Πληθωρισμός: Ιστορίες καθημερινής τρέλας και ακρίβειας

Σε όλο τον κόσμο οι άνθρωποι αισθάνονται το «τσίμπημα» του πληθωρισμού, που γίνεται παγκόσμιο φαινόμενο.

Σε αρκετές χώρες οι τιμές των τροφίμων έχουν διπλασιαστεί και αυτές της ενέργειας  όλο και ανεβαίνουν. Όμως οι ειδικοί προειδοποιούν ότι δεν έχουμε ακόμη πιάσει «ταβάνι».

Η πανδημία της COVID-19 και ο πόλεμος στην Ουκρανία, προειδοποιούν, δημιουργούν μια «τέλεια καταιγίδα».

Καθώς η μεν έδειχνε να υποχωρεί, ο δε έριξε «λάδι στη φωτιά» ανατρέποντας τις προβλέψεις, παρατηρεί στο δίκτυο ABC η Κατρίνα Ελ, ανώτερη οικονομολόγος στο Moody’s Analytics.

Όπως καταδεικνύει και η τελευταία ετήσια έκθεση της εταιρείας ECA International για τις ακριβότερες πόλεις στον κόσμο, το κόστος ζωής αποτελεί έναν συνδυασμό παραγόντων. Έχει να κάνει με τις τιμές βασικών καταναλωτικών προϊόντων και αγαθών, το ύψος εισοδημάτων και ενοικίων, τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, τα δημόσια μέσα μεταφοράς, την ισχύ του τοπικού νομίσματος.

Ως εκ τούτου, το Χονγκ Κονγκ διατήρησε τη θέση του ως η πιο ακριβή τοποθεσία στον κόσμο, «παρά το ότι επηρεάστηκε λιγότερο από τον πληθωρισμό συγκριτικά με άλλες παρόμοιες πόλεις σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο κατά το περασμένο έτος», επισημαίνει ο Λι Κουάν, περιφερειακός διευθυντής Ασίας της ECA International.

«Οι αυξήσεις των τιμών κατά 3% σε ετήσια βάση, όπως μετριούνται στο καλάθι αγαθών και υπηρεσιών, είναι υψηλότερες από ό,τι συνήθως βλέπουμε στο Χονγκ Κονγκ, είναι ωστόσο χαμηλότερες από τις αντίστοιχες τιμές στην ευρύτερη περιοχή όσο και παγκοσμίως», επισημαίνει.

«Ήταν αντίθετα η ισχύς του δολαρίου του Χονγκ Κονγκ, το οποίο είναι συνδεδεμένο με το αμερικανικό δολάριο», εξηγεί, «που το κατέστησε και πέρυσι την πιο ακριβή τοποθεσία παγκοσμίως, καθώς άλλα νομίσματα έχουν αποδυναμωθεί». Όπως ισχύει π.χ. με το ευρώ…

Χονγκ Κονγκ το… τσουχτερό

Στην ακριβότερη για τρίτη συνεχή χρονιά περιοχή του πλανήτη, ένα φλιτζάνι καφέ κοστίζει πλέον κατά μέσο όρο 5,2 δολάρια ΗΠΑ, ένα κιλό ντομάτες 11,50 δολάρια, ένα λίτρο μαγειρικού λαδιού (όχι ελαιόλαδου) 5,3 δολάρια, ένα λίτρο βενζίνης πάνω από 3 δολάρια και ένα λίτρο γάλο κυμαίνεται λίγο κάτω από τα 4,5 δολάρια.Για ένα μικρό διαμέρισμα εν τω μεταξύ το ενοίκιο είναι στα… ουράνια.

«Με 12.000 δολάρια Χονγκ Κονγκ (περίπου 1.500 δολάρια ΗΠΑ) μπορείς να νοικιάσεις δωμάτια μόνο σε παλιά κτίρια, με σπασμένες τουαλέτες, λεπτά τζάμια και κάθε είδους προβλήματα», λέει η Γιφάν Τζιν, μια 26χρονη φορολογική σύμβουλος.

