Politica 89.8
Ενεργειακή κρίση: Η θέρμανση πολυτέλεια στην Ευρώπη – Οι πρωτοβουλίες της ΕΕ και τα μέτρα στη ΔΕΘ
Ο χειμώνας που έρχεται θα είναι κατά κοινή ομολογία δύσκολος. Τα ευρωπαϊκά κράτη προσπαθούν να βρουν τρόπο να αντιμετωπίσουν το ράλι των τιμών ενέργειας, χωρίς ωστόσο τα μέτρα που ανακοινώνονται να είναι ικανά μέχρι στιγμής να βάλουν φρένο στις απανωτές αυξήσεις. Η εξοικονόμηση ενέργειας είναι κάτι που προτείνεται από τους κυβερνώντες της Ευρώπης με τον Μακρόν να δηλώνει χαρακτηριστικά ότι οι ημέρες αφθονίας ανήκουν στο παρελθόν. Ανάλογα μέτρα ανακοινώνει και η Γερμανία, που ζητά από τους καταναλωτές να κατεβάσουν τον θερμοστάτη. Ωστόσο η οικονομία ενέργειας που μπορεί να φανεί απαραίτητη για να μην υπάρξει πρόβλημα επάρκειας, δεν είναι αρκετή για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα με τις κυβερνήσεις να καλούνται να βάλουν βαθιά το χέρι στον κρατικό κορβανά.
Την ίδια στιγμή η έκτακτη συνεδρίαση της ΕΕ για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης στις 9 Σεπτέμβρη, αντιμετωπίζεται από πολλά κράτη ως ευκαιρία ώστε η Ένωση να δώσει μία ενιαία απάντηση στο ράλι των τιμών, είτε με επιβολή πλαφόν, είτε με την αποσύνδεση της τιμής του φυσικού αερίου από την τιμή του ρεύματος. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν μίλησε σήμερα για τη δραματική αύξηση των τιμών ενέργειας και τόνισε ότι «εργαζόμαστε τώρα για μια επείγουσα παρέμβαση και μια διαρθρωτική μεταρρύθμιση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας».
Will the rule of power replace the power of rules?
It depends on the power of democracy.
On our capacity to uphold core principles.
Resist aggression.Protect our values and our friends.
My address @BledStratForum ↓
https://t.co/AnBCgSfAqi— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) August 29, 2022
Ωστόσο δεν αναφέρθηκε σε συγκεκριμένα μέτρα αλλά επανέλαβε τον στρατηγικό στόχο για ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία, κάτι που ωστόσο δεν πρόκειται να συμβεί άμεσα σημειώνοντας: «η απεξάρτηση από τη Ρωσία είναι το πρώτο βήμα, το επόμενο είναι η αναζήτηση νέων αξιόπιστων εταίρων για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών μας».
Περιορίζονται οι προσδοκίες
Σε αυτό το κλίμα, η έκρηξη των τιμών και στη χώρα μας δεν αφήνει πολλά περιθώρια αισιοδοξίας. Η κυβέρνηση θα ανακοινώσει μέτρα στη ΔΕΘ, πάντα όμως λαμβάνοντας υπόψιν τον δημοσιονομικό χώρο. Το όπλο της κυβέρνησης σε αυτήν την κατεύθυνση είναι η καλύτερη του αναμενόμενου πορεία του ΑΕΠ, κυρίως χάρη στον τουρισμό. Ωστόσο το περιθώριο για παροχές είναι περιορισμένο καθώς ήδη οι ενισχύσεις για την τιμή του ρεύματος έχουν ξεπεράσει τον αρχικό υπολογισμό και αναμένεται να στοιχίσουν επιπλέον δύο δισ.
Σε αυτό το κλίμα στο υπουργικό συμβούλιο αύριο ο πρωθυπουργός φαίνεται ότι θα επιχειρήσει να μαζέψει ενόψει ΔΕΘ τις υπερβολικές προσδοκίες και προς τους υπουργούς του, πάντα σε συνεννόηση με το οικονομικό επιτελείο. Παράλληλα σύμφωνα με πληροφορίες του MEGA, ο πρωθυπουργός σε συντονισμό και με άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα παρουσιάσει ένα εθνικό πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας, κάτι στο οποίο συμφωνούν οι ευρωπαίοι ηγέτες προκειμένου να μην υπάρξουν ζητήματα επάρκειας.
