Politica 89.8
Ενοίκια: Πόσο πιθανή είναι μια αποκλιμάκωση στις τιμές – Το ράλι τιμών και το δυσβάστακτο κόστος
Σε μείζον πρόβλημα για τα ελληνικά νοικοκυριά αναδεικνύεται η στέγαση. Τα τελευταία στοιχεία της Eurostat δείχνουν πως οι τιμές στα ενοίκια αυξάνονται με υπερδιπλάσια ταχύτητα σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Ανατρέχοντας στα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ ο πληθωρισμός «έκλεισε» το 2024 στο 2,7% με τις αυξήσεις σε βασικές κατηγορίες, όπως τα ενοίκια, να είναι πολλαπλάσιες. Συγκεκριμένα, τα ενοίκια σημείωσαν άνοδο 8,5%, δηλαδή τρεις φορές ψηλότερα από τον μέσο πληθωρισμό.
Πληθωρισμός 2,7% το 2024 με τα ενοίκια στο 8,5%
Και μπορεί ο «τρελός» ρυθμός ανατιμήσεων στα τρόφιμα να ανακόπηκε ύστερα από δύο χρόνια δεν συνέβη το ίδιο και με τα ενοίκια που συνέχισαν να ανηφορίζουν προς το πάνω κλείνοντας με μεγαλύτερο ποσοστό αύξησης από τον Νοέμβριο.
Τα ενοίκια σημείωσαν άνοδο 8,5% τον Δεκέμβριο (2024).
Το μεγαλύτερο μέρος του μισθού πηγαίνει στα ενοίκια
Γνώστες της αγοράς εκτιμούν ότι υπάρχει δρόμος ακόμη και εξηγούν πως όσο ανεβαίνουν οι τιμές των ακινήτων, όσο δεν αυξάνεται η προσφορά νέας στέγης, όσο ενισχύεται η ζήτηση για ενοίκιο τόσο θα ενισχύονται οι απαιτήσεις των ιδιοκτητών.
Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία, οι Έλληνες πληρώνουν κατά μέσο όρο το 35,2% του διαθέσιμου εισοδήματός τους για έξοδα στέγασης, το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ. Ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 19,7%. Στην Ουγγαρία και τη Ρουμανία το κόστος στέγασης ανέρχεται στο 19% του μέσου διαθέσιμου εισοδήματος – κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ.
Το κόστος είναι δυσβάστακτο για τα νοικοκυριά αφού ο μέσος μισθός είναι εξαιρετικά χαμηλός σε σχέση με τις συνεχόμενες αυξήσεις των τιμών.
Έρευνες από ειδικούς αναλυτές δείχνουν ότι στην Αττική, το μεγαλύτερο μέρος του μισθού σε όσους δεν διαθέτουν ιδιόκτητη κατοικία, πηγαίνει στα ενοίκια. Οι τιμές σήμερα είναι σχεδόν 90% πάνω από ό,τι το 2017, όταν ξεκίνησε η ανάκαμψη της αγοράς.
Στην Αττική, το μεγαλύτερο μέρος του μισθού όσων δεν διαθέτουν σπίτι, πηγαίνει στα ενοίκια.
Τα αίτια της αύξησης του κόστους
Οι διαστάσεις του ζητήματος είναι πολυδιάστατες και σχετίζονται με φαινόμενα όπως η έλλειψη διαθέσιμων και κατάλληλων κατοικιών για σημαντικά τμήματα του πληθυσμού, χαμηλή ποιότητα και προβληματικό σχεδιασμό των κτιρίων, απουσία βιώσιμου και περιβαλλοντικά υπευθύνου χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, ανεπάρκεια, ελλιπή συντήρηση και παλαιότητα υποδομών, αυξημένα περιστατικά αυθαιρεσιών και μη τήρηση των πολεοδομικών κανονισμών.
Υπερβολική επιβάρυνση του κόστους στέγασης
Σύμφωνα με την ενδιάμεση Έκθεση (2024) του Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ για την ελληνική οικονομία και την απασχόληση, το 2023 στην Ελλάδα το ποσοστό του πληθυσμού που διαβιούσε σε νοικοκυριά στα οποία το στεγαστικό κόστος ήταν μεγαλύτερο του 40% του διαθέσιμου εισοδήματός τους (ποσοστό υπερβολικής επιβάρυνσης από το κόστος στέγασης) ανερχόταν στο 28,5%. Η τιμή αυτή, αν και μειωμένη συγκριτικά με το 2019, παραμένει με διαφορά η υψηλότερη μεταξύ των κρατών-μελών της ΕΕ.
Δυσβάστακτο το κόστος ενοικίασης
Αξιοσημείωτες διαφοροποιήσεις παρουσιάζει το ποσοστό υπερβολικής επιβάρυνσης του κόστους στέγασης ανάλογα με το καθεστώς ιδιοκτησίας της κατοικίας. Σύμφωνα πάντα με την έκθεση της ΓΣΕΕ, το 2023 το ποσοστό αυτό για τους ενοικιαστές ανερχόταν στο 40,5% (τέταρτο υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ). in
