Στεγαστική κρίση: Είδος προς εξαφάνιση τα ενοίκια των 600 ευρώ για οικογενειακή κατοικία

Η είδηση από το Ηράκλειο της Κρήτης, με τις ουρές έξω από το διαμέρισμα που ενοικιαζόταν για 400 ευρώ, έγινε viral, αποτυπώνοντας τις εκρηκτικές διαστάσεις που έχει λάβει η στεγαστική κρίση στην Ελλάδα. Ο σπιτονοικοκύρης που ζητούσε λογικό μίσθωμα είναι η εξαίρεση  στον κανόνα, που θέλει τα ενοίκια για οικογενειακή κατοικία να κοστίζουν σχεδόν όσο ένας μισθός.

Σε μια χώρα όπου ένας στους δύο εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα έχει μισθό κάτω από 1000 ευρώ μικτά (820 καθαρά) και οι επτά στους δέκα κάτω από 1200 (950 καθαρά), θεωρείται ευκαιρία να βρεις διαμέρισμα ακόμα και με 600 ευρώ.

Έρευνα ενοικίων

Η νέα έρευνα του Πανελλαδικού Δικτύου E-Real Estates για τις τιμές και τη διαθεσιμότητα των ενοικιαζόμενων ακινήτων στην Αττική είναι αποκαλυπτική, όσο και αποκαρδιωτική: Στο κέντρο της Αθήνας μόλις το 6,4% των διαθέσιμων προς μίσθωση ακινήτων, που είναι κατάλληλα για οικογένεια (80-100 τ.μ. με δύο υπνοδωμάτια, άνω του 1ου ορόφου) ενοικιάζονται ως 600 ευρώ.

Στον Πειραιά η διαθεσιμότητα είναι ακόμα πιο χαμηλή, στο 4,2%. Φυσικά στα βόρεια και στα νότια προάστια της Αττικής, το νοίκι των 600 ευρώ είναι ανέκδοτο, με τις διαθεσιμότητες να είναι πρακτικά ανύπαρκτες (0,22% και 0,55% αντίστοιχα).

Λίγο πιο τυχεροί είναι όσοι ψάχνουν διαμέρισμα ως 600 ευρώ στα δυτικά προάστια, αλλά και πάλι θα δυσκολευθούν αρκετά αφού και εκεί οι διαθεσιμότητες δεν ξεπερνάνε το 15%.

Διαμερίσματα… μισού αιώνα

Όσοι πάλι καταφέρουν να βρουν διαμέρισμα με τιμή που μπορεί να αντέξει ο οικογενειακός προϋπολογισμός, θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι να ζήσουν σε ένα αρκετά παλιό σπίτι, με πιθανές αβαρίες. Το 90% των διαθέσιμων προς μίσθωση κατοικιών στο κέντρο της Αθήνας, που πληρούν τα παραπάνω δυσεύρετα χαρακτηριστικά, είναι χτισμένες πριν το 1980, είναι δηλαδή τουλάχιστον 44 ετών. Μάλιστα στον σχετικό πίνακα που παραθέτει το Δίκτυο Ε-Real Estates, με περιοχές της Αθήνας όπως τα Πατήσια, η Κυψέλη, ο Κολωνός, τα περισσότερα παραδείγματα αφορούν κατοικίες που χτίστηκαν τις δεκαετίες του ’60 και του ’70.

Στα δυτικά προάστια η χρονολογία κατασκευής είναι σχετικά πιο πρόσφατη, αλλά και πάλι ξεπερνάει τα 40 έτη.

Παρακαλάνε για ενοίκιο 600 ευρώ

«Ξέρουμε ότι οι τιμές είναι σε υψηλά επίπεδα, τα διαθέσιμα ακίνητα είναι λιγοστά και η ζήτηση είναι μεγάλη, αλλά παρακαλώ πολύ ενημερώστε μας αν υπάρξει μια ευκαιρία». Με αυτή την έκκληση πλησιάζουν οι ενδιαφέρομνοι ενοικιαστές τα μεσιτικά γραφεία, όπως ενημερώνει η μελέτη του Πανελλαδικού Δικτύου.

