Σύνοδος Κορυφής : Τι προβλέπει η συμφωνία των 27 – Τα παζάρια, οι εντάσεις και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις

Ικανοποιημένοι εμφανίστηκαν οι ηγέτες της ΕΕ, στις δηλώσεις τους μετά το πέρας των πολυήμερων εργασιών της Συνόδου Κορυφής, και την επίτευξη συμφωνίας για τον τρόπο χορήγησης της χρηματοδότησης για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας, ύστερα από πέντε ημέρες σκληρών διαπραγματεύσεων, εντάσεων, προτάσεων και αντιπροτάσεων.

Η συμφωνία επιτεύχθηκε επί της νέας πρότασης που κατατέθηκε από τον Πρόεδρο Σαρλ Μισέλ για το Ταμείο Ανάκαμψης ύψους 750 δισ. ευρώ, ποσό που θα αντληθεί με την έκδοση κοινού ευρωπαϊκού χρέους και θα εγγραφεί στο προσεχές Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ (2021-2027), ύψους 1,074 τρισ. ευρώ.

Στην τελική πρόταση ψαλιδίζεται στα 390 δισ. ευρώ το ποσό για επιχορηγήσεις και αυξάνεται στα 360 δισ. ευρώ το ποσό που θα διατίθεται μέσω δανείων. Πρόκειται, δηλαδή, για μια αλλαγή από τα 500 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 250 δισ. ευρώ σε δάνεια, που είχε αρχικά προταθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Γεγονός που επιβεβαιώνει ότι οι «σκληροί» της ΕΕ βγήκαν κερδισμένοι.

Σε ότι αφορά στην Ελλάδα, η χώρα μας χάνει 2-2,5 δισ από τις επιδοτήσεις. Ωστόσο, συγκριτικά με τις γενικότερες μειώσεις, η Αθήνα βρίσκεται σε καλό επίπεδο. Η Ελλάδα εξασφάλισε ένα πακέτο ύψους 72 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό περιλαμβάνει τόσο τους πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης όσο και από το Πολυετές Πρόγραμμα. Από το ποσό αυτό, τα 32 δισ. προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης. Τα 19 δισ. είναι επιχορήγηση ενώ τα υπόλοιπα δανεικά, που θα πρέπει να επιστραφούν στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό.

Διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και φρένο έκτακτης ανάγκης

Αναφορικά με το Ταμείο Ανάκαμψης, κάθε χώρα θα πρέπει να καταθέσει ένα συγκεκριμένο σχέδιο ανάκαμψης όπως ονομάζεται όπου θα περιγράφει τι επενδύσεις θα γίνουν σε επίπεδο πράσινης ενέργειας και σε επίπεδο ψηφιοποίησης της οικονομίας.

Παράλληλα, θα πρέπει να εφαρμοστούν διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα περιγράφονται στις εξάμηνες συστάσεις που κάνει η Κομισιόν προς τα κράτη – μέλη.

Ο Βορράς πήρε την εποπτεία, εφόσον θα μπορεί να παρέμβει και να μπλοκάρει, την χρηματοδότηση προς μια χώρα, σε περίπτωση που δεν ακολουθούνται οι μεταρρυθμίσεις, όπως αναφέρει το MEGA.

Η συμφωνία

Πιο αναλυτικά για να υποστηριχθεί η ευρωπαϊκή οικονομία, που αντιμετωπίζει ιστορική ύφεση, το σχέδιο προβλέπει πακέτο 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, τα οποία θα αποτελέσουν αντικείμενο δανεισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις αγορές. Το πακέτο αποτελείται από 390 δισεκατομμύρια ευρώ επιχορηγήσεων, οι οποίες θα χορηγηθούν στα περισσότερο πληγέντα από την πανδημία κράτη. Θα πρόκειται για κοινό ευρωπαϊκό χρέος που θα αποπληρωθεί από τους 27.

Πέραν των επιχορηγήσεων, 360 δισεκατομμύρια ευρώ θα είναι διαθέσιμα στις ευρωπαϊκές χώρες για δανεισμό. Αυτά τα ποσά θα αποπληρωθούν από τις χώρες που θα δανεισθούν.

