Ενέργεια: Με ποια έργα Ελλάδα και Βουλγαρία θα δίνουν αέριο και ρεύμα στην Αν. Ευρώπη
Μία ισχυρή πύλη εισόδου φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στις βαλκανικές χώρες αλλά και την Ανατολική Ευρώπη χτίζουν Ελλάδα και Βουλγαρία.
Η αρχή έγινε από το καλοκαίρι του 2022 με τον διασυνδετήριο αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου IGB και η συνέχεια έρχεται με τον πετρελαιαγωγό Αλεξανδρούπολη – Μπουργκάς. Πολύ νωρίτερα, όμως, η δίοδος φυσικού αερίου που ανοίγουν οι δύο χώρες προς τα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη μεγαλώνει από τα δύο FSRUs (πλωτές μονάδες αποθήκευσης και αεριοποίησης υγροποιημένου φυσικού αερίου – LNG) ανοικτά της Αλεξανδρούπολης. Επίσης εντός του έτους θα έχει ολοκληρωθεί η δεύτερη ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Βουλγαρίας (Νέα Σάντα – Μαρίτσα) δίνοντας τη δυνατότητα περισσότερων εξαγωγών ρεύματος από τις νέες μονάδες (υπό κατασκευή) ηλεκτροπαραγωγής στην Κομοτηνή και την Αλεξανδρούπολη.
Τα προαναφερόμενα έργα ενισχύουν τις προσπάθειες ενεργειακής απεξάρτησης των χωρών της βαλκανικής και της Ανατολικής Ευρώπης, ενώ οι σχέσεις Ελλάδας – Βουλγαρίας δυναμώνουν περαιτέρω μετά τα μνημόνια συνεργασίας που υπογράφηκαν στις 16 Φεβρουαρίου στην Αθήνα παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και τον πρόεδρο της γειτονικής χώρας Ρούμεν Ράντεφ.
Φυσικό αέριο
Η πύλη εισόδου φυσικού αερίου, άνοιξε τον Ιούλιο του 2022 με τον διασυνδετήριο αγωγό IGB μήκους 182 χλμ.
Ο IGB διακινεί 3 δις. κυβικά μέτρα αερίου από το Εθνικό Σύστημα Φυσικού Αερίου. Πέρυσι οι ελληνικές εξαγωγές ανήλθαν στα 2,5 δις. κυβικά μέτρα και κατευθύνθηκαν στο σύνολο τους προς τη Βουλγαρία, ενώ μέρος τους κάλυψε και ανάγκες ακόμα και της Μολδαβίας. Οι ενεργειακές ανάγκες καλύφθηκαν ως επί το πλείστον από αεριοποιημένο LNG το οποίο έφτασε από ΗΠΑ, Κατάρ, Αλγερία με δεξαμενόπλοια στις εγκαταστάσεις του τερματικού σταθμού του ΔΕΣΦΑ στη Ρεβυθούσα.
O IGB από το Φθινόπωρο του 2025 θα έχει τη δυνατότητα μεταφοράς περισσότερων ποσοτήτων αερίου με τη δυναμικότητα του να αυξάνεται στα 5 δις. κυβικά μέτρα. Με τον τρόπο αυτό θα είναι εφικτή και η διακίνηση ποσοτήτων και από τον αγωγό TAP, o οποίος προς το 2028 θα είναι σε θέση να μεταφέρει διπλάσιες ποσότητες 22 δις. κ.μ. προς Ελλάδα, Βουλγαρία, Αλβανία και Ιταλία.
Στις 25 Νοεμβρίου θα έχει φτάσει ανοικτά της Αλεξανδρούπολης και η πλωτή υποδομή αποθήκευσης και αεριοποίησης LNG. Το FSRU Αλεξανδρούπολης της GASTRADE θα εφοδιάζει μέσω του IGB και με συνδετικό κρίκο τη Βουλγαρία ακόμη και τη Σερβία και τη Ρουμανία.
Το FSRU κατασκευάζεται στα ναυπηγεία Κέπελ της Σιγκαπούρης και αφού φτάσει τον Νοέμβριο υπεράκτια της Αλεξανδρούπολης θα είναι σε θέση να λειτουργήσει τον Ιανουάριο του 2024.
Σε φάση ανάπτυξης από την ίδια την εταιρεία βρίσκεται και το δεύτερο FSRU, το οποίο θα έχει τη δυνατότητα εφοδιασμού των αγορών της Μολδαβίας και της Ουκρανίας μέσω διασυνδετήριων αγωγών της Βουλγαρίας. Σε λειτουργία εκτιμάται να τεθεί περίπου το 2025.
Ηλεκτρική ενέργεια
Εντός του 2023 θα έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή της δεύτερης γραμμής ηλεκτρικής διασύνδεσης ανάμεσα στην Ελλάδα και τη Βουλγαρία.
Το έργο το τρέχει ο ΑΔΜΗΕ και η νέα γραμμή μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας 151 χλμ θα ξεκινάει από το ΚΥΤ Ν. Σάντας μέχρι τον Υποσταθμό της Μαρίτσα.
Με το έργο αυτό αυξάνεται η μεταφορικότητα εξαγωγών ρεύματος στη Βουλγαρία στα 1.400 Μεγαβάτ και των εισαγωγών στην Ελλάδα σε 1.700 Μεγαβάτ.
Η ενίσχυση των γραμμών θα δώσει τη δυνατότητα στις δύο μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που κατασκευάζονται από τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Motor Oil στην Κομοτηνή ισχύος 877 MW και από τη ΔΕΗ – ΔΕΠΑ Εμπορίας – Damco Energy στην Αλεξανδρούπολη ισχύος 840 MW να εξάγουν με μεγαλύτερη άνεση ποσότητες ηλεκτρικού ρεύματος.
Πετρέλαιο
Στη φάση της σύστασης της κοινής εταιρείας από ελληνικές και βουλγαρικές επιχειρήσεις που θα τρέξουν τον πετρελαιαγωγό Αλεξανδρούπολη – Μπουργκάς, βρίσκονται οι κυβερνήσεις των δύο χωρών.
Για το έργο που υπογράφηκε μνημόνιο συνεργασίας προβλέπεται η κατασκευή του χερσαίου αγωγού μήκους 260 χλμ. που θα ξεκινά από το λιμάνι της Θράκης και θα καταλήγει στο λιμάνι της Βουλγαρίας στη Μαύρη Θάλασσα. Σκοπός του έργου είναι η μεταφορά 10 εκατ. τόνων πετρελαίου προς τα διυλιστήρια της γειτονικής χώρας παρακάμπτοντας τη διέλευση των Στενών του Βοσπόρου και μηδενίζοντας την εξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο.