Ενημέρωση για την σωστή εφαρμογή των φυτοπροστατευτικών προιόντων

Η Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής ΠΕ Ηρακλείου υπενθυμίζει:

Στους επαγγελματίες χρήστες γεωργικών φαρμάκων, την ισχύουσα νομοθεσία για την ορθή εφαρμογή των φυτοπροστατευτικών προϊόντων και συγκεκριμένα τα ειδικά μέτρα που αφορούν στη μείωση της χρήσης τους ή των κινδύνων τους σε ειδικές περιοχές.
Σε κάθε ενδιαφερόμενο πολίτη (κάτοικο, επαγγελματία, εργαζόμενο, επισκέπτη) τις υποχρεώσεις των επαγγελματιών χρηστών γεωργικών φαρμάκων σχετικά με τους ψεκασμούς που πραγματοποιούν (ενημέρωση κοινού, ψεκαστικά νέφη, αποστάσεις από ειδικές περιοχές).

Α. ΜΕΤΑΚΙΝΟΥΜΕΝΟ ΨΕΚΑΣΤΙΚΟ ΝΕΦΟΣ

Σύμφωνα με το άρθρο 16 της ΚΥΑ 9269/246316/2020 (ΦΕΚ 44032 Β’) «Εθνικό Σχέδιο Δράσης με στόχο την εφαρμογή της Οδηγίας 2009/128/ΕΚ σχετικά με τον καθορισμό πλαισίου κοινοτικής δράσης με σκοπό την επίτευξη ορθολογικής χρήσης των γεωργικών φαρμάκων», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, είναι υποχρέωση του επαγγελματία χρήστη γεωργικών φαρμάκων η ελαχιστοποίηση της πιθανότητας δημιουργίας μετακινούμενου ψεκαστικού νέφους και η ελαχιστοποίηση της πιθανότητας έκθεσης ανθρώπων σε μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος.

Ενδεικτικά, ο επαγγελματίας χρήστης γεωργικών φαρμάκων οφείλει να λάβει τα παρακάτω μέτρα:

Να διερευνήσει τη δυνατότητα και οικονομικότητα εφαρμογής μη χημικών μεθόδων για την αντιμετώπιση του προβλήματος που υφίσταται στην καλλιέργειά του.
Να διερευνήσει τη δυνατότητα και οικονομικότητα διενέργειας της εφαρμογής με ψεκαστικά μέσα που δεν δημιουργούν μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος.
Ο ψεκασμός να διενεργείται σε μέρες και ώρες που μειώνεται η πιθανότητα έκθεσης ανθρώπων σε μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος.
Τα χρησιμοποιούμενα ακροφύσια του ψεκαστικού μηχανήματος (μπεκ), είτε να είναι ειδικού τύπου που μειώνουν το ψεκαστικό νέφος (drift reduction nozzles), είτε να είναι επαρκώς συντηρημένα και ρυθμισμένα για τη μείωση του μετακινούμενου ψεκαστικού νέφους.
Να μην πνέει δυνατός άνεμος κατά τη διάρκεια της εφαρμογής. Σε περίπτωση μεταβολής της έντασης του ανέμου και ειδικά σημαντικής αύξησής του κατά την εφαρμογή, ο ψεκασμός πρέπει να σταματά άμεσα μέχρι τη μείωση της έντασης των ανέμων. Σε περίπτωση διαρκούς μεταβαλλόμενης έντασης των ανέμων, η έναρξη της εφαρμογής πρέπει να γίνεται αφού πρώτα σταθεροποιηθεί η χαμηλή ένταση των ανέμων. Η διασπορά του ψεκαστικού νέφους κατά την εφαρμογή των γεωργικών φαρμάκων επηρεάζεται εκτός από την ένταση του ανέμου και από διαφόρους άλλους παράγοντες, όπως μέγεθος σταγόνας, πίεση ψεκαστικού μηχανήματος, μορφή σκευάσματος, τύπος ακροφυσίου κ.α. Συνεπώς, για να εφαρμόζονται τα γεωργικά φάρμακα πρέπει η ένταση του ανέμου σε συνάρτηση με τους άλλους παράγοντες να είναι τέτοια που να μην προκαλείται ανεπιθύμητη διασπορά του ψεκαστικού νέφους.
Nα ακολουθεί τους Κανόνες Ορθής Γεωργικής Πρακτικής.

