Ο κίνδυνος του πανδημικού deja vu

Του Xρήστου Κώνστα

Ο όρος ντεζαβού (déjà vu) ή ελληνιστί προμνησία περιγράφει την αίσθηση ότι κάποιος έχει δει ή βιώσει ξανά στο παρελθόν μία κατάσταση. Déjà vu στη γαλλική γλώσσα σημαίνει “ήδη ιδωμένο”. Η εμπειρία της προμνησίας συνοδεύεται συνήθως από μία αίσθηση “παράξενου”, και αποδίδεται από το υποκείμενο της εμπειρίας σε όνειρό του, παρόλο το ότι υπάρχει η αίσθηση ότι η εμπειρία έχει πραγματικά υπάρξει στο παρελθόν. Το φαινόμενο είναι αρκετά συχνό και επίσημες έρευνες έχουν δείξει ότι περισσότερο από το 70% των ανθρώπων το έχουν βιώσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους.Όμως η πανδημία έρχεται να ανατρέψει τα επιστημονικά δεδομένα.Καταρχάς πλέον το 100% των ανθρώπων αδιαμφισβήτητα έχουν βιώσει τη πανδημία τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους και δεύτερον επίσης μη αμφισβητήσιμο η εμπειρία τους ήταν πραγματική και όχι απλά έναν όνειρο που το βίωσαν ως εφιάλτη.

Ακόμη και ημερομηνιακά η εξέλιξη του φαινομένου επιβεβαιώνει την εμπειρία του deja vu.Στις 25 Μαΐου του 2020 η Κυβέρνηση ήρε τους περιορισμούς και σηματοδότησε επισήμως το καθολικό άνοιγμα της αγοράς με την επαναλειτουργία της εστίασης και των καφέ.Το ίδιο συμβαίνει και φέτος , αν και 20 ημέρες νωρίτερα.Στις 10 Μαΐου επαναλειτουργούν δημοτικά και γυμνάσια , την αντίστοιχη εβδομάδα του 2020 είχαμε την επαναλειτουργία όλων των σχολικών βαθμίδων.Για την έναρξη της τουριστικής περιόδου η διαφορά ανάμεσα στο πότε άνοιξε το 2020 με το 2021 είναι λιγότερο από ένας μήνας.

Ποιο είναι όμως το βασικότερο στοιχείο που έρχεται να διαταράξει την εμπειρία του deja vu; Στις 20 Απριλίου του 2020 σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ η χώρα μετρούσε συνολικά 2.245 κρούσματα και  116 ανθρώπινες απώλειες,ένα ακριβώς χρόνο μετά το σύνολο των κρουσμάτων έφτανε τις 320.629 ενώ οι απώλειες τις 9.627.Κι΄αν το σύνολο μοιάζει λογικό να έχει εκτοξευθεί μετά από 12 μήνες , τότε η σύγκριση των αριθμών της  ημερήσιας καταγραφής αποτυπώνει την διαφορετική αφετηρία. Στις 20 Απριλίου  πέρυσι ,η χώρα κατέγραψε 10 κρούσματα και 6 θάνατος. Φέτος την ίδια ημέρα 3.789 κρούσματα και 87 απώλειες.

Κι όμως παρά τη χαοτική διαφορά διακρίνεται περισσότερη αισιοδοξία για αυτό το καλοκαίρι. Από τη μια το εμβόλιο , από την άλλη η εμπειρία και χρήσιμα “εργαλεία” όπως τα self tests δημιουργούν ένα κλίμα συγκροτημένης αισιοδοξίας.Είναι δικαιολογημένο; H πορεία μέσα στο καλοκαίρι θα το αποδείξει.Αν δηλαδή διακοπεί αυτή η εμπειρία deja vu, τότε θα σημαίνει οτι έχουμε πάει καλύτερα κόντρα σε δυσμενέστερους αριθμητικούς δείκτες.Ωστόσο η ανησυχία οτι θα συνεχίσουμε να βιώνουμε το φαινόμενο της προμνησίας παραμένει κάτι παραπάνω από ζωηρή. Ξεκινάμε αυτό καλοκαίρι με το βλέμμα μας καρφωμένο στο φθινόπωρο.Δεν θα αντέξει η κοινωνία και η οικονομία να ξαναζήσουν τις ¨πολικές¨ θερμοκρασίες που συνοδευουν τη παράλυση του κοινωνικού ιστού πριν καν προλάβουμε να αποσύρουμε στη ντουλάπα μας τα κοντομάνικα.