Το σχέδιο ανάκαμψης θα συνδεθεί με τον μακροπρόθεσμο ευρωπαϊκό προϋπολογισμό (2021-2027) ύψους 1.074 δισεκατομμυρίων ευρώ (154 δισεκατομμύρια ανά έτος).

Στην  τελική πρόταση πάντως ψαλιδίζεται στα 390 δισ. ευρώ το ποσό για επιχορηγήσεις και αυξάνεται στα 360 δισ. ευρώ το ποσό που θα διατίθεται μέσω δανείων. Το συνολικό ποσό του Ταμείου Ανάκαμψης παραμένει στα 750 δισ. ευρώ.

Η ισχύς του Ταμείου θα είναι τριετής. Το βασικό εργαλείο του Ταμείου (Recovery and Resilience Faciility) αυξάνεται από τα 625 στα 672,5 δισ. ευρώ, ενώ αντίθετα το React EU μειώνεται στα 47,5 δισ. ευρώ.

Παράλληλα, δραστική μείωση προβλέπεται για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, από τα 32,5 στα 10 δισ. ευρώ, ενώ μειώνονται περαιτέρω οι πόροι για το InvestEU, την αγροτική ανάπτυξη, την πολιτική γειτονίας και περιφερειακής αρωγής.

Αναλυτικά τα ποσά διαμορφώνονται ως εξής:

♦ Recovery and Resilience Facility (RRF) 672,5 δισ εκ των οποίων 360 δισ. δάνεια και 312,5 δισ. επιχορηγήσεις
• Συμπλήρωμα συνοχής: 47,5 δισ.

♦ Horizon Europe: 5 δισ.

♦ InvestEU: 2,1 δισ.

♦ Αγροτική Ανάπτυξη: 7,5 δισ.

♦ Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (JTF): 10 δισ.

♦ RescEU: 1,9 δισ.

♦ NDICI: 3,5 δισ.

Σύνολο: 750 δισ.

Ο ευρωπαϊκός προϋπολογισμός παραμένει στα 1,074 τρισ. ευρώ, με 5 δισ. ευρώ εκτός οροφής για το Αποθεματικό Ταμείο του Brexit. Ωστόσο, οι επιστροφές εισφορών (rebates) για τους «φειδωλούς» αυξάνονται σημαντικά. Ενδεικτικά, από 1,576 δισ. σε 1,921 δισ. για την Ολλανδία και από 237 σε 565 εκατ. για την Αυστρία.

Δείτε εδώ το κείμενο της συμφωνίας των 27 της ΕΕ

Μητσοτάκης: Επιστρέφουμε στην Ελλάδα με ένα πακέτο άνω των 70 δισ.

«Η Ελλάδα για πρώτη φορά αποκτά πρόσβαση σε τόσο φιλόδοξα χρηματοδοτικά εργαλεία. Επιστρέφουμε στην Αθήνα με ένα συνολικό πακέτο το οποίο ξεπερνάει τα 70 δισ. ευρώ, ένα μέγεθος πρωτοφανές για τη χώρα μας», τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, σε συνέντευξη Τύπου, μετά την επίτευξη συμφωνίας για το σχέδιο ανάκαμψης, στη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ

Ο Πρωθυπουργός έκανε λόγο για μια ιστορική συμφωνία, που δίνει στις Ευρωπαϊκές χώρες και στην χώρα μας σημαντικότατους πόρους.

Μια συμφωνία που όπως είπε δίνει την αφορμή και την ευκαιρία ώστε οι χώρες να δώσουν βάση στην πράσινη οικονομία και άλλους τομείς και αποτελεί μια παρακαταθήκη για το μέλλον.

«Η Ευρώπη ακούει τη βοή των επικείμενων γεγονότων και έδειξε ότι μπορεί να αρθεί στο ύψος των περιστάσεων», είπε  και αναφέρθηκε στη διαδικασία των διαπραγματεύσεων που προηγήθηκε τις περασμένες μέρες στις εργασίες της Συνόδου Κορυφής, κάνοντας λόγο για «αμοιβαίες υποχωρήσεις και συμβιβασμούς» ενώ τόνισε ότι η Ελλάδα ανέκτησε την αξιοπιστία της, καθώς «συμμετείχε ενεργά σε όλες τις διαπραγματεύσεις που έγιναν».