Η «ευκαιρία» είναι διαμέρισμα με ενοίκιο 550-600 ευρώ το μήνα, με δύο υπνοδωμάτια, και αν γίνεται να μην είναι ισόγειο, ώστε να έχει μπαλκόνι.

Βεβαίως, το κατά πόσο είναι ευκαιρία ένα διαμέρισμα που απορροφά από το 50% ως το 75% ενός μέσου μισθού είναι ένα άλλο ερώτημα. Στην καλύτερη περίπτωση που μπαίνουν δύο μισθοί στο σπίτι, αυτό σημαίνει ότι τα έξοδα στέγασης, μαζί με τα κοινόχρηστα και τους πάγιους λογαριασμούς, τη θέρμανση κ.λπ., ξεπερνάνε το 50% του οικογενειακού προϋπολογισμού.

Με δεδομένο ότι η Εurostat oρίζει την «υπερβολική στεγαστική επιβάρυνση» στο 40% του διαθέσιμου εισοδήματος, αυτό σημαίνει ότι η πλειονότητα των νοικοκυριών που νοικιάζουν σπίτι κυριολεκτικά πνίγονται από το βάρος των στεγαστικών εξόδων.

Άλλωστε, είναι πλέον γνωστές οι αρνητικές πρωτιές της Ελλάδας στο κόστος στέγασης:  Είμαστε η χώρα με το μεγαλύτερο ποσοστό πληθυσμού που υποφέρει από υπερβολικά έξοδα στέγασης (31% στα αστικά κέντρα, έναντι 10% στο μέσο όρο της ΕΕ), ενώ για τους ενοικιαστές τα ποσοστά αυτά προσεγγίζουν το 80%.

Επίσης είμαστε η χώρα με το υψηλότερο ποσοστό κόστους στέγασης σε αναλογία με το εισόδημα, πληρώνοντας κατά μέσο όρο το 35,2% του διαθέσιμου εισοδήματος μόνο για ενοίκια/στεγαστικά δάνεια και λογαριασμούς κοινής οφέλειας, έναντι 19,7% του μέσου όρου της ΕΕ.

Τέλος, τα ελληνικά νοικοκυριά αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες να αντεπεξέλθουν στα στεγαστικά έξοδα, με σχεδόν το ένα στα δύο να έχει καθυστερήσεις πληρωμών.

Μείωση διαθεσιμότητας

Σύμφωνα με την έρευνα του Δικτύου για την Αττική, τα τελευταία πέντε χρόνια καταγράφεται αύξηση των ζητούμενων μισθωμάτων που αγγίζει ακόμη και το 50%. Αντίστοιχα, η διαθεσιμότητα κατοικιών με «οικονομικό» μίσθωμα, μειώνεται ραγδαία.

Συγκεκριμένα, στο κέντρο της Αθήνας η διαθεσιμότητα οικονομικών οικογενειακών κατοικιών σύμφωνα με τις αναρτημένες αγγελίες ακινήτων σε ιστοσελίδες, καταγράφει μείωση κατά 13,59 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2022 – από σχεδόν 20% σε 6,37%.

Η πιο δραματική μείωση διαθεσιμότητας παρατηρείται στον Πειραιά. Το 2022 πάνω από το 35% των διαθέσιμων προς ενοικίαση οικογενειακών κατοικιών είχε ζητούμενο μίσθωμα ως 600 ευρώ, ενώ σήμερα το ποσοστό αυτό έχει μειωθεί στο 4,2%.  Ο Πειραιάς είναι άλλωστε η περιοχή με τις υψηλότερες αυξήσεις τόσο στα ενοίκια, αλλά και στις τιμές ακινήτων, που προσεγγίζουν σε ένα χρόνο το 10% και 28% αντίστοιχα.

Κέντρο Αθήνας

Μόλις το 6,37% των διαθέσιμων προς μίσθωση ακινήτων κατάλληλα για οικογένειες έχουν ζητούμενο μίσθωμα έως 600€ στις περιοχές του κέντρου της Αθήνας. Οι ενδιαφερόμενοι που θα επιλέξουν να αναζητήσουν οικογενειακή κατοικία στις περιοχές του κέντρου της Αθήνας, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι το περίπου το 90% των διαθέσιμων προς μίσθωση κατοικιών είναι κατασκευής έως το 1980, δηλαδή τουλάχιστον 44ετών. Παράλληλα, ανάλογα με τη περιοχή του κέντρου, η κατοικία μπορεί να είναι μερικώς, ολικώς ή/και μη ανακαινισμένη.

