Ο Ταγίπ Ερντογάν βαδίζει στο δρόμο του Σαντάμ Χουσεΐν

Τον Δεκέμβριο του 2006 οι εικόνες του Σαντάμ Χουσεΐν να οδηγείται στην αγχόνη σκόρπιζαν ενθουσιασμό στο δυτικό κόσμο και κυρίως στην Ουάσινγκτον. Γράφει ο Χρήστος Κώνστας στο Politica.gr.

Ο Σαντάμ Χουσεΐν κυβέρνησε με σκληρότητα για πάνω από 24 χρόνια τον Ιρακινό λαό. Απέναντι στους πολιτικούς του αντιπάλους ήταν αδίστακτος, κατέστειλε με βία εξεγέρσεις, στράφηκε εναντίον του ίδιου του λαού και εισέβαλε στο Κουβέιτ. Όμως 14 χρόνια μετά το θάνατο του και 17 μετά την πτώση του καθεστώτος Χουσεΐν κάποιες ομοιότητες με το καθεστώς Ερντογάν δείχνουν οτι η ιστορία δεν είναι καθόλου δύσκολο να επαναληφθεί.

Η Τουρκική οικονομία χωλαίνει στα πρότυπα του Ιράκ, έτσι όπως συνέβη και πριν ο Χουσεΐν εξαπολύσει επιθέσεις εντός και εκτός της χώρας του , εισβάλλοντας και στο Κουβέιτ. Στην Άγκυρα όσο καταρρέει η λίρα και απαξιώνεται η αξία του βασικού μισθού τόσο αναπτύσσονται τα Τουρκικά στρατεύματα εκτός επικράτειας. Η αρχή έγινε στη Συρία. Ακολούθησαν οι παρεμβάσεις στη Λιβύη ενώ κάθε ημέρα επιβεβαιώνεται η ενεργή συμμετοχή με την αποστολή μισθοφόρων στην εμπόλεμη ζώνη του Ναγκόρνο-Καραμπάχ στο πλευρό του Αζερμπαϊτζάν εναντίον των Αρμενίων. Κι΄ όλα αυτά ενώ επι σχεδόν ένα χρόνο εκβιάζει, απειλεί και παραβιάζει τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα. Ταυτόχρονα κάθε κριτική τουρκική φωνή στην καλύτερη των περιπτώσεων μπαίνει στο περιθώριο ενώ η πιο συνήθης διαδικασία που εφαρμόζει ο Ερντογάν είναι να την βάζει πίσω από τα κάγκελα κάποιας τουρκικής φυλακής. Ακριβώς όπως και ο Χουσεΐν.

Όμως το σημαντικότερο κοινό σημείο των δύο ηγετών, αυτό που ενδεχομένως να αποδειχθεί και το “κλειδί” των εξελίξεων που ίσως δούμε μεσοπρόθεσμα, είναι ο ρόλος των Αμερικανών. Είναι παγκοίνως γνωστό ότι ο Σαντάμ Χουσεΐν πριν αποκαθηλωθεί και εκτελεστεί με το πρόσχημα ότι διέθετε όπλα μαζικής καταστροφής, τα οποία ειρήσθω εν παρόδω δεν κατάφεραν να βρουν ποτέ οι ΗΠΑ κατά την εισβολή τους στο Ιράκ, ήταν ένας από τους ηγέτες που αξιοποιούνταν διαχρονικά από τις ΗΠΑ για την προώθηση των γεωστρατηγικών τους επιδιώξεων στην ευρύτερη περιοχή με επίκεντρο και την εκμετάλλευση των πλούσιων πηγών πετρελαίου.