Ο πρωθυπουργός τόνισε πως ήταν γνωστό από την αρχή ότι όλοι έπρεπε να κάνουν συμβιβασμό. Όπως είπε κόπηκαν προγράμματα που ήταν να επιδοτηθούν αφού τελικά η συμφωνία για τις επιδοτήσεις είναι για 390 δισ. ευρώ και όχι τελικά 500 δισ.

Όπως ανέφερε είναι ένα πολύ σημαντικό χρηματοδοτικό εργαλείο κάτι που θα επιδιώξει να χρησιμοποιηθεί στην Ελλάδα με τη μεγαλύτερη δυνατή συναίνεση.

Γρίφος οι μεταρρυθμίσεις

Σχετικά με τους όρους που συνοδεύουν αυτή τη χρηματοδότηση, ανέφερε πως είναι ίδιοι με αυτούς που είχαν περιγραφεί από την αρχή, και καμία χώρα δεν μπορεί να βάλει βέτο και να την μπλοκάρει.

Γρίφος ωστόσο παραμένει το είδος των μεταρρυθμίσεων, στις οποίες καλείται να προχωρήσει η κυβέρνηση. Σύμφωνα με τον κ. Μητσοτάκη, δεν πρέπει να τις συγχέουμε με δημοσιονομικά μέτρα.

Ο πρωθυπουργός, διεμήνυσε επίσης  ότι «δεν έχουμε πρόθεση να ξοδέψουμε τα χρήματα με την ανεμελιά του νεόπλουτου. Θα επενδύσουμε τα χρήματα αυτά προς όφελος όλων των Ελλήνων».

Η διαπραγμάτευση

Οι ευρωπαίοι ηγέτες κατέληξαν σε συμφωνία επί σχεδίου υποστήριξης των οικονομιών τους που πλήττονται από την κρίση του κορονοϊού, βασισμένο για πρώτη φορά στο κοινό χρέος, έπειτα από τετραήμερες μαραθώνιες διαπραγματεύσεις υψηλής έντασης στις Βρυξέλλες.

Το πακέτο, συνολικού ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, συμφωνήθηκε έπειτα από έντονες διαπραγματεύσεις κατά την διάρκεια των οποίων ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν χτύπησε οργισμένος την γροθιά του στο τραπέζι, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας απείλησε με βέτο, ενώ Χάγη και Βιένη αντιστάθηκαν επί μακρόν σε ένα σχέδιο υπερβολικά γενναιόδωρο για τα γούστα τους.

«Εγινε ένα σημαντικό βήμα», δήλωσε ο Εμανουέλ Μακρόν κατά την διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου που έδωσε μαζί με την καγκελάριο της Γερμανίας Αγγελα Μέρκελ μετά την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων.

Ο πρωθυπουργός της Ισπανίας Πέδρο Σάντσεθ έκανε λόγο για μία «μεγάλη συμφωνία για την Ευρώπη» χαρακτηρίζοντάς την «πραγματικό Σχέδιο Μάρσαλ».

«Οι διαπραγματεύσεις ήταν δύσκολες και σε κάποιες στιγμές πολύ δύσκολες για όλους τους Ευρωπαίους», δήλωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, διευθυντής ορχήστρας της συνόδου κορυφής, που διήρκεσε περισσότερες από 90 ώρες.

Η ευρωπαϊκή σύνοδος κορυφής δεν έσπασε για 25 μόλις λεπτά, το ρεκόρ της συνόδου της Νίκαιας του 2000 με θέμα τις μεταρρυθμίσεις των ευρωπαϊκών θεσμών. Εκείνη η σύνοδος είχε διαρκέσει 92 ώρες. Ο ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε προσφέρθηκε να παρατείνει την τοποθέτησή του κατά την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων σήμερα νωρίς το πρωί για να ξεπεραστεί το ρεκόρ της Νίκαιας.

Η εκδοση κοινού χρέους

Η έκδοση κοινού χρέους, γεγονός πρωτοφανές που σπάει ένα από τα ταμπού της Ενωσης, στηρίζεται σε γαλλογερμανική πρόταση, που προκάλεσε την λυσσώδη αντίσταση τεσσάρων χωρών, της Ολλανδίας, της Αυστρίας, της Δανίας και της Σουηδίας, στις οποίες προστέθηκε στην συνέχεια η Φινλανδία.

