Politica 89.8
Οι αερομεταφορείς της Ευρώπης, άλλοτε κυρίαρχες στον παγκόσμιο ουρανό, βρίσκονται σήμερα σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Για την Ευρώπη, μία από τις κύριες αιτίες αυτής της παρακμής είναι οι περιβαλλοντικοί κανονισμοί, που αν και απαραίτητοι για τη βιώσιμη ανάπτυξη, έχουν οδηγήσει σε σημαντική απώλεια ανταγωνιστικότητας έναντι των αερομεταφορέων άλλων περιοχών. Οι επιπτώσεις των περιβαλλοντικών πολιτικών δεν περιορίζονται μόνο στον κλάδο, αλλά επηρεάζουν την οικονομία, τη συνδεσιμότητα και την αυτονομία της Ευρώπης.
Οι περιβαλλοντικές πολιτικές και οι επιπτώσεις τους
Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (Green Deal)
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει θέσει φιλόδοξους στόχους για την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050, με έμφαση στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Οι πολιτικές αυτές επηρεάζουν ιδιαίτερα τον τομέα των αερομεταφορών:
Υποχρεωτική χρήση βιώσιμων καυσίμων αεροπορίας (SAF): Από το 2025, οι ευρωπαϊκές αεροπορικές εταιρείες υποχρεούνται να χρησιμοποιούν SAF, τα οποία κοστίζουν έως και έξι φορές περισσότερο από τα συμβατικά καύσιμα. Επιπλέον, η περιορισμένη διαθεσιμότητα SAF στην Ευρώπη αυξάνει το κόστος και δημιουργεί προβλήματα εφοδιασμού.
Εμπορία δικαιωμάτων εκπομπών (ETS): Οι εταιρείες πρέπει να αγοράζουν δικαιώματα εκπομπών CO₂, επιβαρύνοντας σημαντικά το λειτουργικό τους κόστος. Αυτό το κόστος δεν επιβαρύνει τους ανταγωνιστές εκτός ΕΕ, όπως οι αερομεταφορείς από τον Κόλπο και την Τουρκία, δίνοντάς τους σημαντικό πλεονέκτημα.
Περιορισμοί στα αεροδρόμια
Σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, οι περιβαλλοντικές πολιτικές έχουν οδηγήσει σε περιορισμό των κινήσεων στα αεροδρόμια:
Στο αεροδρόμιο Schiphol του Άμστερνταμ, αποφασίστηκε η μείωση των πτήσεων κατά 12% από το 2024 για τη μείωση του θορύβου και των εκπομπών.
Παρόμοιες πρωτοβουλίες καθυστερούν ή ακυρώνουν σχέδια επέκτασης μεγάλων ευρωπαϊκών αεροδρομίων, όπως στη Ρώμη και το Παρίσι, περιορίζοντας τη χωρητικότητα και τη συνδεσιμότητα της Ευρώπης.
Η ανταγωνιστική πίεση και η «διαρροή εκπομπών»
Η αυστηρή περιβαλλοντική νομοθεσία στην Ευρώπη οδηγεί σε αυτό που οι ειδικοί αποκαλούν «διαρροή εκπομπών». Οι επιβάτες και τα φορτία μετακινούνται σε αερομεταφορείς εκτός ΕΕ, που λειτουργούν σε χώρες με χαλαρότερους περιβαλλοντικούς κανονισμούς:
Οι εταιρείες όπως οι Emirates, Qatar Airways και Turkish Airlines δεν υπόκεινται στους ίδιους κανονισμούς, καθιστώντας τις πιο ανταγωνιστικές.
Αυτή η «διαρροή» έχει ως αποτέλεσμα τη μεταφορά των εκπομπών CO₂ εκτός Ευρώπης, χωρίς πραγματική μείωση των παγκόσμιων εκπομπών.
Παγκόσμια ανταγωνιστικότητα
Η Ευρώπη βλέπει τη μερίδα αγοράς της να μειώνεται συνεχώς:
Στις πτήσεις Ευρώπης-Ασίας, το μερίδιο των ευρωπαϊκών εταιρειών μειώθηκε από 37% το 2019 σε 27% το 2024.
Στις πτήσεις με την Κίνα, η πτώση είναι ακόμα πιο απότομη: από 57% το 2010 σε 18% το 2024.
Οι κίνδυνοι για την Ευρώπη
Απώλεια Αυτονομίας
Οι περιβαλλοντικοί κανονισμοί, αν και απαραίτητοι, αποδυναμώνουν τη στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης:
Η μείωση της συνδεσιμότητας με τον υπόλοιπο κόσμο καθιστά την Ευρώπη πιο εξαρτημένη από τρίτες χώρες.
Οι υψηλότερες τιμές εισιτηρίων περιορίζουν την πρόσβαση στις αερομεταφορές για τους Ευρωπαίους πολίτες.
Οικονομική Επιβάρυνση
Η επιβολή υψηλών περιβαλλοντικών τελών αυξάνει το κόστος λειτουργίας για τις ευρωπαϊκές αεροπορικές, οδηγώντας σε απώλεια θέσεων εργασίας και επενδύσεων.
Η πρόκληση της ισορροπίας
Η ΕΕ βρίσκεται αντιμέτωπη με μια δύσκολη εξίσωση: πώς να επιτύχει τους περιβαλλοντικούς στόχους της χωρίς να υπονομεύσει την ανταγωνιστικότητα των αερομεταφορών της. Για να επιτευχθεί αυτή η ισορροπία, απαιτούνται τα εξής:
Επενδύσεις στην παραγωγή SAF: Η Ευρώπη πρέπει να αυξήσει την παραγωγή βιώσιμων καυσίμων για να μειώσει το κόστος και την εξάρτηση από εισαγωγές.
Εξισορρόπηση περιβαλλοντικών και οικονομικών στόχων: Οι πολιτικές πρέπει να είναι ρεαλιστικές και να λαμβάνουν υπόψη την παγκόσμια ανταγωνιστικότητα.
Στήριξη των ευρωπαϊκών εταιρειών: Η ΕΕ οφείλει να δημιουργήσει μηχανισμούς επιδότησης για να αντισταθμίσει τις απώλειες των ευρωπαϊκών εταιρειών από την αυστηρή περιβαλλοντική πολιτική.
Η περιβαλλοντική διάσταση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της συζήτησης για το μέλλον των ευρωπαϊκών αερομεταφορών. Παρά τη σημασία των φιλόδοξων στόχων της ΕΕ για τη βιωσιμότητα, οι πολιτικές αυτές πρέπει να εξισορροπηθούν με την ανάγκη διατήρησης μιας ανταγωνιστικής και ανθεκτικής αεροπορικής βιομηχανίας. Μόνο μέσα από την προσεκτική στρατηγική και τη συνεργασία μπορεί η Ευρώπη να διασφαλίσει τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη του κλάδου της. Αυτά λένε οι ειδικοί του χώρου. Η Ευρώπη πρέπει να δράσει. Τα μέτωπα που έχει ανοικτά μόνο λίγα δεν τα λες…
in
