Politica 89.8
Ασφάλιση, σύνταξη και δικαίωμα στο «όχι»: Πώς η σεξεργασία στο Βέλγιο κατέκτησε εργασιακά δικαιώματα
Από την 1 Δεκεμβρίου, ο ιστορικός νόμος για την σεξεργασία που είχε ψηφιστεί τον Μάιο στο Βέλγιο, τέθηκε σε ισχύ. Ο εν λόγω νόμος, θα επιτρέψει στους εργαζόμενους στο σεξ που επιδίδονται σε σωματική σεξουαλική επαφή να εργάζονται με σύμβαση εργασίας, δίνοντάς τους πρόσβαση στην κοινωνική ασφάλιση και προστατεύοντάς τους από τους εκμεταλλευτές εργοδότες.
Επιπλέον, ακολουθεί την ιστορική αποποινικοποίηση της εργασίας του σεξ από το Βέλγιο το 2022 – μόλις η δεύτερη χώρα στον κόσμο που το κάνει σε εθνικό επίπεδο (μετά τη Νέα Ζηλανδία, η οποία αποποινικοποίησε την εργασία του σεξ το 2003).
Ποιος κρύβεται πίσω από το τεράστιο επίτευγμα
Οι εργαζόμενοι στο σεξ και οι σύμμαχοί τους ήταν πίσω από αυτό το τεράστιο επίτευγμα. Το συνδικάτο των εργαζομένων στο σεξ UTSOPI, η Violett, μια οργάνωση που παρέχει ιατρική και κοινωνική υποστήριξη στους εργαζόμενους στο σεξ, και η Espace P, μια ομάδα υπεράσπισης των εργαζομένων στο σεξ, άσκησαν πιέσεις στην κυβέρνηση επί χρόνια και τελικά βοήθησαν στη σύνταξη της εργατικής νομοθεσίας, με τους εργαζόμενους στο σεξ στο τραπέζι κάθε συνάντησης.
«Ήταν πολύ πιο δύσκολο να αποποινικοποιήσουμε την εργασία του σεξ, επειδή έπρεπε να αλλάξουμε τον τρόπο με τον οποίο η κοινωνία έβλεπε την εργασία του σεξ», λέει για τον νέο νόμο ο διευθυντής της UTSOPI, Daan Bauwens, ο οποίος ηγήθηκε των διαπραγματεύσεων.
View this post on Instagram
Πότε ξεκίνησε ο αγώνας να κερδίζει έδαφος
Ο αγώνας για την αποποινικοποίηση κέρδισε πραγματικά έδαφος στο Βέλγιο κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν, όπως και οι συνάδελφοί τους σε όλο τον κόσμο, οι εργαζόμενοι στο σεξ βρέθηκαν να μην μπορούν να εργαστούν, αλλά να μην δικαιούνται κανένα κρατικό πρόγραμμα στήριξης.
Οι εργαζόμενοι στο σεξ και οι σύμμαχοί τους βγήκαν στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν – και αυτό το θέμα απασχόλησε τα μέσα ενημέρωσης. «Νομίζω ότι έσπασε πολλά στερεότυπα για τους εργαζόμενους στο σεξ», λέει ο Bauwens. «Δεν επρόκειτο για απρόθυμα, άφωνα θύματα που δεν είχαν επιλογές ή δεξιότητες, ήταν οργανωμένες και είχαν πολιτική ατζέντα».
Τι συνέβαινε μέχρι τώρα
Η εργασία του σεξ δεν ήταν παράνομη στο Βέλγιο πριν από το 2022, αλλά ενώ οι εργαζόμενοι και οι πελάτες του σεξ δεν ποινικοποιούνταν, ποινικοποιούνταν τρίτοι, όπως οι ιδιοκτήτες, οι δικηγόροι, οι οδηγοί και οι λογιστές που συνεργάζονταν με τους εργαζόμενους στο σεξ.
Εκτός από το γεγονός ότι καθιστούσε τη δουλειά τους σημαντικά πιο δύσκολη και επικίνδυνη, αυτό σήμαινε επίσης ότι οι εργαζόμενοι στο σεξ δεν είχαν λόγο για τις συνθήκες εργασίας τους.
View this post on Instagram
Αφηγήσεις αντιποίνων
«Όταν δούλευα με μια υπηρεσία συνοδών, δεν μπορούσα να πω όχι», εξηγεί η Victoria, σεξεργάτρια, σε συνέντευξή της στο Dazed & Confused Magazine.
«Αν τους έλεγα ότι ήθελα να χρησιμοποιήσω προφυλακτικό, δεν θα έβρισκα πελάτες. Δεν μου έλεγαν ότι δεν μπορούσα [να φορέσω προφυλακτικό], αλλά μου έλεγαν: ‘Αν δουλεύεις χωρίς προφυλακτικό, δεν έχουμε πελάτες για σένα’.»