Σύμφωνα με τις μέχρι τώρα πληροφορίες τα μέτρα που έχουν κλειδώσει για τη ΔΕΘ, χωρίς όμως να γνωρίζουμε την έκτασή τους είναι:
Αύξηση συντάξεων
Επιδότηση φυσικού αερίου
Αυξημένο επίδομα θέρμανσης
Επιταγή ακρίβειας για ευάλωτους
Στεγαστικό πρόγραμμα για νέα ζευγάρια
Αύξηση του κατώτατου μισθού
Η έκρηξη τιμών στην Ελλάδα
Η ελπίδα για την Ελλάδα και πολλές χώρες είναι η ΕΕ να χαλαρώσει τη δημοσιονομική πειθαρχία, καθώς οι αυξήσεις στις τιμές των καυσίμων είναι τόσο μεγάλες που οι εθνικοί προϋπολογισμοί δεν μπορούν να τις αντέξουν. Ενδεικτικά για τα νοικοκυριά στην Ελλάδα προβλέπεται ότι το κόστος θέρμανσης θα αυξηθεί από τα 2,4 δισ το 2021 σε σχεδόν 6 δισ το 2022. Μια ματιά στο ράλι της τιμής του φυσικού αερίου τον τελευταίο ενάμισι χρόνο περίπου φανερώνει το δυσβάστακτο κόστος για τα νοικοκυριά.
Τον Ιανουάριο του 2021 η τιμή του φυσικού αερίου στο χρηματιστήριο του Άμστερνταμ κυμαίνονταν στα 1,6 λεπτά του ευρώ ανά kwh. Τον Οκτώβριο του 2021 η τιμή αυξήθηκε κατά 294% και διαμορφώθηκε στα 6,38 λεπτά ανά kwh, καθώς η ενεργειακή κρίση είχε ήδη ξεσπάσει. Φέτος τον Αύγουστο φτάσαμε στα 17 λεπτά ανά kwh ενώ ο Σεπτέμβριος προβλέπεται εφιαλτικός.
Επειδή η τιμολόγηση γίνεται με βάση τη χρηματιστηριακή τιμή του προηγούμενου μήνα, από τον Σεπτέμβριο τα νοικοκυριά θα αρχίσουν να τιμολογούνται με βάση τα 300άρια που καταγράφονται τα τελευταία 24ωρα για την τιμή της μεγαβατώρας.
Οι καταναλωτές φυσικού αερίου σε απόγνωση
Με τις εκπτώσεις που γίνονταν μέχρι τώρα (30 ευρώ ανά μεγαβατώρα από το ταμείο ενεργειακής μετάβασης) η τελική τιμή για τους καταναλωτές φυσικού αερίου μπορεί να φτάσει και πάνω από 24 – 25 λεπτά. Εάν δεν υπάρξει αποκλιμάκωση των τιμών ή γενναία επιδότηση πολλοί είναι οι καταναλωτές που θα πρέπει να στραφούν σε άλλα καύσιμα όπου και εκεί τα πράγματα δεν είναι εύκολα.
Είναι ενδεικτικό ότι η τιμή του πετρελαίου θέρμανσης τον Οκτώβριο του 2021 κυμαίνονταν στο 1,16 ευρώ το λίτρο ενώ φέτος στο 1,7. Αυτό σημαίνει ότι ένα νοικοκυριό θα πληρώσει 46% παραπάνω από πέρσι για να γεμίσει τη δεξαμενή του.
Τα μεγέθη είναι τέτοια που γίνεται προφανές ότι τα 167 εκατ. ευρώ που δόθηκαν πέρσι ως επίδομα θέρμανσης σε 830.000 νοικοκυριά μοιάζει σταγόνα στον ωκεανό. Η αύξηση του κονδυλίου είναι στα σχέδια της κυβέρνησης ωστόσο το ποσό που θα διατεθεί δεν έχει ακόμα κλειδώσει. Σε κάθε περίπτωση μοιάζει γολγοθάς να καλυφθεί το υπέρογκο κόστος και καθόλου σίγουρο δεν είναι ότι τα μέτρα θα μπορέσουν να ανακουφίσουν τους πολίτες εάν δεν υπάρξει κάποια πιο δραστική πολιτική.