Δίνοντας τα ίδια λεφτά κάθε μήνα, η ίδια προτιμά να ζει σε ένα ξενοδοχείο μακράς διαμονής κοντά στον χώρο εργασίας της.

Συνήθως, εξηγεί, πάνω από το ένα τρίτο ενός μέσου μισθού πηγαίνει στο ενοίκιο. Όμως με το κόστος ζωής διαρκώς να αυξάνεται στην ειδική αυτή διοικητική περιοχή της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας, «δεν έχει μείνει τίποτα» για τρόφιμα και άλλες καθημερινές ανάγκες πριν καν το τέλος του μήνα.

Οι συνηθισμένοι στα… «χιόνια» Νεοϋορκέζοι

Στις ΗΠΑ ο πληθωρισμός είναι σε υψηλό 40ετίας. Η Ομοσπονδιακή Τράπεζα προχώρησε τη μεγαλύτερη αύξηση επιτοκίων εδώ και σχεδόν 30 χρόνια. Οι φόβοι για ύφεση εντείνονται στη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη.

Στη Νέα Υόρκη ωστόσο, που στη λίστα της ECA κατατάσσεται ως η δεύτερη ακριβότερη πόλη στον κόσμο, πολλοί κάτοικοί της δείχνουν να έχουν πια συμβιβαστεί με την ακρίβεια.

Η πόλη είναι εδώ και πολύ καιρό ήδη τόσο ακριβή «που έχω συνηθίσει να ξοδεύω 8 δολάρια για έναν παγωμένο καφέ», λέει η Μπεάτα, που μετακόμισε πριν από χρόνια στη Νέα Υόρκη.

Στην αμερικανική μεγαλούπολη η μέση τιμή ενός φλυτζανιού καφέ είναι, σύμφωνα με το ECA, λίγο πάνω από τα 5 δολάρια.

Ένα κιλό ντομάτες είναι κοντά στα 6,5 δολάρια, ένα λίτρο βενζίνης κοντά στα 1,3 δολάρια και ένα λίτρο γάλο στα 2,4 δολάρια.

Εκεί όμως που γίνεται «σφαγή» είναι στα ενοίκια. Ο μέσος όρος για μια γκαρσονιέρα ξεπερνά τα 2.000 δολάρια.

Τα… «αλμυρά» λαχανικά του Τελ Αβίβ

Έκτο στη λίστα του ECA με τις ακριβότερες πόλεις, πρώτο σε πρόσφατη έρευνα του Economist Intelligence Unit για το 2021, το Τελ Αβίβ στο Ισραήλ βλέπει τις τιμές να… πετούν, κυρίως στα τρόφιμα.

Σε πολλά έχουν διπλασιαστεί σε ετήσια βάση. Από 4-6 σέκελ που είχε ένα κιλό ντομάτες, τώρα μπορεί κανείς να τις αγοράσει μέχρι και 10-12 σέκελ (περίπου 3,5 δολάρια).

Το μαρούλι έχει πάει από τα 4 στα 7 σέκελ (κάτι παραπάνω από 2 δολάρια).

Στο μεσοδιάστημα, τα ενοίκια έχουν αυξηθεί 10-14% μετά την άρση των περιοριστικών μέτρων λόγω της COVID-19.

Ακόμη και το κόστος δραστηριοτήτων εκτινάχθηκε. Η είσοδος σε ορισμένες πισίνες, για παράδειγμα, πήγει από τα 2-40 σέκελ στα 80.

Μοιραία το αυξανόμενο κόστος ζωής έχει γίνει καθημερινό θέμα συζήτησης, ενόσω η χώρα οδεύει και πάλι προς νέες πρόωρες εκλογές.