Η Mel, μια εργαζόμενη στο σεξ που είναι αρκετά ενεργή στο TikTok, εκμυστηρεύτηκε στα πλαίσια της ίδια έρευνας του Dazed & Confused Magazine παρόμοιες εμπειρίες που είχε δουλεύοντας σε οίκους ανοχής ή με γραφεία συνοδών.
«Υπήρχε η υποχρέωση να κάνω στοματικό σεξ χωρίς προφυλακτικό, κάτι που, σύμφωνα με τους νέους κανόνες, δεν είναι εντάξει. Έπρεπε επίσης να δουλέψω με πελάτες που δεν ήθελα. Υπήρχε ένας άντρας που μισούσα, αλλά [ο οίκος ανοχής] είπε ότι [δεν μπορούσα να του αρνηθώ]- και όταν το έκανα, δεν είχα πελάτες για μέρες μετά».
«Αυτό είναι αηδιαστικό», λέει η Mel. «Άκουσα επίσης ιστορίες από άλλες συναδέλφους που έπρεπε να δουλεύουν μέχρι την τελευταία εβδομάδα της εγκυμοσύνης τους επειδή δεν έχουν δικαιώματα [και δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να σταματήσουν να εργάζονται]».
View this post on Instagram
Τι άλλα δικαιώματα παρέχονται με τον νέο νόμο για την σεξεργασία
Εκτός από όλα τα εργασιακά δικαιώματα που παρέχονται στην σεξεργασία, ο νέος εργατικός νόμος παρέχει επιπλέον προστασία, όπως: το δικαίωμα να αρνηθούν έναν πελάτη ή μια σεξουαλική πράξη, το δικαίωμα να διακόψουν μια σεξουαλική πράξη ανά πάσα στιγμή, το δικαίωμα να εκτελέσουν μια σεξουαλική πράξη με τον τρόπο που επιθυμούν (π.χ. με προφυλακτικό) και, εάν υπάρχουν κίνδυνοι για την ασφάλεια ενός εργαζόμενου στο σεξ, μπορούν να αρνηθούν να καθίσουν πίσω από μια βιτρίνα ή να διαφημίσουν τις υπηρεσίες τους.
Ο εργοδότης δεν μπορεί να απολύσει ή να τιμωρήσει έναν εργαζόμενο στο σεξ αν επικαλεστεί κάποιο από αυτά τα δικαιώματα
Σε αντίθεση με άλλους εργαζόμενους στο Βέλγιο, οι οποίοι χάνουν το δικαίωμά τους σε επιδόματα ανεργίας αν εγκαταλείψουν οικειοθελώς τη δουλειά τους, ένας εργαζόμενος στο σεξ μπορεί πλέον να τερματίσει τη σύμβαση εργασίας του ανά πάσα στιγμή, χωρίς περίοδο προειδοποίησης, και μπορεί να εξακολουθήσει να διεκδικεί αυτά τα επιδόματα. Οι εργαζόμενοι στο σεξ μπορούν επίσης να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, εργαζόμενοι με συμβάσεις ξενοδοχείου-εστιατορίου-καφέ (horeca) που δεν αναφέρουν την εργασία στο σεξ.
Ποιος μπορεί να γίνει εργοδότης πλέον και ποιοι οι κανόνες
Υπάρχουν διατάξεις σχετικά με το ποιος μπορεί να γίνει εργοδότης των εργαζομένων στο σεξ και κανόνες που πρέπει να ακολουθούν. Πρώτον, πρέπει να υποβάλουν αίτηση αναγνώρισης και να έχουν έδρα ή υποκατάστημα στο Βέλγιο.
Στη συνέχεια, δεν πρέπει να έχουν καταδικαστεί για εγκλήματα που περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, σεξουαλική επίθεση, μη συναινετική κατάχρηση οικείων εικόνων, ηδονοβλεψία, κατάχρηση της πορνείας, συμπεριλαμβανομένης της κατάχρησης ανηλίκων, δολοφονία, επίθεση, βασανιστήρια, απαγωγή, κλοπή, εκβιασμό και απάτη.
Οι εργοδότες πρέπει επίσης να τηρούν τρεις βασικούς κανόνες: ένα «πρόσωπο αναφοράς» πρέπει να είναι διαθέσιμο κατά τη διάρκεια των ωρών εργασίας για να διασφαλίζει ότι η εργασία οργανώνεται και γίνεται με ασφάλεια- κάθε δωμάτιο στο οποίο εργάζονται οι εργαζόμενοι στο σεξ πρέπει να είναι εξοπλισμένο με ένα κουμπί συναγερμού ή, αν εργάζονται εκτός του χώρου εργασίας, πρέπει να τους δοθεί ένα κινητό κουμπί συναγερμού, το οποίο επικοινωνεί αμέσως με το πρόσωπο αναφοράς- και, τέλος, τα συνδικάτα και οι οργανώσεις υποστήριξης των εργαζομένων στο σεξ έχουν ανά πάσα στιγμή πρόσβαση στο χώρο εργασίας.
