Politica 89.8
Βαρκελώνη: Πρωτοποριακό πρωτόκολλο βιωσιμότητας για ανθεκτικές πόλεις
Η μητροπολιτική περιοχή της Βαρκελώνης(ΑΜΒ) αντιμετωπίζει αυξανόμενες προκλήσεις λόγω της κλιματικής αλλαγής, όπως συχνότερες ξηρασίες, έντονες βροχοπτώσεις και πλημμύρες. Σε απάντηση, η Μητρόπολη ανέπτυξε το 2019 ένα Πρωτόκολλο Βιωσιμότητας που καθορίζει υποχρεωτικά κριτήρια για την αστική ανάπτυξη, με ιδιαίτερη έμφαση στην ανθεκτικότητα του υδάτινου συστήματος. Το πρωτόκολλο αυτό στοχεύει στη βελτίωση της διαχείρισης των υδάτων, προωθώντας βιώσιμες πρακτικές χρήσης και αποστράγγισης.
Το Πρωτόκολλο Βιωσιμότητας της AMB αποτελεί έναν ολοκληρωμένο οδηγό για την αστική ανάπτυξη, περιλαμβάνοντας 19 υποχρεωτικά κριτήρια σε έξι βασικούς τομείς:
- Διατομεακή ανάλυση: Αξιολόγηση των περιβαλλοντικών, κοινωνικών και οικονομικών επιπτώσεων κάθε έργου.
- Ενέργεια: Μείωση της ενεργειακής ζήτησης και προώθηση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
- Ύδρευση: Μείωση της κατανάλωσης νερού και προώθηση εναλλακτικών πηγών.
- Υλικά: Χρήση βιώσιμων και ανακυκλώσιμων υλικών.
- Υγεία και άνεση: Διασφάλιση υγιεινών και άνετων συνθηκών διαβίωσης.
- Βιωσιμότητα του χώρου: Προστασία και ενίσχυση των πράσινων και μπλε υποδομών.
Το πρωτόκολλο δημιουργήθηκε για να καλύψει νομοθετικά κενά σχετικά με την κλιματική αλλαγή και εφαρμόζεται σε όλα τα έργα που ανατίθενται από το Τμήμα Δημόσιου Χώρου της AMB και το Μητροπολιτικό Ινστιτούτο Ανάπτυξης Γης και Διαχείρισης Ακινήτων (IMPSOL).
Εστίαση στη Διαχείριση Υδάτων
Ένας από τους κύριους στόχους του πρωτοκόλλου είναι η ενίσχυση της ανθεκτικότητας του υδάτινου συστήματος μέσω της προληπτικής διαχείρισης των όμβριων υδάτων και της αποδοτικής χρήσης του νερού. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω των ακόλουθων δράσεων:
Προληπτική Διαχείριση Όμβριων Υδάτων
Το πρωτόκολλο προωθεί τη χρήση Βιώσιμων Αστικών Συστημάτων Αποστράγγισης, τα οποία διαφέρουν από τα παραδοσιακά συστήματα, καθώς ενθαρρύνουν τον φυσικό κύκλο του νερού και την διήθηση στο έδαφος. Συγκεκριμένα, απαιτείται η διήθηση 15 χιλιοστών βροχής σε έργα αστικοποίησης και 10 χιλιοστών σε κτιριακά έργα. Αυτά τα μέτρα συμβάλλουν στη μείωση της απορροής, την αναπλήρωση των υπόγειων υδάτων και την πρόληψη πλημμυρών.
Αποδοτική Χρήση Νερού
Το πρωτόκολλο ενθαρρύνει τη μείωση της κατανάλωσης πόσιμου νερού μέσω της χρήσης εναλλακτικών πηγών, όπως η συλλογή και επαναχρησιμοποίηση όμβριων υδάτων και η αξιοποίηση ανακυκλωμένου νερού για μη πόσιμες χρήσεις. Επιπλέον, προωθεί την εγκατάσταση συστημάτων εξοικονόμησης νερού σε κτίρια και δημόσιους χώρους, καθώς και τη χρήση αυτόχθονων φυτών με χαμηλές απαιτήσεις σε νερό για την εξοικονόμηση πόρων.