Από το 1979 όποτε και αναρριχήθηκε στην κορυφή της εξουσίας ο Χουσεΐν δεν έκρυψε ότι πρόκειται για ένα στυγνό δικτάτορα. Αυτό όμως δεν εμπόδισε το αμερικανικό κατεστημένο να τον υποστηρίξει , χρησιμοποιώντας τον ως ανάχωμα απέναντι στο Ιράν,στο οποίο μάλιστα κήρυξε και τον πόλεμο ένα χρόνο μετά την ανάληψη της εξουσίας. Επί 12 χρόνια σχεδόν οι σχέσεις με όλες τις αμερικανικές ηγεσίες ήταν αρμονικές. Αναπτύχθηκαν ευρύτερες συνεργασίες ενώ το Ιράκ με τη βοήθεια των ΗΠΑ αποκατέστησε στη διεθνή κοινή γνώμη το προφίλ του, αφού αφαιρέθηκε από τον κατάλογο των χωρών που θεωρούνταν ότι στήριζαν την τρομοκρατία. Οι επιθέσεις Χουσεΐν που είχαν ως αποτέλεσμα εκατόμβες νεκρών δεν προκαλούσαν καμία αντίδραση των ΗΠΑ. Χαρακτηριστικότερη περίπτωση η επίθεση Ιρακινών αεροσκαφών το 1988 σε περιοχή που βρισκόταν υπό τον έλεγχο Κούρδων εντός του Ιράκ, σκορπώντας το θάνατο 5.000 ανθρώπων με τη χρήση χημικών.

Όμως όλα άλλαξαν στις αρχές της δεκαετίας του 90’, τότε που η ασθμαίνουσα Ιρακινή οικονομία αναζητούσε μέσω της ενίσχυσης των τιμών του πετρελαίου ένα φιλί ζωής. Ο Σαντάμ Χουσεΐν θεωρούσε ότι οι πετρελαιοπηγές του Κουβέιτ θα του προσέφεραν την πολυπόθητη ανάνηψη της Ιρακινής οικονομίας. Ευελπιστώντας ότι θα εξακολουθήσει να έχει αν οχι τη στήριξη, σίγουρα την ανοχή των ΗΠΑ προχώρησε στην εισβολή. Όμως οι Αμερικανοί είχαν ήδη αποφασίσει ότι ο Ιρακινός ηγέτης τους είχε κάνει τη δουλειά που χρειάζονταν τη δεκαετία του 80’ απέναντι στο Ιράν και πλέον μόνο προβλήματα μπορούσε να δημιουργεί. Κάπως έτσι φτάσαμε στον πόλεμο του κόλπου. Εκεί όπου ο άλλοτε εκλεκτός του αμερικανικού κατεστημένου έγινε παρίας και κυνηγημένος για τα επόμενα 10 χρόνια φτάνοντας στην εισβολή του Ιράκ το 2003.

Η σύντομη ιστορική αναδρομή αναδεικνύει επικίνδυνες ομοιότητες με αυτά που εξελίσσονται στην ανατολική πλευρά του Αιγαίου. Η επιδεικτική στροφή των ΗΠΑ με τη διπλή επίσκεψη του επικεφαλής της αμερικανική διπλωματίας Μάικ Πομπέο στην Ελλάδα, χωρίς να συνεχίσει το ταξίδι του στην Τουρκία είναι μια πρώτη ένδειξη. Δεν είναι αρκετή για να μας οδηγήσει σε απόλυτες συνδέσεις με το Ιράκ και τον Σαντάμ Χουσεΐν αλλά είναι ικανή να σπείρει το έδαφος για θεαματικές ανατροπές στο μέλλον .Είναι γεγονός ότι οι εξελίξεις θα προδιαγραφούν από τον ίδιο τον Ερντογάν. Οι κινήσεις του πάντως όχι μόνο στο Αιγαίο αλλά κυρίως στην Κύπρο κινούνται στη σφαίρα της επιβεβαίωσης. Το τελευταίο διάστημα η Άγκυρα σχεδιάζει μονομερώς οργανωμένο εποικισμό στη αποκλεισμένη πόλη της Αμμοχώστου με επίκεντρο τη συνοικία Βαρώσια. Είναι προφανές από αυτές τις εξελίξεις σε συνδυασμό με όλα τα παραπάνω, ότι ο Τούρκος πρόεδρος είτε δεν έχει καταφέρει όλο αυτό το διάστημα να μελετήσει την ιστορία του Σαντάμ Χουσεΐν ,είτε δεν έχει φτάσει ακόμη στο κεφάλαιο οπίου περιγράφεται το πως ο Ιρακινός ηγέτης από εκλεκτός έγινε παρίας και συνάντησε στην αγχόνη.