Politica 89.8
Γράφει ο Γιώργος Δ. Παπαδάκης.
Επιγραμματικά:
«Ο δήμιος ,ένας μανάβης από τους Ποδαράδες (Ν.Ιωνία) ,στέλεχος ολόκληρο της “Εθνικής Πολιτοφυλακής” τώρα ,αν και στέλεχος ,την τελευταία στιγμή είπε πως λύγισε .
Δεν υπάκουσε την εντολή του “Διοικητή” και δεν χρησιμοποίησε τσεκούρι.
Μία σφαίρα μόνο στον αυχένα …
Ταράχτηκε από το δικό της τρέμουλο και συγκινήθηκε από τo γοερό της κλάμα ,έτσι γυμνή μπροστά στον λάκκο, ή ήθελε να τελειώνει μία ώρα αρχύτερα…
Είναι πολύ παγωμένος ο Δεκέμβρης.
Στην Αθήνα πιο πολύ ,ειδικά τη νύχτα.
Για τον ίδιο σίγουρα δεν ταράχτηκε κανείς από τους απέναντι, λίγα χρόνια μετά που στήθηκε αυτός στα “έξι μέτρα”.
Ούτε του “διοικητή” οι σύντροφοι, που -πολύ αργά-του φύλαξαν μία τύχη ίδια, καθώς «μαγάριζε το κίνημα».
Είκοσι τριών χρονών ο “διοικητής” ,είκοσι επτά ο δήμιος.
Ούτε ο ένας την σκότωσε ,ούτε ο άλλος .
Δύο “τίποτες” δεν παίρνουν τέτοιες αποφάσεις .
Την πυροβόλησαν οι εντιμότατοι συνάδελφοι της .
Δύο μήνες σχεδόν πριν στο θέατρο “Διονύσια” .
Τράνταζε η πλατεία, “Θάνατος στην πουτάνα” .
Που ήταν η καλύτερη τους …
Άνεμος Επαναστατικός.
Και η απόφαση ελήφθη, χωρίς μάρτυρες κι απολογίες .
“Διαγραφή “.
Ένας δεν βρέθηκε από τους ευεργετηθέντες να πει την αλήθεια.
Οι αλήθειες όλες ούτως ή άλλως τουφεκίζονταν ομαδικά, από την αρχή εκείνης της χρονιάς .
Η “Διαγραφή” ήταν Θάνατος.
Αυτό το χαρτί είδε ο “διοικητής” τη νύχτα του Δεκέμβρη,
“Αυτή δεν είναι που την διέγραψε το Σωματείο;”
Κι αντί για ομηρία ,διέταξε λεπίδι…
Από τους λαμπρούς συνάδελφους ,κάποιοι και κάποιες δεν μετανόησαν ποτέ ,στα φανερά τουλάχιστον.
Κάποιοι στα γεράματα φτάσανε, βουβά όμως, να κλαίνε
Λίγοι και λίγες παραδέχτηκαν το σφάλμα .
Μα όλοι κάνανε λαμπρές καριέρες .
Τους θυμούνται όλοι.
Μα την καλύτερη τους ,κανείς δεν την θυμάται …
Άνθρωποι του πνεύματος κατεξοχήν οι ηθοποιοί.
Μα άνθρωποι. Άρα με πάθη .Και κυρίαρχο απ΄ όλα ,ένα, τον Φθόνο.
Που ,σαν λέξη ούτως ή άλλως ηχεί όμοια με το αποτέλεσμα του.
Δεν την πυροβόλησαν λοιπόν ούτε ο Μακαρώνας ο παντοπώλης.
Ούτε ο “διοικητής ” ο Παυλίδης που τον Δεκέμβρη τον έλεγαν “Ορέστη”
-μοιραίο όνομα για την μεγαλύτερη όλων των εποχών πρώτη της Τραγωδίας…
Την πυροβόλησε το λαμπρό της Σωματείο.
Και μετά , εβδομήντα πέντε ολόκληρα χρόνια μετά την πυροβόλησε ξανά .
“Μεγάλο ταλέντο” λέει ,αλλά “αμφιλεγόμενη”.
Οι τίποτες του σήμερα, δίκασαν ξανά .
Και την Τέχνη της, “μεγάλο ταλέντο ” λέει ,εκείνη που ακόμη κανείς τους δεν την έχει ξεπεράσει.
Και την “ηθική” της .”Αμφιλεγόμενη” λέει
Οι άσχετοι ακόμη την έχουν δηλαδή “κρυφοπαντρεμένη” με τον Δοσίλογο.
Μπορεί ακόμη να ψάχνουν συναδελφικά στο σπίτι της να βρουν την …πλατινένια ζώνη.
Πυροβόλησε λοιπόν ξανά το ΣΕΗ.
Μα αυτή τη φορά τον εαυτό του και μάλιστα καταπρόσωπο ,ανάμεσα στα φρύδια…
Μπράβο λοιπόν στο Σωματείο των Ελλήνων Ηθοποιών για το Μεγαλείο της Μικροψυχίας του.
Που μόνο να υποκρίνεται μπορεί .
Κάθε φορά που πρέπει να συναντήσει την αλήθεια.
Γιώργος Δ.Παπαδάκης
21 Οκτωβρίου 2019»
Και η Ιστορία:
Η Ελένη Παπαδάκη υπήρξε η κορυφαία, καθ΄ ομολογίαν εχθρών και φίλων ,τραγωδός του Μεσοπολέμου. Το καλλιτεχνικό της ανάστημα παραμένει ωστόσο άγνωστο στο ευρύ κοινό, καθώς η καριέρα της διακόπηκε ως αναφέρεται πιο πάνω ,τα ξημερώματα της 21ης Δεκεμβρίου του 1944 .
Είχε πιαστεί την προηγουμένη ,από απόσπασμα της «Εθνικής Πολιτοφυλακής» (της Αστυνομίας του ΚΚΕ) με επικεφαλής έναν φοιτητή της Ιατρικής καταγόμενο από την Κρήτη, στο σπίτι του επιστήθιου φίλου της και Γραμματέα του ΕΑΜ Θεάτρου Δημήτρη Μυράτ.
Οδηγήθηκε αρχικά στα γραφεία του ΕΑΜ Πατησίων για να πιστοποιηθεί η σύλληψη της (πράγμα που συνιστά και πολιτική ευθύνη για το ότι ακολούθησε) και στην συνέχεια παραδόθηκε στα γραφεία της Πολιτοφυλακής της περιοχής ,όπου υποβλήθηκε σε ανάκριση για να αποκαλύψει αν όντως είχε …παντρευτεί κρυφά τον δοσίλογο πρωθυπουργό Ιωάννη Ράλλη.
Μία ώρα μετά τα μεσάνυχτα ,οι Πολιτοφύλακες επιβίβασαν την ίδια και μια νεαρή κοπέλα (κόρη του Κατοχικού Διευθυντή της ΟΥΛΕΝ) και την οδήγησαν στα ομώνυμα διυλιστήρια ύδατος στα Τουρκοβούνια ,ενώπιον του επικεφαλής του Τμήματος Πολιτοφυλακής, 23χρονο «Καπετάν Ορέστη»(καμία σχέση με τον Μέραρχο του ΕΛΑΣ).
Ο «Ορέστης» αρχικά κατά την «διαλογή» αποφάσισε την μεταγωγή της στην ομάδα των ομήρων.
Όμως «τυχαία» σχεδόν βρέθηκε μπροστά του η απόφαση διαγραφής της από τον ΣΕΗ ,ως «δοσίλογης».
Έτσι ο «Ορέστης» την παρέδωσε στον εντεταλμένο εκτελεστή Βλάσση Μακαρώνα ,με την διαταγή όντως να την σκοτώσει με τσεκούρι.