Ο πρωθυπουργός της Ολλανδίας Μάρκ Ρούτε επέμεινε στο τέλος των διαπραγματεύσεων ότι η κοινή δανειοδότηση δεν αποτελεί απαρχή της «Ενωσης των μεταφορών», εννοώντας την διαρκή μεταφορά του πλούτου του ευρωπαϊκού Βορρά προς τον Νότο, κάτι για το οποίο είχε προειδοποιήσει από την έναρξη των διαπραγματεύσεων.

«Πρόκειται για μία επιχείρηση ad hoc, η αναγκαιότητα της οποίας είναι προφανής δεδομένης της κατάστασης», δήλωσε στους δημοσιογράφους.

Κράτος δικαίου

Για να ξεπερασθεί η αντίσταση των «5», ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ χρειάσθηκε να αναθεωρήσει την αρχική του πρόταση και να τους δώσει κίνητρα.

Κυρίως αναθεωρώντας προς τα κάτω το πακέτο των 500 δισεκατομμυρίων σε επιχορηγήσεις, όπως ήταν η αρχική γαλλογερμανική πρόταση. Αλλά επίσης αυξάνοντας τις επιστροφές προς τις χώρες αυτές , που θεωρούν ότι η συνεισφορά τους στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό είναι δυσανάλογα μεγάλη. Οι επιστροφές της Γερμανίας παρέμειναν σταθερές.

«Για πρώτη φορά στην ευρωπαϊκή ιστορία, ο προϋπολογισμός συνδέεται με κλιματικούς στόχους, για πρώτη φορά ο σεβασμός του κράτους δικαίου αναγορεύεται σε προϋπόθεση για την χορήγηση πόρων», δήλωσε επίσης ο Σαρλ Μισέλ.

Η σύνδεση αυτή ανάμεσα στην χορήγηση πόρων και τον σεβασμό του κράτους δικαίου γίνεται βάσει πρότασης της Κομισιόν και θα επιτρέπει «την λήψη μέτρων με ειδική πλειοψηφία σε περίπτωση παραβιάσεων», διευκρίνισε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

Η θέσπιση αυτών των προϋποθέσεων συνάντησε κατά τις διαπραγματεύσεις την αντίσταση της Πολωνίας και της Ουγγαρίας, χωρών που βρίσκονται στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για παραβιάσεις του κράτους δικαίου και των ευρωπαϊκών αρχών.

Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπάν απείλησε με βέτο κατά την διάρκεια των διαπραγματεύσεων και ζήτησε τον τερματισμό της διαδικασίας του άρθρου 7 κατά της χώρας του, η οποία θεωρητικά μπορεί να καταλήξει σε επιβολή κυρώσεων.

Μισέλ: Πρώτη φορά ο προϋπολογισμός συνδέεται με τους στόχους για το κλίμα

Οι ηγέτες των κρατών μελών της ΕΕ αποφάσισαν για πρώτη φορά να συνδέσουν τη χορήγηση ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων με τον σεβασμό των δημοκρατικών αξιών στην συμφωνία που υιοθετήθηκε σήμερα στην σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών όσον αφορά τα μέτρα για την επανεκκίνηση της ευρωπαϊκής οικονομίας μετά την κρίση με την COVID-19, ανακοίνωσε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ.

«Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της Ευρώπης που ο προϋπολογισμός συνδέεται με τους στόχους για το κλίμα και τον σεβασμό του κράτους δικαίου για τη χορήγηση χρηματοδότησης», δήλωσε στην συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στις Βρυξέλλες.

«Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε ένα εργαλείο για να ληφθούν μέτρα με ενισχυμένη πλειοψηφία στην περίπτωση παραβίασης του κράτους δικαίου», διευκρίνισε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.

«Ελήφθη μια πολύ σαφής δέσμευση για να προστατευθούν τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ και να ελεγχθούν πιο αυστηρά τα ευρωπαϊκά κονδύλια», πρόσθεσε.

Με πληροφορίες ΑΠΕ-ΜΠΕ

---