«Σήμερα, ακόμα κι αν είσαι μεσαία τάξη και έχεις καλό μισθό όπως εγώ, δεν είναι αρκετό», λέει η 38χρονη Ρόνι Μπροντέτσκι. «Πρέπει να είσαι πραγματικά πλούσιος»…

Το κόστος των lockdown στη Σαγκάη

Όγδοη στη λίστα της ECA, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Κίνας είδε τις τιμές των τροφίμων να απογειώνονται πριν από περίπου τρεις μήνες, εν μέσω ενός από τα πιο σκληρά στα χρονικά lockdown.

Με την εφαρμογή των πρώτων μέτρων στο πλαίσιο της πολιτικής zero-COVID άρχισαν και οι ελλείψεις σε προϊόντα και αγαθά. Όλα ακρίβαν γρήγορα και πολύ.

Τον Μάιο, οι τιμές καταναλωτή στη Σαγκάη αυξήθηκαν κατά 4,6% σε ετήσια βάση. Στα τροφιμα, στον καπνό και στο αλκοόλ έφτασε το 13,1%.

Τα λαχανικών και τα αυγά αυξήθηκαν κατά 50,8% και 52,3% αντίστοιχα (59% και 53,4% τον Απρίλιο ). Οι τιμές αποξηραμένων και φρέσκων φρούτων «τσίμπησαν» 35,9% και 19,6%. Η άνοδος συνεχίζεται.

Τώρα «όλα έχουν ακριβύνει», λέει ο Τζέρι Τζανγκ, ένας κάτοικος της πόλης: «από το κούρεμα, έως τα ενοίκια».

Κι άλλη… ανηφόρα ενόψει

Με πέντε πόλεις στην πρώτη δεκάδα της λίστας της ECA International εν τω μεταξύ (Χονγκ Κονγκ, Τόκιο, Σαγκάη, Γκουανγκζού, Σεούλ) η Ασία αναδεικνύεται ως η πιο ακριβή ήπειρος.

Γενικότερα πολλές πόλεις της, περιοχές ή ακόμη και ολόκληρες χώρες -όπως ισχύει φερ’ ειπείν στην περίπτωση της Σιγκαπούρης- εξαρτώνται από εισαγωγές τροφίμων και ενέργειας. Γεγονός, που τις αφήνει εκτεθειμένες στην απότομη αύξηση των τιμών διεθνώς.

Η απουσία πόλεων της ΕΕ από την πρώτη δεκάδα της συγκεκριμένης λίστας αποδίδεται στην πτωτική τάση του ευρώ έναντι του δολαρίου και της λίρας.

Ως εκ τούτου, τη Γηραιά Ήπειρο… εκπροσώπησαν σε ακρίβεια η Γενεύη (3η θέση), η Ζυρίχη (7η θέση) και το Λονδίνο (4η θέση).

Καθώς όμως η ενεργειακή κρίση εντείνεται, τα προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα επιμένουν και η απειλή της επισιτιστικής κρίσης γίνεται όλο και πιο ορατή η κατάσταση ολοένα και αλλάζει.

«Δεδομένου ότι η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία επηρέασε δραστικά στην αύξηση του κόστους της ενέργειας και των τροφίμων, αν η κατάσταση αυτή επιδεινωθεί τότε ο πληθωρισμός θα χειροτερέψει σε ολόκληρο τον κόσμο», επισημαίνει η Κατρίνα Ελ.

«Η προσδοκία μας αυτή τη στιγμή είναι ο πληθωρισμός να κορυφωθεί γύρω στο δεύτερο ή τρίτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους και στη συνέχεια θα μειωθεί σταδιακά», τονίζει.

Προβλέπει ωστόσο ότι ο πληθωρισμός θα παραμένει σε υψηλότερα επίπεδα από το επιθυμητό των κεντρικών τραπεζών μέχρι το 2023.

«Εξαιτίας αυτού, θα συνεχίσουν να ανεβάζουν τα επιτόκια», παρατηρεί, «και το κόστος δανεισμού θα παραμένει αυξημένο».