Τρόφιμα και κλιματική αλλαγή: Το μποϊκοτάζ στο γάλα και η μάχη της μπριζόλας

Η κλιματική αλλαγή δεν έχει αφήσει ανεπηρέαστη τη βιομηχανία τροφίμων, με μεγάλες εταιρείες να αναζητούν τρόπους να μειώσουν τις εκπομπές ρύπων, ιδίως από την κτηνοτροφία. Όμως οι μέθοδοί τους αμφισβητούνται, τόσο από τις περιβαλλοντικές οργανώσεις όσο και από τους κάθε λογής «αρνητές».

Αυτές τις ημέρες στη Βρετανία βρίσκεται σε εξέλιξη ένα από τα πιο προβεβλημένα καταναλωτικά μποϊκοτάζ, εις βάρος πολυεθνικής εταιρείας γαλακτοκομικών προϊόντων. Tik-Tokers αναρτούν βιντεάκια που χύνουν στο νεροχύτη  φρέσκο γάλα και ορκίζονται να μην το ξαναπιούν.

Άλλοι πετάνε επιδεικτικά φρέσκο βούτυρο, πασίγνωστης  ετικέτας και πολλλοί  καλούν για μποϊκοτάζ στα σούπερ μάρκετ που πουλάνε τα εν λόγω προϊόντα. Το ζήτημα έχει αποκτήσει και πολιτικές διαστάσεις, με βουλευτές του ακροδεξιού κόμματος Reform UK να καλούν στην κυβέρνηση να παρέμβει. Αντίστοιχες εκκλήσεις για μποϊκοτάζ εμφανίζονται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες – Σουηδία, Ισλανδία – ενώ στο μικροσκόπιο μπαίνουν σταδιακά περισσότερες εταιρείες.  Κάπου μέσα στο παιχνίδι έχουν μπει οι συνωμοσιολόγοι και όσοι υποστηρίζουν ότι… δεν υπάρχει κλιματική αλλαγή.

@flixableofficial NO MORE ARLA!!, No more Supermarket Milk Now Switched to Farm Milk 🫣🤔 #arla #bovaer #fyp #tiktok #milk #viral #pranked #news #comedy #BillGates #foryoupage #funny #funnyvideos #food #fypage #aldi #tesco #morrisons #farm #farmmilk ♬ original sound – Flixable

Αγελάδες… που εκπέμπουν λιγότερο μεθάνιο

Η αιτία είναι ότι η συγκεκριμένη εταιρεία, ο γίγαντας των γαλακτοκομικών Arla Foods,  συμμετέχει – προς το παρόν μόνο στη Βρετανία  – σε ένα πιλοτικό πρόγραμμα μείωσης των εκπομπών μεθανίου. Ως γνωστόν το μεθάνιο είναι ένα από τα αέρια του θερμοκηπίου που ενοχοποιούνται για την τρύπα του όζοντος και την κλιματική αλλαγή. Εκτός από τα ορυκτά καύσιμα και τα απόβλητα σημαντικό μέρος των εκπομπών μεθανίου προέρχεται από τις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις – ιδίως από τα βοοειδή που «ρεύονται» μεθάνιο καθώς χωνεύουν.

Τόσο η Βρετανία όσο και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν δεσμευθεί να μειώσουν τις εκπομπές μεθανίου κατά 30% μέχρι το 2030, εφαρμόζοντας μια σειρά μέτρων. Οι μεγάλες κινητοποιήσεις των αγροτών ανάγκασαν την ΕΕ να αφαιρέσει τις αναφορές στην κτηνοτροφία και την κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών από τον νέο στρατηγικό σχέδιο για τη μείωση εκπομπών ρύπων ως το 2040. Πολλοί υποστηρίζουν ότι σημαντικό ρόλο για να βάλει η ΕΕ «νερό στο κρασί» της ήταν και το λόμπινγκ της βιομηχανίας τροφίμων.

@bbcnews The additive Bovaer put into in cow’s food “does not pose any food safety issues”, experts say. #Bovaer #Milk #Food #Dairy #Butter #FoodSafety #HealthTok #Health #BBCNews ♬ original sound – BBC News

Η χημεία στη μάχη ενάντια στην κλιματική αλλαγή

Σε κάθε περίπτωση, οι αγελάδες διεθνώς βρίσκονται στο στόχαστρο για το μεθάνιο που απελευθερώνουν στην ατμόσφαιρα, και οι εταιρείες έχουν βαλθεί να ανακαλύπτουν πατέντες για να το μειώσουν.

Μία από αυτές είναι τα πρόσθετα στις ζωοτροφές, όπως το Βοvaer. Η συγκεκριμένη ουσία, η οποία έχει εγκριθεί για χρήση στην κτηνοτροφία από την ΕΕ, και από 55 χώρες συνολικά,  προστίθεται σε μικρές ποσότητες στην τροφή των βοοειδών. Καταστέλλει τα ένζυμα στο στομάχι των ζώων που παράγουν μεθάνιο κατά την πέψη, και σύμφωνα με την εταιρεία που το παράγει μπορεί να μειώσει τις εκπομπές μεθανίου από τις αγελάδες μεταξύ 35%-40%.

