Απροετοίμαστοι για τον σεισμό, προετοιμασμένοι για την προχειρότητα

Του Χρήστου Κώνστα

H χώρα μας είναι κατά τεκμήριο μια σεισμογενής γεωγραφική ενότητα. Αυτός ουδείς μπορεί να το αμφισβητήσει .Άλλωστε έχουμε πληρώσει βαρύ τίμημα στην πορεία των αιώνων. Ας σταθούμε όμως στην πρόσφατη σεισμογενή ιστορία. Αυτή που έπληξε την Κρήτη. Σε αντίθεση με πλείστες άλλες περιπτώσεις για τις οποίες οι σεισμολόγοι περιορίζονται τουλάχιστον δημοσίως σε παρατηρήσεις και επισημάνσεις και πάντως μετά την εκδήλωση του σεισμικού φαινομένου, η περίπτωση του Αρκαλοχωρίου είναι εντελώς διαφορετική. Επί τρείς μήνες σχεδόν η σεισμολογική κοινότητα αντλούσε αλλεπάλληλα στοιχεία από τις συνεχείς-μικρότερες- σεισμικές δονήσεις. Κι όμως ούτε αυτά κατέστησαν ικανά για μια πιο συγκεκριμένη πρόβλεψη. Απεναντίας ,πολλοί σεισμολόγοι εμφανίστηκαν και αιφνιδιασμένοι από την ένταση του φαινομένου. Πιθανολογούσαν οτι η αρχική σεισμική δόνηση των 4,8 ρίχτερ στις 4 Ιουνίου ήταν ο κύριος σεισμός και οι μετέπειτα μετασεισμικές δονήσεις ,απλά η συνηθισμένη εξέλιξη του φαινομένου ,παρότι πυκνές και με αξιόλογο σεισμικό δυναμικό.

Η περίπτωση του Αρκαλοχωρίου έρχεται να μας επιβεβαιώσει οτι παρά την εξέλιξη της τεχνολογίας , τα σεισμικά φαινόμενα είναι αδύνατον να προβλεφθούν τόσο ως προς τον ακριβή χρόνο ,όσο και ως προς την ακριβή ένταση. Αυτό βέβαια είναι κάτι που γνωρίζαμε και πριν το Αρκαλοχώρι. Επομένως δεν γίναμε σοφότεροι. Όμως μαζί με αυτό επιβεβαιώθηκε και κάτι ακόμη, για το οποίο είχαμε-λανθασμένα όπως αποδεικνύεται- διαφορετικές προσδοκίες.

Με την εξέλιξη σεισμικών φαινομένων επί σειρά μηνών σε διάφορες περιοχές της χώρας(Αρκαλοχώρι, Θηβα,η δυνητική ενεργοποίηση του ρήγματος στο σύμπλεγμα των Αλκυονίδων Νήσων, ανατολικά του Κορινθιακού Κόλπου κ.α), θα περίμενε κανείς ότι ο κρατικός μηχανισμός θα ήταν πιο έτοιμος ,πέρα από το να πετάξει τις πρώτες 3 ώρες πάνω από το Αρκαλοχώρι με Eλικόπτερο Super Puma o Yπουργός Πολιτικής Προστασίας.

Την ώρα που η χώρα εξοπλίζεται –και ορθώς- με πακέτο 10 δις ευρώ απέναντι σε έναν δυνητικό κίνδυνο ,όπως της  Τουρκίας, δεν μπορεί να αγνοεί επιδεικτικά τον υπαρκτό κίνδυνο των σεισμών.

Δεν είναι δυνατόν μετά από όλα όσα γνωρίζουμε πλέον για τους σεισμούς, η χώρα να μη διαθέτει σε πλήρη ετοιμότητα έναν “στόλο” οικίσκων και να δηλώνει ο αρμόδιος Υπουργός οτι «Προσπαθούμε να βρούμε οικίσκους για τη στέγαση των κατοίκων αλλά δεν είναι εύκολο». Και σχεδόν δύο εβδομάδες μετά το σεισμό, να έχουν φτάσει στο Αρκαλοχώρι μετα κόπων και βασάνων 40 περίπου οικίσκοι ενώ έχουν κριθεί μέχρι τώρα τουλάχιστον 1.000 σπίτια ακατοίκητα, αριθμός που θα αυξηθεί ενώ στο σύνολο των πληγέντων δήμων (Μινώα Πεδιάδος, Αρχανών-Αστερουσίων, Χερσονήσου, Οροπεδίου  Λασιθίου, Βιάννου, Γόρτυνας, Φαιστού και Ιεράπετρας) τα ακατάλληλα σπίτια αναμένεται να ξεπεράσουν τις 4.000 !

Δεν είναι δυνατόν η πρώτη αντίδραση στέγασης που αφορούσε σε σκηνές να περιλαμβάνει μόνο μια τέντα και δύο ημέρες μετά να αναζητούνται κλινοσκεπάσματα, στρώματα και ράντζα. Αυτά τα κενά ταιριάζουν θα μπορούσαν να δικαιολογηθούν μόνο σε κράτη που «πιάνονται στον ύπνο» επειδή δεν έχουν διαχειριστεί ποτέ ξανά σεισμικά φαινόμενα ,όχι στην Ελλάδα που ιστορικά κοιμάται αγκαλιά με τον Εγκέλαδο. Και σίγουρα όχι σε περιπτώσεις όπως του Αρκαλοχωρίου που “φωνάζει” επί τρείς μήνες «προετοιμαστείτε!».

Δεν είναι δυνατόν  η παροχή βοήθειας ,σε τροφή και είδη πρώτης ανάγκης, να καθορίζεται από τις δωρεές πολιτών και φορέων λες και δεν έχει την ευθύνη η πολιτεία να καλύψει αυτές τις έκτακτες συνθήκες με προγραμματισμό και ξεκάθαρα βήματα.

Δεν είναι δυνατόν η συνδρομή ανθρώπινου δυναμικού για την κάλυψη όλων των υπηρεσιών που πρέπει να παρασχεθούν στους πληγέντες να εξαντλείται στο φιλότιμο εθελοντών και σωματείων. Ήδη μετά από δύο εβδομάδες περίπου η παρουσία των εθελοντών έχει μειωθεί σημαντικά, αποκαλύπτοντας το μέγεθος του κενού με τις τοπικές αρχές να απευθύνουν εκκλήσεις για να σπεύσουν εθελοντές να υποστηρίξουν το έργο.

Εν τέλει, δεν είναι δυνατόν να κοιμόμαστε ήσυχοι , όσο και να το προσπαθούμε. Όχι γιατί φοβόμαστε τον Εγκέλαδο. Με αυτόν έχουμε “συμφιλιωθεί”. Φοβόμαστε την προχειρότητα με την οποία δεν  μπορούμε να συμβιβαστούμε ,όσο φιλότιμο κι’ αν επιστρατεύσουμε.