Τετραήμερη εργασία ως αντιστάθμισμα στις απλήρωτες υπερωρίες
Κώστας Παπαδής
Απασχόληση πέραν του κανονικού ωραρίου, υπερωρίες που δεν αμείβονται και εντατικοποίηση, κυριαρχούν στην αγορά εργασία – σε ο, τι αφορά το χρόνο απασχόλησης – λίγες ημέρες πριν την επίσημη ανακοίνωση του νομοσχεδίου της κυβέρνησης με το οποίο επιχειρείται περεταίρω ελαστικοποίηση των ωραρίων απασχόλησης.
Το 52 % των εργαζόμενων εργάζεται παραπάνω από το κανονικό ωράριο σε εβδομαδιαία βάση ενώ, παράλληλα, το 40 % των εργαζόμενων που απασχολείται υπερωριακά δηλώνει ότι δεν αμείβεται για τις υπερωρίες του. Την ίδια ώρα το 75% των εργαζομένων σημειώνει ότι προτιμά την πληρωμή των υπερωριών τους αντί τη χορήγησης ισόποσης αδείας.
Το αρνητικό αποτύπωμα της αγοράς εργασίας ως προς τα ωράρια και τις υπερωρίες καταγράφεται σε έρευνα της ALCO για λογαριασμό της ΓΣΕΕ που διεξήχθη τις τελευταίες ημέρες του Μαρτίου και αποτελεί συγκριτική αποτίμηση δεικτών κλίματος αναφορικά με την εξέλιξη των αμοιβών, την ασφάλεια της θέσης εργασίας τους, τον χρόνο εργασίας και την πληρωμή της υπερεργασίας. Τα αποτελέσματα της έρευνας – σε σύγκριση να ανάλογη έρευνα του προηγούμενου Ιανουάριου – καταγράφουν αρνητικές εργασιακές επιπτώσεις στην εντατικοποίηση, τον χρόνο εργασίας καθώς και τις απλήρωτες υπερωρίες στους εργαζόμενους ιδιωτικού τομέα.
Η δημοσιοποίηση της έρευνας έγινε – ενόψει της έλευσης του νομοσχεδίου του υπουργείου Εργασίας – με το οποίο δίδεται η δυνατότητα αύξησης των ωρών εργασίας κατά δύο ώστε να φτάσουν τις 10 ώρες ημερησίως και ως αντιστάθμισμα για την επιστροφή των επιπλέον ωρών απασχόλησης, που πραγματοποίησε σε περιόδους παραγωγικής αιχμής, να δίδεται – σε άλλη χρονική περίοδο – αντιστοίχως μειωμένο ωράριο ή να παρέχονται αντίστοιχες ημέρες αδείας ή ακόμη και τετραήμερη εβδομάδα εργασίας.
Το εν λόγω νομοσχέδιο, το οποίο πρόκειται να έλθει στη Βουλή προς ψήφιση αμέσως μετά τις εορτές του Πάσχα, συγκεντρώνει τις αντιδράσεων των κομμάτων της αντιπολίτευσης, όπως και από των μεγάλων συνδικαλιστικών οργανώσεων.
Η έρευνα
Η έρευνα της ΓΣΕΕ αποτυπώνει την ένταση της παραβατικότητας που επικρατεί στην αγορά εργασίας σε σχέση με την εντατικοποίηση της εργασίας, την έκταση της υπερεργασίας καθώς και την έκταση των απλήρωτων υπερωριών στους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα. Σύμφωνα με τα ευρήματά της:
Το 52% των εργαζομένων, αναφέρει ότι εργάζεται παραπάνω από το κανονικό ωράριό τους σε εβδομαδιαία βάση. Από αυτούς το 25% δηλώνει ότι εργάζεται παραπάνω από 1-3 ώρες, το 17% εργάζεται παραπάνω από 4-6 ώρες, το 4% παραπάνω από 7-8 ώρες και το 6% πάνω από 9 ώρες και πάνω.
Το 40% των εργαζομένων που εργάζεται υπερωριακά, δηλώνει ότι δεν αμείβεται για τις υπερωρίες του. Από αυτούς που δεν αμείβονται για τις υπερωρίες, το 52% απασχολούνται με πλήρη απασχόληση και το 24% με καθεστώς μερικής απασχόλησης.
Τέλος, αναφορικά με τις εναλλακτικούς τρόπους «πληρωμής» των υπερωριών που προσφέρει το νομοσχέδιο, ενδεικτικό είναι τι εύρημα της έρευνας σύμφωνα με το οποίο το 73% των εργαζομένων προτιμά να πληρώνεται τις υπερωρίες αντί να λαμβάνουν άδεια ή ρεπό.