Το βρετανικό παράρτημα της Αrla, και  ιδιοκτήτης του μεγαλύτερου συνεταιρισμού γαλακτοκομικών στη Βρετανία, έχει ανακοινώσει ότι 30 αγροκτήματα θα προσθέσουν δοκιμαστικά το Βοvaer στην τροφή των αγελάδων και τα προϊόντα θα διατίθενται σε συνεργασία με συγκεκριμένες αλυσίδες σούπερ μάρκετ.

Ενώ το χημικό πρόσθετο Βοvaer – του οποίου η επιστημονική ονομασία είναι 3-NOP (3 Nιτρο-οξυ-προπανόλη) θεωρείται ασφαλές ως πρόσθετο σε ζωοτροφές σε εγκεκριμένες δόσεις, υπάρχουν ισχυρισμοί ότι μπορεί να είναι βλαπτικό, αν περάσει στο γάλα.

Γύρω από τη χρήση του Βοvaer έχει ξεσπάσει ένας ολόκληρος «πολιτιστικός πόλεμος». Θεωρίες συνομωσίας το συνδέουν με τον Μπιλ Γκέιτς, και  υποστηρίζουν ότι καταστρέφει το αναπαραγωγικό σύστημα των αντρών.  Ο δισεκατομμυριούχος ιδρυτής της Microsoft, πράγματι έχει επενδύσει στην Rumin8, μια εταιρεία κλιματικής τεχνολογίας στην Αυστραλία, που παράγει μια αντίστοιχη ουσία για τη μείωση του μεθανίου στις αγελάδες. Ωστόσο δεν έχει ουδεμία σχέση με το Βοvaer και την χρήση του στα γαλακτοκομικά στη Βρετανία.

Οι «κλιματικά έξυπνες» μπριζόλες

Παράλληλα με τις χημικές ουσίες που μειώνουν τις εκπομπές μεθανίου στις αγελάδες, βιομηχανίες κρέατος λανσάρουν προϊόντα με περιβαλλοντικούς ισχυρισμούς ότι είναι «φιλικά στο κλίμα» (climate friendly) ή «κλιματικά έξυπνα» (climate smart). Mεγαλες εταιρείες τροφίμων, όπως η αμερικάνικη Τyson Food, υποστηρίζουν ότι οι μπριζόλες τους προέρχονται από φάρμες με μειωμένες εκπομπές μεθανίου, μέσα από πρωτοποριακά οργανωμένες μεθόδους εκτροφής και βόσκησης. Επίσης χρησιμοποιούν αντισταθμιστικές μεθόδους – για παράδειγμα δενδροφυτεύσεις, για να πετύχουν μηδενικό ισοζύγιο ρύπων.

Μόνο που οι περιβαλλοντικές οργανώσεις αμφισβητούν τους παραπάνω ισχυρισμούς, κατηγορώντας τις βιομηχανίες κρέατος για «πράσινο ξέπλυμα». Το Σεπτέμβριο υποβλήθηκε μήνυση κατά της Τyson για παραπλάνηση των καταναλωτών, από περιβαλλοντικούς ακτιβιστές, ενώ αντίστοιχη μήνυση έχει κτατεθεί από την Εισαγγελία της Νέας Υόρκης κατά πολυεθνικής εταιρείας κρέατος με έδρα τη Βραζιλία.

Οι «κλιματικά έξυπνες» μπριζόλες έχουν φτάσει ως το Καζακστάν, μέσω της κρατικής εταιρείας «Kaz-beef», που εισήγαγε αγελάδες από την Βόρεια Ντακότα, και συνεργάζεται με την αμερικάνικη βιομηχανία Εco Balance.

Αγοραπωλησία ρύπων

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Inside Climate News, το αποκαλούμενο «κλιματικά έξυπνο» μοσχαρίσιο κρέας, παράγεται με βάση ένα μοντέλο «μονάδων ρύπων». Οι κτηνοτρόφοι στα βοσκοτόπια του Καζακστάν μετακινούν στρατηγικά τα ζώα έτσι ώστε να μη βοσκάνε πάνω από δυο φορές στο ίδιο σημείο, και να αναγεννάται η βλάστηση. Έτσι το χώμα «δεσμεύει» περισσότερες εκπομπές, αντισταθμίζοντας αυτές που εκπέμπονται από τις αγελάδες. Στο σύστημα «αγοραπωλησίας» ρύπων εμπλέκονται τρίτα μέρη, που δίνουν πιστοποιήσεις, και άλλες εταιρείες που μπορούν να χρησιμοποιήσουν τις «πιστωτικές μονάδες» για να μειώσουν το δικό τους ισοζύγιο εκπομπών.

Πρόκειται για ένα αμφιλεγόμενο πρόγραμμα, μεταξύ άλλων επειδή αμφισβητείται η αποτελεσματικότητα της μέτρησης ρύπων από τις εταιρείες πιστοποίησης.

Ξέπλυμα ή όχι, το σίγουρο είναι ότι όσο εντείνονται οι ανησυχίες για την κλιματική αλλαγή, τόσο  θα αυξάνονται οι ισχυρισμοί για «κλιματικά φιλικές» μπριζόλες, και οι επιστημονικές πατέντες για  αγελάδες που δεν ρεύονται μεθάνιο.

---