Νέα μέτρα για την στήριξη της οικονομίας λόγω κοροναϊού αναμένεται να λάβει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα ανακοινώσει κατά πάσα πιθανότητα σήμερα νέα μέτρα στήριξης, πλησιάζοντας πιο κοντά στα όρια της πολιτικής της για να βοηθήσει την οικονομία της Ευρωζώνης να αντιμετωπίσει το σοκ από την πανδημία του κορονοϊού. Με εκατομμύρια ανθρώπους σε καραντίνα, τις αγορές σε αναταραχή και τις εταιρείες να έχουν προβλήματα με τις αποδιαρθρωμένες εφοδιαστικές αλυσίδες, η οικονομία υφίσταται ήδη το σοκ και ασκεί πίεση στην ΕΚΤ να εφαρμόσει ένα μεγάλο μέρος όσων μέτρων έχουν απομείνει στο περιορισμένο οπλοστάσιό της.

Οι έκτακτες μειώσεις επιτοκίων από την κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) και την Τράπεζα της Αγγλίας καταδεικνύουν την επείγουσα ανάγκη να κατευνασθούν οι φόβοι πως η επιδημία και ο σχετικός με αυτήν πανικός της αγοράς μπορούν να προκαλέσουν γρήγορα μία ύφεση, καταφέρνοντας ένα ακόμη πλήγμα στην Ευρωζώνη. Η κρίση αποτελεί μεγάλη δοκιμασία για την επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, η οποία ανέλαβε τα καθήκοντά της τον περασμένο Νοέμβριο και έχει αυτοπαρουσιασθεί ως «σοφή κουκουβάγια» της νομισματικής πολιτικής.

Είναι σχεδόν βέβαιο ότι η ΕΚΤ θα προσφέρει νέα, πολύ φθηνά, δάνεια στις τράπεζες για να τα «περάσουν» σε μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, δήλωσαν πηγές στο Reuters. Είναι επίσης πιθανό να συζητηθεί μία μείωση του επιτοκίου, αν και το μέτρο αυτό κάθε άλλα παρά βέβαιο είναι. Αν και οι αγορές αναμένουν μία μείωση του επιτοκίου κατά 10 μονάδες βάσης (0,1 της ποσοστιαίας μονάδας), τα επιτόκια βρίσκονται ήδη στα ιστορικά χαμηλά επίπεδα του -0,5% και πολύ αξιωματούχοι της ΕΚΤ έχουν δηλώσει ότι μία περαιτέρω μείωσή τους δεν θα ήταν αποτελεσματική, επειδή θα έπληττε τα περιθώρια κέρδους των τραπεζών σε βαθμό που θα τις απέτρεπε από το χορηγούν δάνεια. Αν, ωστόσο, η ΕΚΤ ενεργήσει αντίθετα στις προσδοκίες της αγοράς και τις μειώσεις επιτοκίων που σημειώνονται αλλού θα διακινδύνευε να τροφοδοτήσει την αναταραχή στην αγορά, υπονομεύοντας τον σκοπό του πακέτου στήριξης. Θα μπορούσε, επίσης, να ωθήσει το ευρώ σε υψηλότερα επίπεδα, ασκώντας καθοδική πίεση στον πληθωρισμό, κάτι που δεν είναι μία καλή προοπτική με δεδομένη την αναιμική αύξηση των τιμών.

Η ΕΚΤ θα μπορούσε, επίσης, να συζητήσει μία αύξηση των αγορών ομολόγων για να διατηρήσει υπό έλεγχο το κόστος δανεισμού των επιχειρήσεων και να περιορίσει την πίεση στα spreads των κρατικών ομολόγων, τα οποία έχουν διευρυνθεί απότομα. «Κανένα από τα μέτρα αυτά δεν θα σταματήσει την εξάπλωση του κορονοϊού, αλλά είναι από τα καλύτερα για να αποτρέψουν μία ακόμη μεγαλύτερη οικονομική ζημιά μέσω πιθανών δευτερογενών αποτελεσμάτων», δήλωσε οικονομολόγος της Berenberg.

Σε μία ασυνήθιστη κίνηση, ο εποπτικός βραχίονας της ΕΚΤ για τις τράπεζες, αναμένεται επίσης να περιγράψει τρόπους, με τους οποίους ετοιμάζεται να βοηθήσει τον χρηματοπιστωτικό τομέα να αντιμετωπίσει την κατάσταση, δήλωσαν πηγές στο Reuters. Ωστόσο, η Λαγκάρντ, η οποία έχει ενθαρρύνει το προσωπικό της ΕΚΤ να εργάζεται από το σπίτι αν το επιθυμεί, θα τονίσει επίσης ότι από τις κυβερνήσεις εξαρτάται η αντίδραση στην επιδημία και ότι αυτές θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν τα δημοσιονομικά περιθώρια που έχουν, ένα πιο ισχυρό μέσο από ό,τι μπορεί να προσφέρει η ΕΚΤ.

Αν και η ΕΚΤ είναι πρόθυμη να βοηθήσει, έχει χρησιμοποιήσει ήδη τα πιο ισχυρά όπλα της κατά την τελευταία δεκαετία. Τα επιτόκιά της βρίσκονται σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα, η ίδια έχει αγοράσει ομόλογα ύψους 2,6 τρισ. ευρώ, κυρίως κρατικά, και έχει προσφέρει επί σειρά ετών ουσιαστικά άτοκα δάνεια στις τράπεζες. Με τα επιτόκια να είναι τόσο χαμηλά, η ΕΚΤ πλησιάζει ήδη το αποκαλούμενο αντίστροφο επιτόκιο, ένα επίπεδο όπου περαιτέρω μειώσεις κάνουν περισσότερο κακό από καλό. Τα χαμηλά επιτόκια προκαλούν επίσης φούσκες στις τιμές των ακινήτων, τις οποίες ορισμένοι αξιωματούχοι θεωρούν ότι σπέρνουν τον σπόρο μίας μελλοντικής κρίσης.