Οφέλη και Προοπτικές
Η εφαρμογή του Πρωτοκόλλου Βιωσιμότητας έχει ήδη αποφέρει σημαντικά οφέλη για τη μητροπολιτική περιοχή της Βαρκελώνης:
- Μείωση πλημμυρικών φαινομένων: Η ενσωμάτωση των SUDS έχει βελτιώσει τη διαχείριση των όμβριων υδάτων, μειώνοντας τον κίνδυνο πλημμυρών.
- Αναπλήρωση υπόγειων υδάτων: Η προώθηση της διήθησης συμβάλλει στην ανανέωση των υδροφορέων, εξασφαλίζοντας επάρκεια νερού.
- Βιώσιμη αστική ανάπτυξη: Τα κριτήρια του πρωτοκόλλου διασφαλίζουν ότι τα νέα έργα είναι περιβαλλοντικά φιλικά και ανθεκτικά στις κλιματικές αλλαγές.
Ένα αξιοσημείωτο έργο που ολοκληρώθηκε πριν από τρία χρόνια περιλάμβανε έναν διάδρομο μήκους 500 μέτρων που σχεδιάστηκε για να διεισδύσει στο νερό της βροχής χωρίς στεγανά εμπόδια. Πριν από την παρέμβαση, ο διάδρομος υπέφερε από συσσώρευση νερού λόγω έλλειψης κλίσης και ανυψωμένων φυτειών.
Με τη νέα υποδομή, το νερό κατευθύνεται σε κήπους βροχής με αποχετευτικά χαρακώματα και πηγάδια διείσδυσης, διοχετεύοντας αποτελεσματικά το 90 % του νερού του πεζόδρομου. Τα χαρακώματα, με διαστάσεις 40 έως 60 εκατοστά, οδηγούν το νερό σε πηγάδια που έχουν βάθος 4 μέτρα και διάμετρο 2 μέτρα, λειτουργώντας επίσης ως συστήματα υπερχείλισης που εμποδίζουν τις πλημμύρες.
ΠΡΙΝ: Συσσώρευση νερού λόγω κακής αποστράγγισης.
ΜΕΤΆ: 90 % διείσδυση όμβριων υδάτων
Περιορισμός της χρήσης νερού σε αρδευόμενες περιοχές
Η AMB έχει αναπτύξει αποτελεσματικές στρατηγικές άρδευσης, απαιτώντας κτίρια με στέγες μεγαλύτερες από 500 m² για τη χρήση όμβριων υδάτων. Τα όρια κατανάλωσης πόσιμου νερού καθορίζονται στα 400 l/m², με τη συνολική κατανάλωση να περιορίζεται στα 650 l/m².
Ένα εργαλείο υπολογισμού άρδευσης καθορίζει τις ανάγκες σε νερό με βάση τον τύπο της φυτείας, λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως τα φυτικά είδη, τα χαρακτηριστικά του εδάφους, τη μέθοδο άρδευσης και τα συστήματα ελέγχου της βροχής. Υπολογίζει την ετήσια κατανάλωση νερού σε λίτρα/m² για κάθε έργο, επιτρέποντας πιο αποτελεσματικό σχεδιασμό άρδευσης και ενθαρρύνοντας την υπεύθυνη χρήση του νερού, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τις υπερβολικές πρακτικές. Ο παρακάτω πίνακας απεικονίζει αυτό το εργαλείο υπολογισμού άρδευσης.
*Πηγή αρχικού κειμένου και φωτογραφιών: https://eu-mayors.ec.europa.eu/el/node/1303?etrans=el – Σύμφωνο των Δημάρχων
