Πόλεμος: Άλμα των αμυντικών δαπανών της ΕΕ – Η Ελλάδα ψηλά στη λίστα

Ο πόλεμος Ρωσίας – Ουκρανίας εισέρχεται σύντομα στον τρίτο χρόνο χωρίς να διαφαίνεται άμεσα ο τερματισμός του. Η Μέση Ανατολή «φλέγεται» αυξάνοντας την ανησυχία για περαιτέρω κλιμάκωση.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Άμυνας (EDA) δημοσίευσε την ετήσια Έκθεση αμυντικών δεδομένων για το 2023, στην οποία παρουσιάζονται λεπτομερώς οι αμυντικές δαπάνες και από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ.

H Ευρώπη ντύνεται στα χακί και ετοιμάζεται να διοχετεύσει πάνω από 300 δισ. ευρώ σε αμυντικές δαπάνες

Δαπανήθηκε ποσό ρεκόρ 279 δισ. ευρώ που είναι αυξημένο κατά 10% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, σηματοδοτώντας την ένατη συνεχή χρονιά αύξησης. Είκοσι δύο από τα κράτη μέλη αύξησαν τις αμυντικές δαπάνες, με 11 από αυτά πάνω από 10%.

Οι προβλέψεις για το 2024

Η έκθεση Coordinated Annual Review on Defence (CARD) που παρέχει μια επισκόπηση και ανάλυση του αμυντικού τοπίου της ΕΕ για τα κράτη μέλη, προβλέπει:

• Οι αμυντικές δαπάνες της ΕΕ να φτάσουν τα 326 δισεκατομμύρια ευρώ το 2024
• Οι αμυντικές επενδύσεις να εκτιναχθουν σε ποσοστό ρεκόρ 31% των συνολικών αμυντικών δαπανών, με τις δαπάνες για έρευνα και τεχνολογία (Ε&Τ) να αυξάνονται σε 5 δισ. ευρώ το 2024
• Οι δαπάνες για προμήθειες παρουσιάζουν συνεχή αύξηση και θα μπορούσαν να ξεπεράσουν τα 90 δισ. ευρώ το 2024

«Η Ευρώπη υστερεί έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας»

Ο διευθύνων σύμβουλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Άμυνας Jiří Šedivý δήλωσε: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση σημειώνει πρόοδο στις αμυντικές επενδύσεις, ωθούμενη από τον επείγοντα χαρακτήρα των απειλών που αντιμετωπίζουμε. Παρόλα αυτά, ένα μεγάλο ποσοστό δαπανάται σε έτοιμο εξοπλισμό από χώρες εκτός ΕΕ, γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής αμυντικής τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης. Η από κοινού αγορά εξοικονομεί χρήματα, ενώ η από κοινού ανάπτυξη μέσων μας κάνει πιο ανεξάρτητους».

Ο ίδιος διαπίστωσε πως «η Ευρώπη υστερεί έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κίνας σε επενδύσεις στην αμυντική έρευνα και τεχνολογία» και για να διασφαλιστεί το μέλλον της Ευρώπης «πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα στην καινοτομία και την ενότητα».

Όπως αποκαλύπτει ρεπορτάζ των Financial Times,  οι Βρυξέλλες αλλάζουν την πολιτική των κοινοτικών κονδυλίων, για να ανακατευθύνουν ως και το 1/3 του προϋπολογισμού της ΕΕ  για το 2021-27 σε αμυντικές δαπάνες.

Τα κονδύλια αυτά θα αφαιρεθούν από τα Ταμεία Συνοχής, που αποσκοπούν στη μείωση της οικονομικής ανισότητας μεταξύ των χωρών της ΕΕ.

Όπως σημειώνεται, η αλλαγή πολιτικής υπαγορεύεται από τις προκλήσεις που θέτει η επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο και ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία

Στην κορυφή της λίστας η Ελλάδα

Εστιάζοντας στα κράτη-μέλη της Ένωσης βλέπουμε πως οι χώρες με τις υψηλότερες δαπάνες ήταν όλες γείτονες της Ρωσίας: Η Πολωνία επένδυσε το 3,3% του ΑΕΠ της στην άμυνα, ακολουθούμενη από την Εσθονία (3,0%) και τη Λετονία (2,9%).

Στην αμέσως επόμενη θέση βρίσκεται η Ελλάδα με 2,8% δαπανών ποσοστό σημαντικό υψηλότερο από τις άλλες χώρες του μπλοκ που δεν ξεπερνούν το 2%.

Φέτος, οι αμυντικές δαπάνες της ΕΕ αναμένεται να φτάσουν τα 326 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 1,9% του ΑΕΠ της ΕΕ, λίγο κάτω από την κατευθυντήρια γραμμή του 2% που έχει θέσει το ΝΑΤΟ για τα μέλη του.

«Το 2% δεν είναι αρκετό»

Ο νέος γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε δήλωσε πρόσφατα ότι «το 2% δεν είναι αρκετό» για τη διατήρηση της αποτροπής μακροπρόθεσμα.

«Μπορούμε να υπερασπιστούμε τους εαυτούς μας αυτή τη στιγμή και κανείς δεν πρέπει να προσπαθήσει να μας επιτεθεί. Αλλά θέλω αυτό να παραμείνει το ίδιο και σε 4 ή 5 χρόνια», ανέφερε μετά την τελευταία σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες.

Ο πρώην πρόεδρος της Φινλανδίας Σαούλι Νιινίστο, που έχει συντάξει την έκθεση για την «Πολιτική και στρατιωτική Προετοιμασία και Ετοιμότητα», συνιστά στην ΕΕ «να υιοθετήσει μια πιο προορατική προσέγγιση όσον αφορά την ετοιμότητα και τη συνολική ασφάλεια, αντί να αντιδρά απλώς σε γεγονότα-σοκ, καθώς ο κόσμος γίνεται πιο επιρρεπής σε κρίσεις και λιγότερο προβλέψιμος».

---