Big bang επενδύσεων σε πληροφορική, data center, τηλεπικοινωνίες

Το 2024 θα μπορούσε να χαρακτηριστεί έτος έντονης κινητικότητας για την ευρύτερη ελληνική αγορά τεχνολογίας. Σημαντικές εξαγορές στον χώρο της πληροφορικής, πολλαπλές επενδύσεις σε data center και συνεχής επένδυση στο δίκτυο οπτικής ίνας ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά της χρονιάς που πέρασε.

Μοιραία, το 2025 καθίσταται έτος μεγάλων προσδοκιών καθώς έχουμε από τη μία πλευρά την αγορά που αναδιαμορφώνεται και από την άλλη κονδύλια για έργα που έχουν ορίζοντα απορρόφησης έως το 2027.

Όπως επισημαίνει σε πρόσφατη μελέτη της η Deloitte για λογαριασμό του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πληροφορικής και Επικοινωνιών, ο κλάδος Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) με ορίζοντα το 2029 θα κινηθεί σε ιστορικά υψηλά αγγίζοντας σε αξία τα 10,4 δισ. ευρώ, ή περίπου στο 4,6% του ΑΕΠ, καταγράφοντας αύξηση 35% έναντι του 2024 και 80% έναντι του 2019.

Αυτά φυσικά θα ισχύσουν εφόσον ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα ώστε να διατηρηθεί η αγορά σε αναπτυξιακή  τροχιά. Άλλωστε, την τελευταία πενταετία ο κλάδος αναπτύσσεται με ρυθμό τέσσερις φορές μεγαλύτερο από την υπόλοιπη οικονομία, αναδεικνύοντας τη δυναμική του.

Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας «Οι προοπτικές του κλάδου ΤΠΕ στην Ελλάδα» της Deloitte, οι εταιρείες του κλάδου, με εκτιμώμενο κύκλο εργασιών που αγγίζει τα 13,8 δισ. ευρώ ετησίως και περισσότερους από 300.000 απασχολούμενους, συνεισφέρουν σημαντικά στην οικονομική δραστηριότητα της χώρας.

Οι κινήσεις που ξεχώρισαν

Αν θέλαμε να ξεχωρίσουμε μία τριπλέτα κινήσεων που έγιναν στην ελληνική αγορά πληροφορικής, σίγουρα θα ξεκινούσαμε με την εξαγορά της BETA CAE Systems International από την Cadence Design Systems με έδρα την Καλιφόρνια και εισηγμένη στο δείκτη Nasdaq. Η BETA CAE είναι μια εταιρεία με ελληνικές ρίζες αφού ξεκίνησε πριν 30 χρόνια από μία ομάδα καθηγητών και φοιτητών του ΑΠΘ ενώ σήμερα απασχολεί 500 εργαζόμενους.

Το τίμημα της εξαγοράς της BETA CAE από την Cadence ανέρχεται στα 1,15 δισ. ευρώ. Η BETA CAE έχει πολύ ισχυρό αποτύπωμα στον τομέα της αυτοκινητοβιομηχανίας, παρέχοντας λύσεις στους 10 κορυφαίους παγκόσμιους κατασκευαστές αυτοκινήτων και στις περισσότερες αγωνιστικές ομάδες της Formula 1, καθώς και σε κορυφαίους πελάτες στον κλάδο της αεροδιαστημικής, της βιομηχανίας και της υγειονομικής περίθαλψης. Στους πελάτες της BETA CAE περιλαμβάνονται ονόματα όπως Honda Motor Company Ltd., General MotorsCompany, Stellantis, Renault Group, Volvo Cars και Lockheed Martin Corporation, μεταξύ άλλων.

Ακολουθεί η Epsilon Net, η οποία μετά τη δημόσια πρόταση του Αυγούστου έχει προσθέσει στη μετοχική της σύνθεση το αμερικανικό επενδυτικό fund General Atlantic, ενώ έχει διπλασιαστεί το ποσοστό που κατέχει η Εθνική Τράπεζα με τον ιδρυτή του ομίλου Ιωάννη Μίχο να παραμένει μεγαλομέτοχος και να διατηρεί την ιδιότητα του προέδρου του διοικητικού συμβουλίο και του CEO. Η εξαγορά του ποσοστού της μειοψηφίας ξεπέρασε τα 240 εκατ. ευρώ με τη συνολική αποτίμηση να ανέρχεται στα 650 εκατ. ευρώ.

Μέσα στο 2024 είχαμε και το πέρασμα των Entersoft και Softone υπό τη σκέπη της Olympia Group. Παρά το γεγονός ότι δημοσίως διατυπωνόταν η θέση ότι οι δύο εταιρείες θα συνεχίσουν αυτόνομα, ότι θα συνεχίσουν να «τρέχουν» παράλληλα, στα μέσα Δεκεμβρίου έγινε γνωστό ότι θα δημιουργηθεί νέος οργανισμός που θα περιλαμβάνει τις δύο εταιρείες. Σημειώνεται ότι η «νέα» Entersoft-Softone διαθέτει ένα εξαιρετικά διευρυμένο portfolio λύσεων, που εξυπηρετεί πάνω από 90.000 πελάτες και διαθέτει ένα πανελλαδικό δίκτυο 700 συνεργατών ενώ απασχολεί 1.500 και πλέον εργαζομένους.

Ο Αντώνης Κοτζαμανίδης, διευθύνων σύμβουλος του νέου εταιρικού σχήματος κατά τη διάρκεια εσωτερικής ενημέρωσης εργαζομένων και από τις δύο εταιρείες είχε τονίσει επίσης ότι «κανένα προϊόν δεν πρόκειται να καταργηθεί, θα συνεχίσει να υπάρχει υποστήριξη για όλα τα προϊόντα των δύο εταιρειών» και ότι «θα υπάρξει μεν σύγκλιση σε επίπεδο προϊόντων, αλλά αυτό είναι κάτι που θα γίνει σε βάθος χρόνου».

Τηλεπικοινωνίες: Μετάβαση στην οπτική ίνα

Στις τηλεπικοινωνίες το μεγάλο στοίχημα είναι πλέον να «μεγαλώσει» το μερίδιο που κατέχει η οπτική ίνα στην προτίμηση των καταναλωτών. Η αγορά ευελπιστεί ότι το Gigabit Voucher, η δράση επιδότησης του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, θα δώσει νέα ώθηση στη χρήση της οπτικής ίνας. Στελέχη της αγοράς σημειώνουν ότι αν και η Ελλάδα δεν βρίσκεται ακόμη στα επιθυμητά επίπεδα, η ζήτηση για FTTH κινείται ανοδικά, ενώ αναμένεται να τονωθεί περαιτέρω.

«Το Gigabit voucher θα αυξήσει τη ζήτηση και θα μας επιτρέψει να προσελκύσουμε τους πελάτες με πιο ελκυστικές τιμές», είχε πει χαρακτηριστικά ο Κώστας Νεμπής, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου ΟΤΕ κατά τη διάρκεια του τελευταίου conference call της εταιρείας.

Από την πλευρά του ο ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Vodafone Ελλάδας, Χάρης Μπρουμίδης, τόνισε κατά τη διάρκεια του συνεδρίου Infocom World ότι η προσφορά ευρυζωνικών υπηρεσιών βρίσκεται σε πολύ καλά επίπεδα χάρη στις επενδύσεις όλων των παρόχων σε δίκτυα νέας γενιάς σε όλη τη χώρα, και πως πλέον συντρέχουν οι προϋποθέσεις να αυξηθεί και η ζήτηση.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν δοθεί στη δημοσιότητα, ο Όμιλος ΟΤΕ έχει εγκαταστήσει πάνω από το 70% των γραμμών FTTH (Fiber to the Home) της χώρας και είχε θέσει ως στόχο να ξεπεράσει τα 1,7 εκατομμύρια σπίτια και επιχειρήσεις μέχρι το τέλος του 2024. Στόχος παραμένει μέχρι το τέλος του 2027 οι εγκαταστάσεις να ανέρχονται σε 3 εκατομμύρια.