Η Μοίρα της ακριβώς είχε προδιαγραφεί ,ακριβώς δύο μήνες πριν ,στις 26 Οκτωβρίου με την απόφαση του ΣΕΗ .
Σε εκείνη την θυελλώδη συνεδρίαση η ίδια δεν παρέστη ,αλλά με επιστολή υπερασπιζόταν την τιμή της και ανέφερε και την συνδρομή που η ίδια είχε παράσχει σε διωκόμενους αριστερούς στην διάρκεια της Κατοχής.
Ούτως ή άλλως η απουσία της ,αν και χρησιμοποιήθηκε- και κατόπιν – ως στοιχείο ενοχής, δεν θα είχε νόημα ,καθώς όλοι οι ηθοποιοί που παραπέμφθηκαν μαζί της ως «δοσίλογοι» διεγράφησαν ,αν και παρόντες.
Προφανώς για κάποιους από αυτούς η κατηγορία ευσταθούσε. Όμως άπαντες έσπευσαν να εξαφανιστούν ,για να διαγράψουν μια λαμπρή καριέρα μετεμφυλιακά ειδικά στον ελληνικό κινηματογράφο ,μαζί με τους … συναδέλφους «δικαστές» τους που συγκυριακά ήταν όλοι φιλικά προσκείμενοι στο Αριστερό κίνημα. Παίζοντας μαζί «διαγραφέντες» και αριστεροί στις ταινίες της χρυσής εποχής του σινεμά.
Οι κατηγορίες που βάρυναν την Παπαδάκη ήταν πως υπήρξε ερωμένη του Ιωάννη Ράλλη και ερωμένη Γερμανού αξιωματικού .
Το δεύτερο είναι τελείως ανυπόστατο καθώς η ίδια ,ουδέποτε είχε την ελάχιστη σχέση με Γερμανούς.
Για το πρώτο, ο Ράλλης ,ως πολιτικός του Λαϊκού Κόμματος ,είχε υπάρξει επιστήθιος φίλος του πατέρα της .Την γνώριζε από μικρή και προφανώς είχε υπάρξει ο ίδιος της αδιαμφισβήτητης γοητείας της .Μέχρι εκεί. Η ίδια δεν είχε κανένα λόγο ,ούτε ανάγκη, να ενδώσει σε έναν διόλου γοητευτικό ηλικιωμένο. Παρότι με την απελευθέρωση ,αριθμός αριστερών εφημερίδων -ποτέ όμως ο «Ριζοσπάστης»- έγραφαν πως είχε « παντρευτεί κρυφά τον προδότη Ράλλη» ,η σχέση που είχε αναπτύξει μαζί του ήταν μόνο η παρουσία της στο γραφείο του για να διευκολύνει την φιλανθρωπική της δράση που είχε αναπτύξει στην Κατοχή (συσσίτια ,διανομή ρουχισμού) και για να συνδράμει στην απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων –και αριστερών-και Εβραίων .
Χάρη σ΄ αυτήν δεν εκτελέστηκε ο γιος του γνωστού βιβλιοπώλη Ελευθερουδάκη και ο μετέπειτα Γραμματέας του Υπουργού Υγείας «της Κυβέρνησης του Βουνού» Πέτρου Κόκκαλη,γιατρός Γιώργος Μουστρούφας.Σε όλο το διάστημα της Κατοχής δε ,η Παπαδάκη έκρυβε στο σπίτι της ως «αδελφό» έναν Εβραίο φίλο της ,ο οποίος ήταν παρών και στην σύλληψη της.
Η ίδια βέβαια ήταν «Δεξιά» και δεν συμπαθούσε το ΕΑΜ παρότι επιστήθια φίλη του Μυράτ.
Πίστευε ωστόσο πως στο ΕΑΜ κατεξοχήν λειτουργούσε η Δικαιοσύνη.
Γι αυτό και η ίδια ουδέποτε επιχείρησε να κρυφτεί.