Καθώς ο ψεκασμός του γεωργικού φαρμάκου ενδέχεται να δημιουργήσει μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος, ιδίως όταν διενεργείται με ψεκαστήρες υψηλής πίεσης (τουρμπίνες), ο επαγγελματίας χρήστης οφείλει να ενημερώνει εγγράφως τους κατοίκους, τους επαγγελματίες, τους εργαζόμενους και τους μόνιμους επισκέπτες της περιοχής όπου ενδέχεται να μετακινηθεί το ψεκαστικό νέφος και οι οποίοι ενδέχεται να εκτεθούν σε αυτό, σαράντα οχτώ (48) ώρες πριν από το χρόνο ψεκασμού. Όταν μόνο περαστικοί δύναται να εκτεθούν σε μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος, η ενημέρωση γίνεται πριν από την έναρξη του ψεκασμού.

Η ενημέρωση των κατοίκων, των εργαζομένων και των μόνιμων επισκεπτών της περιοχής, οι οποίοι ενδέχεται να εκτεθούν σε μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος από τον ψεκασμό του γεωργικού φαρμάκου, πραγματοποιείται εγγράφως από τον επαγγελματία χρήστη και αφορά:

α) στον εκτιμώμενο χρόνο έναρξης του ψεκασμού,

β) στη θέση της καλλιέργειας όπου πρόκειται να γίνει ο ψεκασμός,

γ) στα φυτοπροστατευτικά προϊόντα που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν (εμπορική ονομασία) και

δ) στη σήμανση τοξικότητας που αναγράφεται επί της συσκευασίας καθώς και τις  αντίστοιχες φράσεις κινδύνου (π.χ. «Ερεθίζει το αναπνευστικό σύστημα» κ.α.).

Η ενημέρωση των επαγγελματιών (ιδίως των μελισσοκόμων, των σαλιγκαροτρόφων και των κτηνοτρόφων) οι οποίοι ενδέχεται να εκτεθούν σε μετακινούμενο ψεκαστικό νέφος από τον ψεκασμό του γεωργικού φαρμάκου, πραγματοποιείται εγγράφως από τον επαγγελματία χρήστη και αφορά, πέραν των αναφερόμενων στην ενημέρωση του κοινού της προηγούμενης παραγράφου και τις επιδράσεις στη δραστηριότητά τους, που τυχόν αναγράφονται επί της συσκευασίας του φυτοπροστατευτικού προϊόντος, το οποίο πρόκειται να χρησιμοποιηθεί.

Όταν πρόκειται να γίνει ψεκασμός σε συγκεκριμένο κτήμα πρέπει να χρησιμοποιείται υποχρεωτικά, από τους επαγγελματίες χρήστες γεωργικών φαρμάκων, το έντυπο ενημέρωσης ψεκασμών με γεωργικά φάρμακα (επισυνάπτεται στο τέλος της ανακοίνωσης). Σκοπός της χρήσης του εντύπου είναι η ενημέρωση των κατοίκων, των λοιπών επαγγελματιών (μελισσοκόμοι, σαλιγκαροτρόφοι και κτηνοτρόφοι), των εργαζομένων και επισκεπτών της περιοχής. Το έντυπο  της ενημέρωσης πρέπει να αναρτάται, με ευθύνη του επαγγελματία χρήστη, στις εισόδους κάθε οικήματος ή επαγγελματικού χώρου της περιοχής όπου ενδέχεται να μετακινηθεί το ψεκαστικό νέφος, καθώς και σε σταθερά (ιδίως κολώνες) ή σε κινητά σημεία (ιδίως πασσάλους), για την ενημέρωση και των περαστικών από την περιοχή.

Β. ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΨΕΚΑΣΜΩΝ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΑΠΟ ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

Στο άρθρο 20 του Εθνικού Σχεδίου Δράσης (2020) όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, περιγράφονται ορισμένα ειδικά μέτρα για τη μείωση της χρήσης γεωργικών φαρμάκων ή των κινδύνων τους σε ειδικές περιοχές.

 

Συγκεκριμένα για τις ειδικές αυτές περιοχές εφαρμόζονται κατά προτεραιότητα μέτρα βιολογικού ελέγχου και γεωργικά φάρμακα χαμηλού κινδύνου και καθορίζονται οι ελάχιστες αποστάσεις που πρέπει να τηρούνται μεταξύ ζώνης ψεκασμού γεωργικών φαρμάκων και συγκεκριμένης ειδικής περιοχής, οι οποίες φαίνονται στον παρακάτω πίνακα.

