Γράφει ο Χρήστος Κώνστας
Στο κατώφλι μιας νέας δεκαετίας, καλούμαστε να εκτιμήσουμε το μέλλον μας με βασική προϋπόθεση να έχουμε κατανοήσει το παρελθόν μας προκειμένου να κάνουμε σταθερό βήμα από το παρών μας.
Το 2020 οφείλουμε να το διαχειριστούμε όχι απλά ως ένα νέος έτος.Είναι η χρονιά που μπορεί να αποδειχτεί ευκαιρία ή απλά ένα πισωγύρισμα. Η χώρα μας συμπληρώνει την πρώτη δεκαετία μετά το ξέσπασμα της κρίσης. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη χρονική διάρκεια εθνικής περιπέτειας από συστάσεως το νεοελληνικού κράτους. Ούτε ο Α΄ούτε ο Β΄παγκόσμιος πόλεμος διήρκεσαν τόσο. Γυρνώντας το χρόνο πίσω ακριβώς έναν αιώνα, θα συναντηθούμε με το 1920 τότε που ξεκινούσε η δεκαετία η οποία έμεινε στην παγκόσμια ιστορία ως η “οργιώδης δεκαετία”. 10 χρόνια που σηματοδοτούσαν μια ηρεμία πριν τεθούν τα θεμέλια το 1928 για να ακολουθήσει την επόμενη δεκαετία η μεγαλύτερη παγκόσμια τραγωδία τόσο κοινωνικά, όσο και οικονομικά.
Στις αρχές του 1920 οι περισσότεροι δεν αντελήφθησαν ότι ήταν μάρτυρες του σημείου στροφής της σύγχρονης ιστορίας.Είχαν εξέλθει από τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο πιστεύοντας ότι έχουν αφήσει οριστικά τα χειρότερα πίσω τους. Αν και δεν συμφωνούν όλοι για το ποιος ονόμασε πρώτος αυτήν τη μεταπολεμική περίοδο “οργιώδης δεκαετία” εντούτοις συμφωνούν ότι αυτό το όνομα είναι το πιο κατάλληλο. Κυρίως για το γεγονός ότι πολύ γρήγορα μέσα από τις στάχτες , αναδείχθηκε η ανάγκη για μια πιο “εύθυμη” ζωή με υψηλό κόστος σε συνάρτηση με τις αντοχές της ταλαιπωρημένης παγκόσμιας οικονομίας της εποχής.Εκτός από την οικονομική οπτική, οι οργιώδεις αλλαγές αφορούσαν και σε πολιτικό επίπεδο. Μέτα τη συνθήκη το Βερσαλιών το 1919 που σηματοδότησε και το τέλος του παγκόσμιου πολέμου, το επόμενο έτος ήρθε η πρώτη συντονισμένη προσπάθεια για την προάσπιση της ειρήνης με την ίδρυση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Όμως τίποτα ,όπως αποδείχθηκε στην πορεία, δεν στάθηκε αρκετό για να αναστρέψει το φονικό κύμα εθνικισμού που φούντωσε στην Ευρώπη με επίκεντρο τη Γερμανία.
Μπαίνοντας και πάλι στη χρονοκάψουλα για να επιστρέψουμε στο σήμερα, ο κόσμος μας δείχνει καλύτερος αλλά γεμάτος αβεβαιότητες μέσα από την αναγέννηση του εθνικισμού.Δεν είμαι βέβαιος ότι τα μαθήματα ιστορίας προσφέρονται για ασφαλή συμπεράσματα, σίγουρα όμως μας δίνουν τροφή για σκέψη ώστε να βοηθήσουν να αποφύγουμε όσα κομμάτια της ιστορίας μας πλήγωσαν.Η έξοδος από την κρίση είναι αναγκαία αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι προφανής.
Σε σύγκριση με το παρελθόν του 1920, σήμερα η ταχύτητα των εξελίξεων οδηγεί σε πυκνά γεγονότα τα οποία λαμβάνουν χώρα σε διαστήματα πολύ μικρότερα από εκείνα που απαιτούνταν πριν από έναν αιώνα. Ο εφησυχασμός οικονομικά και πολιτικά είναι βέβαιο ότι μας θέτει σε εθνικό κίνδυνο.Στο χέρι μας είναι να αποτρέψουμε την επανάληψη έστω και τμήματος της ιστορίας.Ας είναι το 2020 η απαρχή της δεκαετίας που θα μείνει στην ιστορία ως ασφαλής αντί για οργιώδης