Εντοπίστηκε πρώτη φορά η ακριβής τοποθεσία προέλευσης μιας φευγαλέας εκπομπής FRB

Το (κοσμικό) παιχνίδι της γάτας και του ποντικιού έλαβε τέλος: μια διεθνής ομάδα αστρονόμων -στο ρόλο της γάτας- ανακοίνωσε ότι κατάφερε πρώτη φορά να προσδιορίσει την ακριβή τοποθεσία προέλευσης ενός «ποντικιού», μιας αστραπιαίας ισχυρής εκπομπής ραδιοκυμάτων (Fast Radio Burst-FRB).

Η πρώτη φευγαλέα εκπομπή FRB είχε ανακαλυφθεί το 2007, και έκτοτε έχουν ανακαλυφθεί συνολικά 85. Οι περισσότερες είναι της μορφής «μια κι έξω», ενώ μερικές είναι επαναλαμβανόμενες.

Το 2017 οι αστρονόμοι είχαν πρώτη φορά βρει το γαλαξία προέλευσης μιας επαναλαμβανόμενης εκπομπής (της FRB 121102, που είχε στείλει σήματα πάνω από 150 φορές), αλλά με τις «εφάπαξ» αυτό είναι πολύ πιο δύσκολο, καθώς μια τέτοια εκπομπή πολύ υψηλής ενέργειας διαρκεί λιγότερο από ένα χιλιοστό του δευτερολέπτου.

Τώρα, το αυστραλιανό ραδιοτηλεσκόπιο ASKAP (μια διάταξη 36 διασυνδεδεμένων κεραιών) κατάφερε, χάρη σε μια νέα τεχνική αστραπιαίου «παγώματος» των δεδομένων αμέσως μετά την ανίχνευση μιας FRB, να προσδιορίσει ότι η εκπομπή με την κωδικό FRB 180924, που είχε γίνει αντιληπτή το Σεπτέμβριο του 2018, προερχόταν από ένα μεγάλο γαλαξία σε απόσταση περίπου 3,6 δισεκατομμυρίων ετών φωτός από τον δικό μας, και μάλιστα από μια συγκεκριμένη περιοχή σε απόσταση 13.000 ετών φωτός από το κέντρο αυτού του γαλαξία.

Μετά την ανακάλυψη, τρία από τα μεγαλύτερα οπτικά επίγεια τηλεσκόπια (VLT Ευρωπαϊκού Νοτίου Αστεροσκοπείου στη Χιλή, Keck στη Χαβάη και Gemini South στη Χιλή) φωτογράφισαν το γαλαξία.

Οι αστρονόμοι, με επικεφαλής το δρα Κιθ Μπάνιστερ του ινστιτούτου αστρονομίας CSIRO της Αυστραλίας, έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό Science.

«Αυτή είναι η μεγάλη ανακάλυψη που όλοι περίμεναν από τότε που οι αστρονόμοι ανακάλυψαν τις FRB το 2007» δήλωσε ο Μπάνιστερ.

Όμως, παραμένει ακόμη άγνωστη η αιτία αυτών των εκπομπών. Ως πιθανές πηγές τους έχουν, μεταξύ άλλων, προταθεί οι μαύρες τρύπες και τα μαγνητικά άστρα νετρονίων.

Μετά τις εκπομπές ακτίνων γάμα πριν από δύο δεκαετίες και τα βαρυτικά κύματα πιο πρόσφατα, οι FRB είναι το επόμενο αστροφυσικό μυστήριο που περιμένει τη λύση του.

Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