Οι εργοδότες ή τρίτοι υπόκεινται σε ποινική δίωξη εάν εκμεταλλεύονται χρηματικά ή σεξουαλικά έναν εργαζόμενο στο σεξ – για παράδειγμα, απαιτώντας σεξουαλικές πράξεις ή ασυνήθιστα υψηλές αμοιβές για μια συγκεκριμένη υπηρεσία.
View this post on Instagram
Γιατί είναι σημαντική η εξέλιξη
«Ο νόμος αυτός αποτελεί σημαντική εξέλιξη για την σεξεργασία στο Βέλγιο», λέει η Anna Blus, ερευνήτρια της Διεθνούς Αμνηστίας για τα δικαιώματα των γυναικών και τη δικαιοσύνη των φύλων στην Ευρώπη. «Έχει τη δυνατότητα να προστατεύσει καλύτερα τα δικαιώματα των εργαζομένων στο σεξ και μπορεί να οδηγήσει σε βελτίωση της ασφάλειας, της υγείας και του βιοτικού επιπέδου των εργαζομένων στο σεξ».
Τόσο η Mel όσο και η Victoria ελπίζουν ότι ο νόμος θα επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται από την αστυνομία και το ιατρικό προσωπικό. Η Mel μου λέει για μια φορά που προσπάθησε να καταγγείλει έναν πελάτη στην αστυνομία, αλλά η καταγγελία της απορρίφθηκε επειδή «έθετε [τον εαυτό της] σε κίνδυνο» με το να είναι εργαζόμενη στο σεξ.
«Μόνο και μόνο επειδή αυτή είναι η δουλειά μου, κάποιος επιτρέπεται να με παρασύρει σε μια επικίνδυνη κατάσταση;» ρωτά ρητορικά. «Άντε γ*^&σ$». Αλλά τώρα, προσθέτει, «όταν συμβαίνει κάτι κακό, πρέπει να το παίρνουν στα σοβαρά». (Αν και ο χρόνος θα δείξει αν οι συμπεριφορές αλλάζουν στην πράξη- η αστυνομία δεν είναι ακριβώς γνωστή για την υπεράσπιση των γυναικών, πόσο μάλλον των περιθωριοποιημένων γυναικών).
Τίποτα από όλα αυτά δεν θα ήταν δυνατό χωρίς την αποποινικοποίηση, η οποία, λέει η Victoria, έχει ήδη συμβάλει στην αναμόρφωση των αντιλήψεων για την εργασία του σεξ στο Βέλγιο. Αλλά ο νέος εργατικός νόμος προχωράει περισσότερο από κάθε άλλη χώρα στο παρελθόν, αναγνωρίζοντας επίσημα ότι η σεξουαλική εργασία είναι εργασία και δίνοντας επιτέλους στους εργαζόμενους στο σεξ τα βασικά εργατικά δικαιώματα που τους αξίζουν.
Λύθηκαν τα προβλήματα για τους σεξεργάτες στο Βέλγιο;
Αυτό δεν σημαίνει ότι η ζωή είναι εύκολη για τους εργαζόμενους στο σεξ στο Βέλγιο τώρα, ούτε ότι ο αγώνας για τα δικαιώματά τους έχει τελειώσει. Εξακολουθεί να υπάρχει τεράστιο στίγμα και διακρίσεις, ιδίως στον οικονομικό τομέα, με τους εργαζόμενους στο σεξ να εξακολουθούν να μην έχουν τραπεζικούς λογαριασμούς, παρά το γεγονός ότι είναι νόμιμο να ανοίξουν έναν.
Και, όπως αναφέρθηκε, δεν επωφελούνται όλοι οι εργαζόμενοι στο σεξ από αυτόν τον νέο νόμο, ο οποίος δεν κάνει τίποτα για την αντιμετώπιση των κοινωνικών ανισοτήτων που οδηγούν πολλούς ανθρώπους εξαρχής στην εργασία στο σεξ. Επιπλέον, όπως έχει επισημάνει η UTSOPI, υπάρχει ο κίνδυνος οι τοπικές αρχές να κρυφτούν πίσω από τις λέξεις «ασφάλεια» και «υγιεινή» του νόμου για να επιβάλουν αυστηρούς κανονισμούς που καθιστούν την εργασία του σεξ σχεδόν αδύνατη στις εκλογικές τους περιφέρειες.
*Πηγή: www.dazeddigital.com
