ότι σε εσωτερικό έγγραφο Γερμανοί διπλωμάτες από την Αθήνα ασκούσαν έντονη κριτική ότι παρά τα τρία χρόνια σκληρών προσπαθειών δεν έχουν γίνει αρκετά βήματα. Αλλά ποιος φταίει για αυτό; Η Αθήνα; Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα το βλέπουν αλλιώς. «Τρία χρόνια μετά τη συμφωνία που διαπραγματεύτηκε με την Τουρκία, η Άγκελα Μέρκελ, η ομάδα μας ακόμη θεραπεύει εγκύους και παιδιά μέσα σε σκουπίδια, αρουραίους και κατσαρίδες» αναφέρει ο επικεφαλής των ΓΧΣ της Γερμανίας, Φλόριαν Βέστφαλ συμπληρώνοντας: «Είναι απογοητευτικό και εξωφρενικό αυτή η συμφωνία να αντιμετωπίζεται διαρκώς ως επιτυχία ενώ υπάρχουν αυτές οι συνθήκες».

Από την πλευρά του ο Αντώνης Ρήγας λέει χαρακτηριστικά: «Το προσφυγικό είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα, το οποίο η Ευρώπη έχει εναπωθέσει στις πλάτες των κατοίκων πέντε νησιών». Ο ίδιος υπογραμμίζει ότι δίπλα στους πρόσφυγες από τη Συρία υπάρχουν συγχρόνως και όλοι οι μετανάστες που φτάνουν εδώ από το Ιράκ, το Αφγανιστάν, την Αφρική, οι οποίοι επίσης έχουν δικαίωμα να ζητήσουν άσυλο και το αίτημά τους πρέπει να εξεταστεί. Αλλά η διαδικασία αυτή είναι χρονοβόρα. Παράλληλα έχουν μειωθεί οι επαναπροωθήσεις προς την Τουρκία, ενώ καθημερινά φτάνουν στο νησί πολλοί νεοαφιχθέντες παράνομα μέσω Τουρκίας. Παράλληλα και εντός της ΕΕ η ανακατανομή των προσφύγων δεν λειτουργεί, αφού ορισμένα κράτη όπως η Ουγγαρία αρνούνται κατηγορηματικά να δεχθούν πρόσφυγες.

«Αισθανόμαστε Ευρωπαίοι δεύτερης κατηγορίας» λέει από την πλευρά του ο δήμαρχος Σάμου Μιχάλης Αγγελόπουλος. Οι κάτοικοι του νησιού διερωτώνται πόση ευρωπαϊκή αλληλεγγύη έχει πια απομείνει. Το νησί ζει από τον τουρισμό, και όπως αναφέρει ο κ.Αγγελόπουλος ευτυχώς πολλοί τουρίστες παραμένουν πιστοί. «Αλλά υποφέρουμε κι αυτό δεν είναι μόνο δικό μας πρόβλημα,αλλά και ευρωπαϊκό. Δε μπορεί να συνεχιστεί αυτό, χιλιάδες άνθρωποι να έχουν κολλήσει και να μην υπάρχει ευρωπαϊκή διέξοδος» λέει ο δήμαρχος Σάμου κλείνοντας.

Τάκης Τσάφος, Αλεξία Αγγελοπούλου, dpa

Eπιμέλεια: Δήμητρα Κυρανούδη