Ακόμη κι όταν ο Μυράτ της απεύθυνε την ύστατη προειδοποίηση «κρύψου γιατί κινδυνεύεις» η απάντηση της όπως ο ίδιος ο Μυράτ αναφέρει ,ήρθε οργισμένη:
«Ώστε κι εσύ με θεωρείς δοσίλογη, ε;»
Σε κάθε περίπτωση, ουδείς και ποτέ μπόρεσε να αποδείξει πως η Κορυφαία Τραγωδός έβλαψε έστω και έμμεσα κάποιον Έλληνα. Εκείνοι που ασχολούνται με την υπόθεση της συναντούν ακριβώς το αντίθετο.
Και συναντούν ομοίως και πολύ φθόνο που ξεκίνησε προπολεμικά και εντάθηκε μέσα στην Κατοχή .Στο συναδελφικό της περιβάλλον και τον οποίο άθελα της εξέθρεψε και η ίδια ,λόγω της προσωπικής έπαρσης και του σνομπισμού. Γνωρίσματα χαρακτηριστικά των καλλιτεχνών και ειδικά των ηθοποιών, πόσο μάλλον των κορυφαίων.
Σε κάθε περίπτωση, παρέμενε εξαιρετικά δημοφιλής για το κοινό της εποχής κι αυτό φάνηκε από την κοσμοσυρροή στην κηδεία της ,δύο μήνες μετά ,όταν ανακαλύφθηκε η σορός της σε έναν πρόχειρο τάφο στην ΟΥΛΕΝ.
Ο φόνος της καταδικάστηκε πολύ νωρίς κι από το ΚΚΕ και μάλιστα δια στόματος Νίκου Ζαχαριάδη ,στην εισήγηση του στην 12η Ολομέλεια το 1945.Μια εισήγηση που λέει πολλά, συνολικά, για τον «Δεκέμβρη» :
«Έρχονται τώρα οι “αγριότητες”. Τέτοιες γένηκαν με τούτη τη διαφορά: α) Πολύ πιο πολλές γένηκαν και γίνονται από την αντίδραση. β) Απ’ τις άλλες οι περισσότερες σκηνοθετήθηκαν απ’ την αντίδραση που και τίποτα αν δεν κάναμε πάλι θα σκηνοθετούσε σε βάρος μας “αγριότητες” και γ) φρόντισα και έψαξα να βρω, μα ούτε μια περίπτωση υπάρχει, που να’χει δοθεί σαν γραμμή του ΚΚΕ να γίνουν αγριότητες. Όμως αγριότητες έγιναν και τέτοιες έκαναν και μέλη του Κόμματος. Τέτοια μέλη που, είτε προβοκάτορες ήταν, είτε που δεν ήταν άξια να’ναι μέλη του Κόμματος. Φυσικά οι πράξεις που κάναν τα μέλη του Κόμματος δημιουργούν ευθύνες και για το ίδιο. Μα μια που το ΚΚΕ δεν έδωσε τέτοια γραμμή και αυτούς που έκαναν υπερβασίες και τις υπερβασίες τις ίδιες τις αποκήρυξε και τις αποκηρύσσει, δε δημιουργείται ζήτημα ηθικής τάξης για το ΚΚΕ. Γιατί το Κόμμα μας έχει το θάρρος να διακηρύξει ότι τέτοιες περιπτώσεις, όπως του Κορώνη (καθηγητής Πολυτεχνείου), είτε της ηθοποιού Παπαδάκη, δεν μπορούν να βρουν δικαίωση και πρέπει να καταδικαστούν ανοιχτά»
Λοιπόν αλήθεια, ποιος ξύνει σήμερα «εμφύλιες» πληγές;
Ο Διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου που αποφασίζει την ελάχιστη τιμή στην Κορυφαία του, ή το ΣΕΗ που αποδεικνύεται αδύναμο να «κοιτάξει στα μάτια» την μεγαλύτερη ως σήμερα ελληνίδα Ηθοποιό για μια, τυπική ασφαλώς, «συγνώμη»;