Σύμφωνα με τον παραπάνω πίνακα, καταγράφεται ραγδαία μείωση της διαθεσιμότητας κατοικιών (80-110τμ, άνω του 1ου ορόφου) με ζητούμενο μίσθωμα έως 600€, ακόμη και στις άλλοτε οικονομικές περιοχές.

Συγκεκριμένα, στην περιοχή Θυμαράκια, το 2023, το ποσοστό διαθεσιμότητας κατοικιών με ζητούμενο μίσθωμα έως 600€ ήταν 85%, σήμερα δεν ξεπερνά το 20%. Η ίδια εικόνα καταγράφεται και στις περιοχές όπως, ο Άγιος Ελευθέριος, Πλατεία Αττικής, Πλατεία Αμερικής και στη Κυψέλη. Οι περιοχές του κέντρου που καταγράφουν τη μεγαλύτερη διαθεσιμότητα οικονομικών κατοικιών είναι τα Πατήσια, ο Άγιος Παντελεήμονας και τα Σεπόλια.

Δυτικά Προάστια

Μόλις το 15,8% των διαθέσιμων προς μίσθωση ακινήτων κατάλληλα για οικογένειες έχουν ζητούμενο μίσθωμα έως 600€ στις περιοχές των Δυτικών Προαστίων. Οι ενδιαφερόμενοι που θα επιλέξουν να αναζητήσουν οικογενειακή κατοικία στις περιοχές των Δυτικών Προαστίων, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι το 55% των διαθέσιμων προς μίσθωση κατοικιών είναι κατασκευής έως το 1980. Παράλληλα, ανάλογα με τη περιοχή των Δυτικών Προαστίων, η κατοικία μπορεί να είναι μερικώς, ολικώς ή/και μη ανακαινισμένη.

Οι περιοχές των Δυτικών Προαστίων που καταγράφουν τη μεγαλύτερη διαθεσιμότητα οικονομικών κατοικιών είναι το Περιστέρι, οι Άγιοι Ανάργυροι η Αγία Βαρβάρα και το Ίλιον.  Ακολουθούν με μικρή διαθεσιμότητα, η Νέα Ιωνία, η Πετρούπολη και το Χαϊδάρι, ενώ θα πρέπει να τονίσουμε ότι η διαθεσιμότητα των προς μίσθωση ακινήτων στις περιοχές των Δυτικών Προαστίων καταγράφεται περιορισμένη σε σχέση με τα υπόλοιπα προάστια της Αττικής.

Υπόλοιπο Αττικής

Μόλις το 11% των διαθέσιμων προς μίσθωση ακινήτων κατάλληλα για οικογένειες έχουν ζητούμενο μίσθωμα έως 600€ στις περιοχές του Υπολοίπου Αττικής.

Οι ενδιαφερόμενοι που θα επιλέξουν να αναζητήσουν οικογενειακή κατοικία στις περιοχές των του Υπολοίπου Αττικής, θα πρέπει να γνωρίζουν ότι το 65,2% των διαθέσιμων προς μίσθωση κατοικιών είναι κατασκευής μετά το 1990, ενώ το 25% είναι κατασκευής μετά το 2000.

Οι περιοχές του Υπολοίπου της Αττικής που καταγράφουν τη μεγαλύτερη διαθεσιμότητα οικονομικών κατοικιών είναι τα Μέγαρα και οριακά η Κερατέα. Η Ανάβυσσος και το Πόρτο Ράφτη καταγράφουν μηδενική διαθεσιμότητα. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι η διαθεσιμότητα των προς μίσθωση ακινήτων στις περιοχές του Υπολοίπου Αττικής μετά την πανδημία του κορωνοϊού καταγράφεται περιορισμένησε σχέση με τα υπόλοιπα προάστια της Αττικής σε ακίνητα 80-110τμ.

---