Στην ίδια ΚΥΑ αναφέρονται και ορισμένες περιπτώσεις στις οποίες δεν εφαρμόζονται οι αποστάσεις του παρακάτω πίνακα με την επιφύλαξη των οριζόμενων στην ετικέτα κάθε χρησιμοποιούμενου φυτοπροστατευτικού προϊόντος.  Τέτοιες περιπτώσεις είναι:

Σε καλλιέργειες υπό κάλυψη (ιδίως θερμοκήπια), εφόσον κατά τη διάρκεια της εφαρμογής και μέχρι να στεγνώσει το ψεκαστικό υγρό τουλάχιστον τα παράθυρα του ψεκαζόμενου χώρου που γειτνιάζουν με τους χώρους προστασίας του κατωτέρω πίνακα διατηρούνται κλειστά.
Σε δολωματικούς ψεκασμούς που διενεργούνται υπό την επίβλεψη των αρμοδίων αρχών σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις.
Σε εφαρμογές φυτοπροστατευτικών προϊόντων εκτός ωραρίου λειτουργίας των εγκαταστάσεων και επιχειρήσεων των χώρων προστασίας του κατωτέρω πίνακα ή κατά τη διάρκεια απουσίας των ανθρώπων από τις κατοικίες όσο διαρκεί η εφαρμογή των φυτοπροστατευτικών προϊόντων.
Σε εφαρμογές με ζιζανιοκτόνα και σε περιπτώσεις ψεκασμού άλλων φυτοπροστατευτικών προϊόντων όπου η απόσταση του ακροφυσίου ψεκασμού από το έδαφος είναι μικρότερη των σαράντα εκατοστών (40cm).
Εφόσον προς την πλευρά γειτνίασης με την ειδική περιοχή υπάρχει συμπαγής σειρά  μη ψεκαζόμενης φυτικής βλάστησης (δέντρα ή υψηλοί θάμνοι) ή δίχτυ προστασίας (σκίασης, αντιανεμικά ή αχτιχαλαζικά) που αποτρέπει τη μετακίνηση των σταγονιδίων του ψεκαστικού νέφους.

Επισημαίνουμε στους επαγγελματίες χρήστες γεωργικών φαρμάκων καθώς και σε κάθε ενδιαφερόμενο ότι σύμφωνα με:

το άρθρο 45§2 του ν. 4036/2012 (ΦΕΚ 8Α), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, «στους παραβάτες των διατάξεων των άρθρων 38 έως 44 του παρόντος επιβάλλεται πρόστιμο από τριακόσια (300) έως πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ»
το άρθρο 45§3 του ν. 4036/2012 (ΦΕΚ 8Α), όπως τροποποιήθηκε και ισχύει, «σε όποιον χρησιμοποιεί γεωργικά φάρμακα χωρίς να τηρεί τα αναγραφόμενα στη συσκευασία ή στην ετικέτα τους, επιβάλλεται πρόστιμο από εκατόν πενήντα (150) έως δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ».

Τονίζεται τέλος ότι οι παραγωγοί – χρήστες γεωργικών φαρμάκων πρέπει να χρησιμοποιούν μόνο τα εγκεκριμμένα φυτοφάρμακα για κάθε καλλιέργεια, ακολουθώντας πιστά τις αναγραφόμενες οδηγίες στην ετικέτα του φαρμάκου ως προς τις δοσολογίες, την εφαρμογή και τα ατομικά μέσα προστασίας και προσέχοντας ιδιαίτερα τις ειδικές σημάνσεις και τις δηλώσεις επικινδυνότητας και προφύλαξης.

ΠΙΝΑΚΑΣ  ΜΕ ΤΙΣ ΚΑΤ’ ΕΛΑΧΙΣΤΟΝ ΑΠΟΣΤΑΣΕΙΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΗΡΟΥΝΤΑΙ ΜΕΤΑΞΥ ΖΩΝΗΣ ΨΕΚΑΣΜΟΥ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΦΑΡΜΑΚΩΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΧΗΣ

Άρθρο 20 της ΚΥΑ 9269/246316/2020 (ΦΕΚ 44032 Β) «Εθνικό Σχέδιο Δράσης με στόχο την εφαρμογή της Οδηγίας 2009/128/ΕΚ σχετικά με τον καθορισμό πλαισίου κοινοτικής δράσης με σκοπό την επίτευξη ορθολογικής χρήσης των γεωργικών φαρμάκων», όπως τροποποιήθηκε και ισχύει.

Έντυπο ενημέρωσης για τη διενέργεια ψεκασμών με γεωργικά φάρμακα

---