Στο ίδιο μήκος κύματος και η Vodafone, η οποία συνεχίζει την υλοποίηση του δικού της επενδυτικού προγράμματος, ύψους 1 δισ. ευρώ που θα ολοκληρωθεί μέσα στην προσεχή πενταετία, για την ανάπτυξη σύγχρονων ευρυζωνικών δικτύων. Η Vodafone Ελλάδας μέχρι το τέλος του Δεκεμβρίου 2024 υλοποίησε περισσότερες από 300.000 γραμμές οπτικής ίνας απευθείας στο σπίτι (FTTH), ενώ μέσα στο 2025 το δίκτυο οπτικής ίνας θα είναι εμπορικά διαθέσιμο σε 500.000 σπίτια. Μακροπρόθεσμα, παραμένει ο στόχος εγκατάστασης 850.000 γραμμών FTTH έως το 2028.

Στο παιχνίδι της οπτικής ίνας και η ΔΕΗ μέσω της 100% θυγατρικής FiberGrid. Σύμφωνα με την εταιρεία το δίκτυο Fiber to the Home της ΔΕΗ FiberGrid έχει φτάσει ήδη σε 140.000 σπίτια σε 12 δήμους της Αττικής. Απώτερος στόχος της FiberGrid είναι το δίκτυο FTTH να φτάσει σε 1,7 εκατ. το 2025. Συνολικά, ο στόχος του Ομίλου ΔΕΗ είναι να προσφέρει κάλυψη με οπτική ίνα μέχρι το σπίτι σε 3 εκατ. νοικοκυριά και επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα εντός της επόμενης πενταετίας.

Κέντρα δεδομένων… παντού

Κατά τη διάρκεια του 2024 γίναμε μάρτυρες ενός σερί ανακοινώσεων για δημιουργία νέων κέντρων δεδομένων (data center) κυρίως στην περιοχή της Αττικής. Τελευταία προσθήκη στο κλαμπ των παικτών στην αγορά των data center ο ΑΔΜΗΕ με την ανακοίνωση της συνεργασίας του με τη Serverfarm, με την οποία σύστησαν την κοινοπραξία Gemini.

Η Serverfarm είναι εταιρεία διαχείρισης κέντρων δεδομένων με ηγετική θέση στην παγκόσμια αγορά και στόχο έχει την ανάπτυξη και λειτουργία υπερσύγχρονων hyperscale-ready κέντρων δεδομένων στην Ελλάδα. Η κοινοπραξία Gemini θα συνδυάσει την τεχνογνωσία και τους πόρους των δύο οργανισμών: Ο ΑΔΜΗΕ, ως διαχειριστής του εθνικού συστήματος μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, θα εξασφαλίσει την αξιόπιστη και βιώσιμη ενεργειακή τροφοδοσία των data center σε ιδιόκτητες εγκαταστάσεις του, με πρόσβαση σε δίκτυα ηλεκτρισμού, οπτικών ινών καθώς και άλλους λειτουργικούς πόρους.

Από την πλευρά της, η Serverfarm θα προσφέρει εξειδικευμένη γνώση και καινοτομία, προκειμένου η κοινοπραξία να αποτελέσει σημείο αναφοράς για υψηλής ποιότητας ψηφιακές υπηρεσίες στην Ελλάδα. Η Gemini σχεδιάζει την κατασκευή και λειτουργία hyperscale-ready data center στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, με τη δημιουργία εγκαταστάσεων συνολικής ισχύος έως 130 MW.

