Politica 89.8
Το burnout είναι η μάστιγα της σύγχρονης εργασίας – Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί
Το burnout έχει γίνει εδώ και χρόνια η λέξη της εποχής, με πολλούς ανθρώπους να πιστεύουν ότι πρόκειται για ένα έντονο αίσθημα άγχους, στρες λόγω υπερφόρτωσης στη δουλειά. Η αλήθεια είναι, όμως, ότι η αποκαλούμενη«επαγγελματική εξουθένωση» μπορεί να μετατραπεί σε μια πιο σοβαρή κατάσταση, που υπερβαίνει κατά πολύ το απλό αίσθημα της κούρασης.
Ωστόσο, υπάρχουν προειδοποιητικά σημάδια του burnout, τα οποία αν αναγνωρίσουμε, μπορούμε να βρούμε τρόπους για να το αποφύγουμε ή και να θεραπευτούμε από αυτό.
Πρώτα απ’ όλα, τι είναι η επαγγελματική εξουθένωση; Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ορίζει το burnout ως ένα σύνδρομο που προκύπτει από το χρόνιο εργασιακό στρες, το οποίο δεν έχει αντιμετωπιστεί με επιτυχία. Αν και δεν κατατάσσεται στις ιατρικές καταστάσεις, χαρακτηρίζεται από τρεις διαστάσεις:
– Ακραία κόπωση που δεν υποχωρεί με την ξεκούραση.
– Έλλειψη κινήτρων και αίσθημα κυνισμού γύρω από τη δουλειά μας.
– Μειωμένη επαγγελματική αποτελεσματικότητα.
Σε μια έρευνα για την επαγγελματική εξουθένωση που διεξήγαγε η Deloitte, το 77% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι είχε βιώσει εξουθένωση στην τρέχουσα εργασία του.
Αν δεν αντιμετωπιστεί, η επαγγελματική εξουθένωση μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες, όχι μόνο στην καριέρα σας, αλλά και στη συνολική ποιότητα της ζωής σας.
Τι προκαλεί το burnout;
Η κατάσταση θεωρείται ότι είναι αποτέλεσμα της συσσωρευμένης ψυχικής και σωματικής πίεσης που προκαλείται από τις υπερβολικά πολλές απαιτήσεις στο χρόνο και την ενέργεια κάποιου.
Δεν υπάρχει κάποιο κοινό όριο πάνω από το οποίο κάθε άτομο θα «καεί» – πρόκειται μάλλον για ένα ατομικό ζήτημα, καθώς ο καθένας αντιλαμβάνεται και αντιδρά στα γεγονότα της ζωής με διαφορετικό τρόπο.
Ως πρόδρομοι παράγοντες της επαγγελματικής εξουθένωσης, πάντως, έχουν αναγνωριστεί τα εξής:
Έλλειψη ελέγχου του φόρτου εργασίας
Ο μεγάλος φόρτος εργασίας αποτελεί προφανή προϋπόθεση για την επαγγελματική εξουθένωση. Ωστόσο, δεν είναι απλώς η πολλή δουλειά που… «τρώει τον αφέντη» και μας οδηγεί στο σημείο του burnout – είναι το αίσθημα αδυναμίας που συνοδεύει τη συνειδητοποίηση πως δεν είμαστε εξοπλισμένοι για να αντιμετωπίσουμε το φορτίο, για λόγους που δεν ελέγχονται από εμάς.
Αυτό συμβαίνει σε οργανισμούς και εταιρείς που διαιωνίζουν μια νοοτροπία «είμαστε πάντα σε κρίση» ή σε εκείνους που έχουν συνειδητά μειώσει τη δραστηριότητά τους και περιμένουν από τους εργαζόμενους να αναλάβουν όλο και περισσότερα καθήκοντα.
Δεν υπάρχει αίσθηση ανταμοιβής
Το συναίσθημα «κάνε αυτό που αγαπάς και δεν θα το νιώθεις σαν δουλειά» είναι αληθινό. Εργαζόμαστε για πολλούς λόγους πέρα από το μηνιαίο μισθό, αλλά η πολλή δουλειά για πολύ μικρή αμοιβή είναι μια σίγουρη συνταγή για επαγγελματική εξουθένωση.
Το ίδιο ισχύει και για την έλλειψη οποιασδήποτε άλλης αναγνώρισης ή εκτίμησης της συμβολής κάποιου στην εργασία του, η οποία οδηγεί σε αισθήματα δυσαρέσκειας.
Τοξικό εργασιακό περιβάλλον
Η τοξικότητα είναι ένας ευρύς όρος, αλλά συνδέεται συχνότερα με τις διαπροσωπικές σχέσεις.
Η εργασία καταλαμβάνει σημαντικό μέρος του χρόνου μας και συνδέεται στενά με την αίσθηση της προσωπικής μας ταυτότητας.
Επομένως, το να περνάμε το ένα τρίτο της ημέρας με ανθρώπους και καταστάσεις που προκαλούν αρνητικά συναισθήματα θα επιβαρύνει την ψυχική μας υγεία, επηρεάζοντας επίσης την ικανότητά μας να αντιμετωπίζουμε τις καθημερινές δυσκολίες της εργασίας.
Δεν υπάρχει χρόνος για «κάψιμο»
Πώς μπορείτε να αποφύγετε, λοιπόν, την επαγγελματική εξουθένωση;
Η αναγνώριση των προειδοποιητικών σημαδιών είναι το πρώτο βήμα. Αφού το κάνετε αυτό, ακολουθεί ένας κατάλογος με σημεία δράσης:
– Να είστε αποφασιστικοί στη διαχείριση του φόρτου εργασίας σας. Αναγνωρίστε και δουλέψτε πάνω στις δικές σας αδυναμίες (αναβλητικότητα; έλλειψη προγραμματισμού;) και πείτε όχι όταν χρειάζεται.
– Κάντε τακτικά διαλείμματα: μικρά κατά τη διάρκεια της εργάσιμης ημέρας και μεγαλύτερα με τη μορφή διακοπών εκτός δικτύου, όπου αποσυνδέεστε εντελώς από τη δουλειά.
– Ζήστε μια ζωή εκτός γραφείου: διατηρήστε το χόμπι σας, ασχοληθείτε με ένα άθλημα, απολαύστε το ότι υπάρχετε, αντί του «κάνω κάτι» συνέχεια.
– Τέλος, να είστε σίγουροι ότι δεν αποτελεί προσωπική αποτυχία αν διαπιστώσετε ότι δεν αισθάνεστε καλά σε μια συγκεκριμένη εργασιακή κατάσταση. Αναβαθμίστε τις δεξιότητές σας, εφόσον χρειάζεται, και κυνηγήστε την ευκαιρία που θα σας ικανοποιήσει, τόσο σε επαγγελματικό όσο και σε προσωπικό επίπεδο.
