Σε τεντωμένο σκοινί η οικονομία – Μέτρα 30 δισ. για να κλείσουν οι πληγές

Με τα αναθεωρημένα στοιχεία ανα χείρας το οικονομικό επιτελείο οδεύει στην κατάθεση του προϋπολογισμού την Παρασκευή. Μετά το νέο lockdown η ύφεση τείνει σε διψήφια νούμερα ενώ καταγράφονται και αυξήσεις στην πορεία του ελλείμματος.

Τα νέα μέτρα στήριξης, που σύμφωνα με παράγοντες του υπουργείου οικονομικών θα συνεχιστούν τουλάχιστον έως τον Απρίλιο, «γράφουν» ξανά το προϋπολογισμό του 2021 και δοκιμάζουν τα δημόσια οικονομικά, αφού το συνολικό ποσό των ενισχύσεων, έως ότου αποκλιμακωθεί η υγειονομική κρίση, μπορεί να ξεπεράσει τα 30 δισ. ευρώ, τα οποία τροφοδοτούνται κυρίως από δανεισμό στις αγορές και από τα ευρωπαϊκά κονδύλια.

Η Ελλάδα πλέον έχει πρόσβαση στα 2 δισ. ευρώ του ευρωπαϊκού μηχανισμού SURE, ενώ η κυβέρνηση, λίγα 24ωρα πριν καταθέσει το τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού την Παρασκευή, στέλνει σήμερα στις Βρυξέλλες το εθνικό σχέδιο ανάκαμψης με στόχο την εισροή 5,5 δισ. ευρώ το 2021.

Σημειώνεται πως στον προϋπολογισμό προσμετράται στη δυναμική της ανάπτυξης του 2021 οι πόροι από το Ταμείο Ανάκαμψης δίνοντας ένα επιπλέον 2% στο ρυθμό του ΑΕΠ. Επίσης, μέχρι την Παρασκευή αναμένεται το πόρισμα της 8η αξιολόγησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το οποίο αναμένεται θετικό και θα τεθεί στο Eurogroup της 30ης Νοεμβρίου προκειμένου να γίνει η εκταμίευση του ποσού από τα κέρδη των κεντρικών τραπεζών  ύψους περίπου 640 εκατομμυρίων ευρώ.

Προβλέψεις και μέτρα

Οι οριστικές εκτιμήσεις της κυβέρνησης για φέτος δείχνουν ύφεση κοντά στο 10% και ανάκαμψη στο 5% το 2021, ενώ στον προϋπολογισμό θα ενσωματώνονται τα νέα μέτρα στήριξης ανεβάζοντας τις έκτακτες δαπάνες για το δίμηνο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου, ενώ αναμένονται οι ανακοινώσεις για το έκτακτο επίδομα τα Χριστούγεννα στα ευάλωτα νοικοκυριά.

Η κυβέρνηση έχει επεκτείνει τα μέτρα στήριξης του 2020, ενώ αναμένεται στον προϋπολογισμό πρόβλεψη για σημαντικό αποθεματικό δαπανών COVID προκειμένου  να στηρίξουν τα μέτρα ενίσχυσης. Έτσι, δεδομένου των υγειονομικών συνθηκών θεωρείται αναπόφευκτη η χρονική επέκταση της επιδότησης ασφαλιστικών εισφορών για εργαζόμενους σε αναστολή, η αναστολή ρυθμίσεων και πληρωμών ΦΠΑ, η μείωση των ενοικίων 40%, με 50% αποζημίωση κλπ.