Στις αρχές Δεκεμβρίου του 2024 ιδρύθηκε μια άλλη κοινοπραξία, η Data In Scale, από τον Όμιλο της ΔΕΗ και την EDGNEX Data Centers της DAMAC με στόχο την ανάπτυξη κέντρου δεδομένων στα Σπάτα. Η πρώτη φάση του έργου περιλαμβάνει επένδυση 150 εκατ. ευρώ για υποδομή ισχύος 12,5MW, με την προοπτική επέκτασης στα 25MW.

Το έργο βρίσκεται στο στάδιο του σχεδιασμού και της αδειοδότησης, ενώ η κατασκευή αναμένεται να ξεκινήσει το πρώτο τρίμηνο του 2025. Η ολοκλήρωση της πρώτης φάσης προβλέπεται εντός δύο ετών, με στόχο την υποστήριξη της αυξανόμενης ζήτησης για cloud υποδομές, ψηφιακό μετασχηματισμό και λύσεις αποθήκευσης δεδομένων.

Των δύο παραπάνω κοινοπραξιών είχε προηγηθεί, στα τέλη Νοεμβρίου η τελετή θεμελίωσης του πρώτου εκ των δύο αρχικών data center που θα κατασκευάσει η γαλλική Data4 στην περιοχή της Παιανίας. Αξιοσημείωτο ότι οι Γάλλοι κινούνται εξαιρετικά γρήγορα αφού η αρχική ανακοίνωση για το έργο έγινε μόλις τον Σεπτέμβριο, ενώ κατά την τελετή θεμελίωσης ο Ολιβιέ Μισελί, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Data4 αποκάλυψε ότι οι επαφές και οι διεργασίες ξεκίνησαν ουσιαστικά πριν από δύο χρόνια.

Ο σχεδιασμός της εταιρείας προβλέπει ότι το πρώτο data center θα είναι ισχύος 15MW με την συνολική ισχύ, όταν ολοκληρωθεί η επένδυση στο σύνολό της, να ανέρχεται στα 90MW.

Η Digital Realty, από τις πλέον δραστήριες εταιρείες στην Ελλάδα, συνεχίζει το επενδυτικό της πρόγραμμα, με την κατασκευή του data center Heraklion-1, στο Ηράκλειο της Κρήτης. Το Heraklion-1 είναι προγραμματισμένο να τεθεί σε λειτουργία το πρώτο τρίμηνο του 2025 ενώ αποτελεί κρίσιμο στοιχείο της ευρύτερης στρατηγικής της εταιρείας στη Μεσόγειο σε συνδυασμό με τους κόμβους σε Βαρκελώνη, Ρώμη και Τελ Αβίβ.

Η εταιρεία λειτουργεί στην Ελλάδα ήδη τρία data center, το ATH1 (Athens 1), το ATH2 (Athens 2), και το ATH3 (Athens 3), το οποίο αποτελεί και το μεγαλύτερο στη χώρα, ικανό να υποστηρίξει έως και 6.8 MW χωρητικότητας εντός των εγκαταστάσεων έκτασης 8.600 τ.μ.. Οι συγκεκριμένες εγκαταστάσεις βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας.

Επιπλέον, η εταιρεία κατασκευάζει το ATH4 (Athens 4) το οποίο βρίσκεται ακριβώς δίπλα στο ΑΤΗ3 και προβλέπεται να προσθέσει επιπλέον 6,8 MW ισχύος και υπολογίζεται να είναι πλήρως λειτουργικό το α’ τρίμηνο του 2026. Σε φάση σχεδιασμού βρίσκεται ένα ακόμη data center στην περιοχή της Αθήνας, το ATH5 (Athens 5).

