Politica 89.8
Η τέχνη, σε όλες τις μορφές της, αποτελεί σημαντικό πεδίο της ανθρώπινης ζωής, προσφέροντας αισθητική απόλαυση και σημαντικά οφέλη για την ψυχική υγεία και ευεξία. Η πρόσφατη καθιέρωση του Προγράμματος Ηλεκτρονικής Πολιτιστικής Συνταγογράφησης στην Ελλάδα, μετά από τροπολογία που ψηφίστηκε στη Βουλή, αναδεικνύει τη δυναμική της τέχνης ως εργαλείο προαγωγής της ψυχικής υγείας. Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα πολλές χώρες του εξωτερικού έχουν ήδη καθιερώσει την πολιτιστική συνταγογράφηση και την έχουν εντάξει στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων ως μέσο ψυχοθεραπείας και πρόληψης της κατάθλιψης.
Η πολιτιστική συνταγογράφηση είναι απλή στη φιλοσοφία της: επιτρέπει σε επαγγελματίες ψυχικής υγείας να “συνταγογραφούν” σε ασθενείς την ενεργό συμμετοχή σε πολιτιστικές και καλλιτεχνικές δραστηριότητες, όπως επισκέψεις σε μουσεία, θεατρικές παραστάσεις ή εργαστήρια τέχνης. Επιστημονικές μελέτες έχουν αποδείξει ότι η ενεργός και βιωματική ενασχόληση με την τέχνη μειώνει τους παράγοντες άγχους, βελτιώνει τη διάθεση και ενισχύει τόσο το αίσθημα του ανήκειν όσο και την κοινωνική συνοχή.
Σύμφωνα με την ψυχολόγο Δέσποινα Λιμνιωτάκη (Δείτε και ακούστε ΕΔΩ), η ελληνική πολιτιστική κληρονομιά είναι τόσο πλούσια που μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην αντιμετώπιση ψυχοκοινωνικών δυσλειτουργιών. Μέσω της συμμετοχής σε παραδοσιακές δραστηριότητες – όπως ενδεικτικά οι τοπικοί χοροί ή οι διαλέξεις και οι εκδηλώσεις για τα ήθη και έθιμα της ελληνικής υπαίθρου – μειώνεται η απομόνωση και προάγεται η κοινωνική ένταξη, ιδιαίτερα για τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Επιπλέον, η τέχνη προσφέρει μια ασφαλή και δημιουργική διέξοδο για την έκφραση συναισθημάτων που δύσκολα διατυπώνονται με λόγια. Μέσω της δημιουργικής διαδικασίας της ενασχόλησης με την τέχνη, τα άτομα επεξεργάζονται τραυματικές εμπειρίες, αναπτύσσουν αυτογνωσία και ενισχύουν την αυτοεκτίμησή τους, ενώ η συμμετοχή σε ομαδικές δραστηριότητες ενισχύει την κοινωνικοποίηση και τις δεξιότητες επικοινωνίας.
Ενώ δεν αντικαθιστά τις παραδοσιακές μορφές θεραπείας, η πολιτιστική συνταγογράφηση λειτουργεί συμπληρωματικά, ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα των υφιστάμενων προσεγγίσεων και πιθανώς μειώνοντας την εξάρτηση από φαρμακευτική αγωγή. Η συνεργασία μεταξύ πολιτιστικών φορέων και υπηρεσιών υγείας δημιουργεί ένα υποστηρικτικό δίκτυο που προάγει την ποιότητα ζωής και την ευημερία των πολιτών και συντελεί στην ψυχική και συναισθηματική τους ενδυνάμωση.
Συνοψίζοντας, η τέχνη αποτελεί ένα ισχυρό εργαλείο για την προαγωγή της ψυχικής υγείας και ευεξίας. Μέσω της πολιτιστικής συνταγογράφησης, οι πολίτες έχουν την ευκαιρία να ενσωματώσουν δημιουργικές δραστηριότητες στην καθημερινότητά τους, απολαμβάνοντας ολιστικά οφέλη που ενισχύουν την ψυχική ισορροπία και προάγουν την κοινωνική ένταξη.