Τα μέτρα

• Στη Βουλή βρίσκεται τροπολογία για τις ακάλυπτες επιταγές που προβλέπει το «πάγωμα» αποπληρωμής των επιταγών για 75 ημέρες, αλλά και ρυθμίσεις όπως η παράταση του ΦΠΑ στο 6% για τις μάσκες και μετά το τέλος του έτους.
• Επίσης, άνοιξε το πληροφοριακό σύστημα «Εργάνη» το απόγευμα της Κυριακής για τις δηλώσεις αναστολών συμβάσεων εργασίας του μηνός Νοεμβρίου για το επίδομα των 800 ευρώ. Οι πληρωμές της αποζημίωσης ειδικού σκοπού ύψους 800 ευρώ θα γίνει για τους εργαζόμενους που έκλεισε η επιχείρηση με κρατική εντολή στις 27 Νοεμβρίου, ενώ για αυτές που έχουν πληγεί βάσει ΚΑΔ στις 11 Δεκεμβρίου.
• Παράλληλα, από τον Νοέμβριο οι ιδιοκτήτες που εισπράττουν μειωμένα κατά 40% ενοίκια θα αποζημιώνονται για το 50% της ζημιάς και το ποσό θα πιστώνεται στον τραπεζικό τους λογαριασμό.
• Έλαβε παράταση μέχρι 30 Απριλίου 2021 η πληρωμή ΦΠΑ που έπρεπε να καταβληθεί στο διάστημα 1-30 Νοεμβρίου, καθώς και των οφειλών που βεβαιώθηκαν ή θα βεβαιωθούν βάσει εμπρόθεσμης υποβολής δηλώσεων με καταληκτική ημερομηνία 30-11-2020 και 31-12-2020.
• Αποφασίστηκε αναστολή πληρωμής των δόσεων Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου για ρυθμισμένες οφειλές προς την Εφορία. Οι δύο αυτές δόσεις θα πληρωθούν στο τέλος του προγράμματος ρύθμισης.
• Θα καταβληθούν σε 5 αντί για 2 δόσεις οι ασφαλιστικές οφειλές που προέκυψαν από την εκκαθάριση των εισφορών του 2019 για 800.343 ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολουμένους και αγρότες.

Προσοχή για να μην υπάρξει δημοσιονομικός εκτροχιασμός

Τα στοιχεία του προϋπολογισμού δείχνουν την πίεση στα δημόσια οικονομικά με το έλλειμμα γενικής κυβέρνησης να είναι στα 13,4 δισ. ευρώ στο δεκάμηνο, το πρωτογενές έλλειμμα στα 9,056 δισ. ευρώ, οι δαπάνες στα 51,8 δισ. ευρώ, ενώ τα φορολογικά έσοδα παρουσιάζουν υστέρηση 6,052 δισ. ευρώ στα 35,564 δισ. ευρώ. Το οικονομικό επιτελείο αναφέρει πως τα φορολογικά έσοδα τον Οκτώβριο είχαν μείωση κατά 12,3% και κινήθηκαν καλύτερα σε σχέση με τον Σεπτέμβριο, λαμβανομένων υπόψη των συνθηκών, όμως αναμένει σημαντική επιδείνωση των εσόδων στο επόμενο διάστημα, που θα απεικονίζεται στα στοιχεία για τα έσοδα το 2020 που θα καταγράφει ο υπό κατάθεση Προϋπολογισμός.

Το 2020 πάντως φαίνεται πως θα κλείσει με πρωτογενές έλλειμμα πάνω από 7% του ΑΕΠ ενώ το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης  μπορεί να ξεπεράσει το 10%. Τα φορολογικά έσοδα είναι πιθανό να υποχωρήσουν κάτω από τα 44 δισ. ευρώ και το δημόσιο χρέος να εκτιναχθεί στα επίπεδα του 207%.

Από το υπουργείο Οικονομικών εκτιμούν πως ακόμα και αν υπάρχει δημοσιονομική ευελιξία έως το 2021 ή και το 2022 είναι απαραίτητο ο σχεδιασμός λήψης των μέτρων να γίνεται με σύνεση ώστε να είναι διαχειρίσιμη αργότερα η δημοσιονομική κατάσταση.

Για την ανάπτυξη του 2021 το επιτελείο εκτιμά πως θα κινηθεί λίγο πιο πάνω από το 5% και το κλειδί θα είναι ο τουρισμός, τον οποίο η κυβέρνηση περιμένει ότι θα κινηθεί ίσως λίγο πάνω από το 60% του 2019, ενώ η πανδημία αναμένεται να ελέγχεται στις αρχές του 2021. Σημειώνεται πως οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο Ιανουαρίου –  Οκτωβρίου 2020 ανήλθαν στα 51.845 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται αυξημένες κατά 7.668 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (44.177 εκατ. ευρώ).

---