Μονοπωλιακές πρακτικές και φοροαποφυγή στο μικροσκόπιο της Κομισιόν

Με πρόστιμα ρεκόρ και με προσπάθειες καταστολής φαινομένων φοροαποφυγής συνολικής αξίας πολλών δεκάδων δισεκατομμυρίων ευρώ, η Κομισιόν επιδιώκει εδώ και χρόνια να επιβάλλει ίσους όρους ανταγωνισμού στην Ευρώπη.

Στην πρώτη γραμμή τέτοιων προσπαθειών βρίσκονται κυρίως αμερικανικές τεχνολογικές εταιρείες, από την Apple μέχρι τη Google και τη Microsoft, οι οποίες έχουν μπει για τα καλά στο στόχαστρο της Επιτροπής Ανταγωνισμού της ΕΕ και ιδιαίτερα της επικεφαλής της, Μαργκρέτε Βεστάγκερ, η θητεία της οποίας λήγει τώρα το Νοέμβριο.

Η διπλή νίκη της Βεστάγκερ απέναντι σε Apple και Google δείχνει το πόσο μακριά έχουν φτάσει οι προσπάθειες αυτές. Τα πρόστιμα και οι φόροι που ζητούν οι Βρυξέλλες από τις πολυεθνικές που δραστηριοποιούνται στο έδαφος της ΕΕ είναι ενδεικτικά των προσπαθειών για επιβολή της κείμενης νομοθεσίας περί ανταγωνισμού.

Και οι δύο περιπτώσεις χρονολογούνται εδώ και αρκετά χρόνια, αυτή της Apple από το 2016 και της Google από το 2017 και δείχνουν πόσο αποφασισμένες είναι και οι δύο πλευρές να εξαντλήσουν όλα τα νομικά εργαλεία που προβλέπει η κείμενη ευρωπαϊκή νομοθεσία. Ο Οικονομικός Ταχυδρόμος παρουσιάζει σήμερα μερικά από τα μεγαλύτερα πρόστιμα και φόρους που έχουν κληθεί να πληρώσουν αμερικανικές πολυεθνικές από την Επιτροπή Ανταγωνισμού της ΕΕ.

Η νέα περίπτωση της Apple

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έκρινε προσφυγή της Επιτροπής Ανταγωνισμού της ΕΕ και επικύρωσε απόφαση με βάση την οποία η Apple θα πρέπει να πληρώσει 13 δις ευρώ σε φόρους προηγούμενων ετών για ευρωπαϊκά κέρδη που είχε μεταφέρει στην Ιρλανδία μετά από συμφωνία ευνοϊκής φορολογικής μεταχείρισης από τη χώρα. Επίσης οι αρμόδιες ευρωπαϊκές δικαστικές αρχές ενέκριναν την καταβολή προστίμου 2,42 δις ευρώ στην Google.

Η απόφαση για την Apple αφορά υπόθεση του 2016, όταν η Βεστάγκερ είχε παρέμβει σε συμφωνία της εταιρείας με την Ιρλανδία για φορολόγησή της με συντελεστή κάτω του 1%. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο ανακοίνωσε στην τελική του απόφαση ότι «επιβεβαιώνει την απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 2016: Η Ιρλανδία χορήγησε στην Apple παράνομη βοήθεια την οποία η Ιρλανδία καλείται να ανακτήσει». Κατώτερο δικαστήριο είχε ακυρώσει το 2020 την εντολή της Κομισιόν και η ΕΕ έκανε προσφυγή που οδήγησε στη χθεσινή νέα απόφαση.

Οι περιπέτειες της ΕΕ με τη Google

Στην περίπτωση της Google η Κομισιόν είχε επιβάλλει πριν από επτά συναπτά έτη το εν λόγω πρόστιμο στη δημοφιλέστερη παγκοσμίως μηχανή αναζήτησης στο διαδίκτυο, θεωρώντας ότι χρησιμοποίησε τη δική της υπηρεσία σύγκρισης τιμών για να αποκτήσει αθέμιτο πλεονέκτημα έναντι μικρότερων αντιπάλων στην Ευρώπη. Κατώτερο δικαστήριο είχε επικυρώσει την απόφαση Επιτροπής Ανταγωνισμού της ΕΕ το 2021 και η Google προσέφυγε στη συνέχεια στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης που εδρεύει στο Λουξεμβούργο, χάνοντας και πάλι την υπόθεση.

Σημειώνεται ότι η Google έχει λάβει 8,25 δισεκατομμύρια ευρώ σε πρόστιμα της ΕΕ για μονοπωλιακές πρακτικές την τελευταία δεκαετία. Έχει αμφισβητήσει δύο αποφάσεις που αφορούν το λειτουργικό της σύστημα για κινητά Android και την υπηρεσία διαφήμισης AdSense και τώρα περιμένει τις αποφάσεις αυτές των δικαστηρίων.

Το πρόστιμο του 2018

Η Google το 2018 δέχτηκε πρόστιμο 4,3 δις ευρώ όταν κατηγορήθηκε από τις Βρυξέλλες ότι χρησιμοποίηση την ηγετική της θέση στην αγορά του λειτουργικού συστήματος για κινητά τηλέφωνα και άλλες συσκευές, του Android, με στόχο να υπερισχύσει των αντιπάλων της. Παρά την προσφυγή στο δικαστήριο από την εταιρεία, το πρόστιμο επικυρώθηκε το Σεπτέμβριο του 2022 και μειώθηκε ελαφρώς στα 4,125 δις ευρώ παραμένοντας το πιο μεγάλο μέχρι σήμερα για μονοπωλιακές πρακτικές.

Intel, Qualcomm και Microsoft

To 2009 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επέβαλε πρόστιμο 1,06 δις ευρώ στην Intel Corporation για παραβίαση των αντιμονοπωλιακών κανόνων σχετικά με την κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης στην αγορά (άρθρο 82) με τη χρησιμοποίηση παράνομων πρακτικών για τον αποκλεισμό ανταγωνιστών από την αγορά μικροτσιπ υπολογιστών, σύμφωνα με την ΕΕ.

Η Κομισιόν επέβαλε πρόστιμο 997 εκατομμυρίων ευρώ στην Qualcomm κατηγορώντας την για κατάχρηση της κυριαρχίας της στην αγορά μικροτσιπ. Η Qualcomm σύμφωνα με την ΕΕ εμπόδισε άλλες εταιρείες να την ανταγωνίζονται κάνοντας συμφωνία με βασικό πελάτη ότι δεν θα αγόραζε μικροτσίπ από ανταγωνιστές. Αυτό είναι παράνομο σύμφωνα με τους αντιμονοπωλιακούς κανόνες της ΕΕ.

Τον Μάρτιο του 2004 η ΕΕ είχε επιβάλλει στη Microsoft πρόστιμο 497 εκατ. ευρώ, το μεγαλύτερο πρόστιμο που είχε επιβληθεί ποτέ από την ΕΕ μέχρι τότε, επιπλέον προηγούμενων κυρώσεων που περιελάμβαναν προθεσμία για δημιουργία έκδοσης των Windows χωρίς το Windows Media Player.

Πηγή: ΟΤ