Η αμιγώς ελληνική Lancom διαθέτει ήδη τρία ιδιόκτητα data center σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, μαζί με ένα ιδιόκτητο δίκτυο οπτικών ινών που εκτείνεται σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και σταδιακά σε όλη την Ελλάδα. Ειδικότερα, το εμβληματικό για την εταιρεία Balkan Gate Thessaloniki αποτελεί το μεγαλύτερο carrier neutral, Tier III Data Center στη Βόρεια Ελλάδα και είναι απευθείας συνδεδεμένο με τους περισσότερους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους της χώρας, καθώς και με παγκόσμιες εταιρείες τηλεπικοινωνιών, που δραστηριοποιούνται στην περιοχή, παρέχοντας πολλαπλές επιλογές διασύνδεσης με τα Βαλκάνια, την Κεντρική Ευρώπη και την Τουρκία.

Η επένδυση της Lancom στο Ηράκλειο Κρήτης, ύψους άνω των 20 εκατ. ευρώ, δημιουργεί επίσης μια δυναμική τηλεπικοινωνιακή διαδρομή στην ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Νοτιοανατολικής Μεσογείου.

Σε πιο αργούς ρυθμούς κινήθηκε το 2024 η Google η οποία έχει ανακοινώσει επένδυση για δημιουργία data center στην Ελλάδα από το φθινόπωρο του 2022 αλλά χωρίς κάποια σοβαρή εξέλιξη έκτοτε. Αντίθετα, η Microsoft, που επίσης έχει επιλέξει την Ελλάδα για να επενδύσει, υλοποιεί σχέδιο κατασκευής τριών data centers στην Αττική (Σπάτα και Κορωπί), συνολικής αξίας 1 δισ. ευρώ. Το πρώτο υπό κατασκευή data center θα είναι ισχύος 19,2 MW με τα υπόλοιπα δύο να υπάρχει σχεδιασμός για την ολοκλήρωσή τους έως το 2028.

Η ιταλική Sparkle, ο μεγαλύτερος διεθνής πάροχος τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών διασύνδεσης στην Ιταλία και μεταξύ των δέκα κορυφαίων παγκοσμίως, αποτελεί έναν από τους πρώτους παίκτες που επένδυσαν στην ελληνική αγορά των data centers αφού ο όμιλος εγκατέστησε το πρώτο του κέντρο δεδομένων στη Μεταμόρφωση Αττικής ήδη από το 2001.

Με την προσθήκη του Metamorfosis II, η Sparkle πλέον διαχειρίζεται και λειτουργεί τέσσερα data centers στην Ελλάδα: τρία στην Αθήνα -από όπου ξεκινά το μητροπολιτικό δίκτυο οπτικών ινών, που διασχίζει τις περιοχές επιχειρηματικής δραστηριότητας της πόλης και συνδέει απευθείας εταιρικούς πελάτες και θεσμικούς φορείς- και ένα στα Χανιά, με συνολική έκταση στα 14.000 τ.μ. και ισχύ 13,7 MW.

Το τελευταίο data center της εταιρείας βρίσκεται στην Αθήνα, στη βιομηχανική ζώνη της Μεταμόρφωσης, ακριβώς δίπλα στο Metamorfosis I. Καταλαμβάνει εμβαδόν περίπου 6.000 τ.μ., με μέγιστη χωρητικότητα 700 racks και μέγιστη συνολική ισχύ 7,7 MW.

Αξίζει να σημειωθεί ότι τον περασμένο Σεπτέμβριο «έφτασε» στην Κρήτη και το BlueMed το νέο καλώδιο της Sparkle, που συνδέει την Ιταλία με τη Γαλλία, την Ελλάδα και άλλες χώρες που βρέχονται από τη Μεσόγειο. Το καλώδιο εντάσσεται στο ευρύτερο σύστημα Blue & Raman Submarine Cable Systems, το οποίο κατασκευάζεται σε συνεργασία με τη Google και άλλους παρόχους, που δραστηριοποιούνται από τη Μέση Ανατολή έως τη Βομβάη της Ινδίας.

Πηγή: OT